Wikipedia

Calvin Coolidge

amerykański polityk, 30. prezydent USA (1923–1929)

John Calvin Coolidge Jr. (ur. 4 lipca 1872 w Plymouth, zm. 5 stycznia 1933 w Northampton) – amerykański polityk, 30. prezydent Stanów Zjednoczonych.

Calvin Coolidge
Ilustracja
Prezydent Calvin Coolidge w 1919 roku
Pełne imię i nazwisko

John Calvin Coolidge Jr.

Data i miejsce urodzenia

4 lipca 1872
Plymouth

Data i miejsce śmierci

5 stycznia 1933
Northampton

30. prezydent Stanów Zjednoczonych
Okres

od 2 sierpnia 1923
do 4 marca 1929

Przynależność polityczna

Partia Republikańska

Pierwsza dama

Grace Coolidge

Wiceprezydent

Charles Gates Dawes

Poprzednik

Warren Harding

Następca

Herbert Hoover

29. wiceprezydent Stanów Zjednoczonych
Okres

od 4 marca 1921
do 2 sierpnia 1923

Poprzednik

Thomas Marshall

Następca

Charles Gates Dawes

gubernator Massachusetts
Okres

od 2 stycznia 1919
do 6 stycznia 1921

Poprzednik

Samuel W. McