Bruce Springsteen
Bruce Frederick Joseph Springsteen alias The Boss[2] (ur. 23 września 1949 w Long Branch, New Jersey[3]) – amerykański gitarzysta, piosenkarz i kompozytor rockowy[4].
Bruce Springsteen (2012) | |
Pseudonim |
The Boss |
---|---|
Data i miejsce urodzenia |
23 września 1949 |
Instrumenty | |
Gatunki |
rock, folk, pop-rock, contemporary folk, heartland rock, americana[1] |
Aktywność |
od 1965 |
Wydawnictwo | |
Powiązania | |
Odznaczenia | |
Strona internetowa |
Podczas swojej ponad pięćdziesięcioletniej kariery sprzedał ponad 60 milionów płyt w Stanach Zjednoczonych i 150 milionów w pozostałych państwach świata. Został uhonorowany 20 nagrodami Grammy, dwoma Złotymi Globami, Oscarem i Tony Award[5]. W 1999 został wprowadzony do Songwriters Hall of Fame i Rock and Roll Hall of Fame[6]. W 2016 został odznaczony przez prezydenta Baracka Obamę Prezydenckim Medalem Wolności[7]. Dzięki wydanej w 2020 roku płycie pod tytułem Letter to You, Bruce Springsteen został pierwszym w historii artystą, którego albumy znalazły się na szczytach list przebojów w każdej z ostatnich sześciu dekad[8]. W 2023 roku otrzymał w Białym Domu od prezydenta Josepha Bidena - National Medal of Arts[9] (Narodowy Medal Sztuki) – najwyższe odznaczenie przyznawane artystom i mecenasom sztuki przez rząd Stanów Zjednoczonych. W ceremonii tej uczestniczyły także m.in. Pierwsza Dama dr Jill Biden i wiceprezydent Kamala Harris.
Życiorys
edytujUrodził się w Long Branch w stanie New Jersey jako syn Adele Ann (z domu Zerilli) i Douglasa Fredericka Springsteena. Jest pochodzenia holendersko-irlandzko-włoskiego[10]. Ma dwie młodsze siostry, Virginię i Pamelę. Dorastał w Freehold w New Jersey. Odebrał katolickie wychowanie.
Krótko uczęszczał do Ocean County College, ale porzucił naukę. Powołany do wojska w wieku 19 lat nie przeszedł badania lekarskiego, dzięki czemu uniknął służby podczas wojny w Wietnamie[11].
Kariera muzyczna
edytujZainspirowany występem Beatlesów w programie The Ed Sullivan Show w 1964 kupił swoją pierwszą gitarę. Zaczął występować publicznie z zespołem Rogues w rodzinnym Freehold. Pod koniec 1964 roku matka wzięła pożyczkę, by kupić mu gitarę za 60 dolarów (Springsteen później upamiętnił ten akt w piosence „The Wish”)[12]. W następnym roku dzięki Texowi i Marion Vinyardom, którzy sponsorowali młode zespoły w mieście, Springsteen został gitarzystą prowadzącym i wokalistą w zespole The Castiles. Nagrał z nimi pierwsze dwie piosenki w studiu nagraniowym w Brick Township. Od końca lat 60. występował z kolejnymi zespołami: Earth, Steel Mill (1969–1971, m.in. z Stevenem Van Zandtem), Dr. Zoom & the Sonic Boom (1971), Sundance Blues Band (1971) i The Bruce Springsteen Band (1971–1972), występując w Jersey Shore, Richmond, Nashville i w Kalifornii[3].
W 1972 zwrócił na niego uwagę łowca talentów wytwórni Columbia Records, John Hammond. W październiku 1972 Springsteen założył nowy zespół, z którym nagrał swój debiutancki album, Greetings from Asbury Park, N.J.. Zespół ostatecznie w 1974 przyjął nazwę E Street Band. W tym czasie Springsteen zyskał swój przydomek „The Boss”, wywodzący się od tego, że odbierał od organizatorów wynagrodzenie za koncerty i rozdawał kolegom z zespołu[12].
Mimo przychylnych głosów krytyków sukces komercyjny przyniósł dopiero trzeci album Born to Run, wydany w 1975. Album osiągnął 3. miejsce na liście Billboard 200, a muzyk pojawił się na okładkach „Newsweeka” i „Time”. Największy sukces i światową sławę Springsteenowi przyniósł album z 1984 Born in the U.S.A., który sprzedał się w 15 milionach egzemplarzy w USA, 30 milionach na całym świecie i stał się jednym z najlepiej sprzedających się albumów wszech czasów, a siedem singli trafiło do pierwszej dziesiątki listy Hot 100[13].
Bruce Springsteen na koncertach zazwyczaj występuje z własnym zespołem instrumentalnym The E Street Band, chociaż czasami, jak np. w albumie We Shall Overcome: The Seeger Sessions gra z innymi grupami. W 1979 Graham Parker nagrał ze Springsteenem piosenkę Endless Night na swój album Up The Escalator.
W 1985 wziął udział, razem z artystami Stanów Zjednoczonych, w nagraniu piosenki We Are the World skomponowanej przez Michaela Jacksona i Lionela Richiego, by zebrać fundusze na walkę z głodem w Etiopii, spowodowanym suszą w 1984/1985.
Za piosenkę „Streets of Philadelphia” (z filmu Filadelfia) otrzymał Oskara w 1994 i nagrodę Grammy w 1995.
Bruce Springsteen brał udział w wielu koncertach charytatywnych upamiętniających tragedię z 11 września 2001. Wiele jego utworów powstało bezpośrednio po zamachu terrorystycznym. Są to kompozycje: „Further On (Up The Road)”, „Into The Fire”, „Empty Sky”, „The Fuse” i „The Rising”[14]. Jednak utwór "My City of Ruins" często błędnie kojarzony z Nowym Jorkiem po zamachach z 11 września 2001, powstał wcześniej, w 2000 r. i opowiada o podupadającym Asbury Park. Pierwszy raz Bruce zagrał go 17 grudnia 2000 r. w Asbury Park Convention Hall podczas charytatywnego koncertu wspierającego rewitalizację Asbury Park.
W latach 1985–1989 był żonaty z aktorką Julianne Phillips. Od 1991 jego żoną jest wokalistka i autorka tekstów Patti Scialfa. Mają troje dzieci[12].
Dyskografia
edytujAlbumy studyjne
edytuj- Greetings from Asbury Park, N.J. (1973)
- The Wild, the Innocent & the E Street Shuffle (1973)
- Born to Run (1975)
- Darkness on the Edge of Town (1978)
- The River (1980)
- Nebraska (1982)
- Born in the U.S.A. (1984)
- Tunnel of Love (1987)
- Human Touch (1992)
- Lucky Town (1992)
- The Ghost of Tom Joad (1995)
- 18 Tracks (Highlights From Tracks) (1999)
- The Rising (2002)
- Devils & Dust (2005)
- Hammersmith Odeon, London ’75 (2006)
- We Shall Overcome: The Seeger Sessions (2006)
- Magic (2007)
- Working on a Dream (26 stycznia 2009)[15]
- The Promise (2010)
- Wrecking Ball (2012)
- High Hopes (2014)
- Western Stars (2019)
- Letter to you (2020)
- Only the Strong Survive (2022)[16]
Albumy koncertowe
edytuj- Live 1975–1985 (1986)
- In Concert MTV Plugged (1993)
- Live in New York City (2001)
- Hammersmith Odeon, London ’75 (2006)
- Live in Dublin (2007)
- Springsteen on Broadway (2018)
Kompilacje
edytuj- Greatest Hits (1995)
- Tracks (1998)
- 18 Tracks (Highlights From Tracks) (1999)
- The Essential Bruce Springsteen (2003)
- Greatest Hits (2009)
- Collection: 1973–2012
EP-ki
edytuj- Chimes of Freedom (1988)
Przypisy
edytuj- ↑ Bruce Springsteen discography - RYM/Sonemic [online], Rate Your Music [dostęp 2023-01-25] (ang.).
- ↑ Peter Ames Carlin: Bruce. Czerwonak: In Rock, 2014, s. 13. ISBN 978-83-60157-99-2.
- ↑ a b William Ruhlmann: Bruce Springsteen Biography. allmusic.com. [dostęp 2016-07-02]. (ang.).
- ↑ Bruce Springsteen discography - RYM/Sonemic [online], Rate Your Music [dostęp 2023-05-21] (ang.).
- ↑ Judy Shields: Bruce Springsteen Shares About Love, Loss, Aging and the Challenges of Writing his New Album in At-Length Interview with AARP The Magazine. thehollywoodtimes.today, 2020-09-25. [dostęp 2021-03-13].
- ↑ Bruce Springsteen: inducted in 1999. The Rock and Roll Hall of Fame and Museum, Inc.. [dostęp 2017-07-01]. (ang.).
- ↑ Piękny gest Obamy na koniec kadencji. Medale Wolności dla Michaela Jordana, Roberta De Niro, Diany Ross i.... gazeta.pl, 2016-11-23. [dostęp 2016-11-23].
- ↑ Allie Miller: Bruce Springsteen breaks Billboard record with latest album 'Letter To You'. phillyvoice.com, 2020-11-05. [dostęp 2021-03-13]. (ang.).
- ↑ Lisa Del Greco , Bruce Springsteen Awarded National Medal of Arts [online], Bruce Springsteen, 22 marca 2023 [dostęp 2024-06-17] (ang.).
- ↑ Bruce Springsteen – What Nationality Ancestry Race. Ethnicity of Celebs. [dostęp 2020-11-15]. (ang.).
- ↑ Brian Hiatt: Exclusive: How Bruce Springsteen Wrote and Recorded ‘Born In The U.S.A.’. rollingstone.com, 2019-03-24. [dostęp 2021-03-13]. (ang.).
- ↑ a b c Bruce Springsteen Biography (1949–). biography.com, 2017-04-27. [dostęp 2021-03-13]. (ang.).
- ↑ Phil Bausch: Bruce Springsteen…Born In The U.S.A. (album). ontherecords.net, 2017-10-13. [dostęp 2021-03-13]. (ang.).
- ↑ Bruce Springsteen – biografia [online], eska.pl [dostęp 2012-11-06] [zarchiwizowane z adresu 2015-09-27] (pol.).
- ↑ TRS: Springsteen Wraca Z Nowym Albumem. [dostęp 2009-01-15]. (pol.).
- ↑ Bruce Springsteen - Only the Strong Survive Album Reviews, Songs & More | AllMusic. [dostęp 2022-11-11].
Linki zewnętrzne
edytuj- ISNI: 0000000121418834
- VIAF: 84960550
- LCCN: n83017057
- GND: 118752286
- NDL: 00621499
- LIBRIS: 97mpsg2t0gfwh9t
- BnF: 138999861
- SUDOC: 059609370
- SBN: CFIV026905
- NLA: 35574266
- NKC: ola2002149293
- BNE: XX990683
- NTA: 069024375
- BIBSYS: 90212556
- CiNii: DA17737517
- Open Library: OL233264A
- PLWABN: 9810554468505606
- NUKAT: n97028425
- J9U: 987007268436405171
- PTBNP: 169567
- CANTIC: a11769324
- LNB: 000053391
- NSK: 000066373
- CONOR: 18563171
- BNC: 000255036
- ΕΒΕ: 319070
- BLBNB: 000533269
- KRNLK: KAC200508208
- LIH: LNB:ZtC;=Bn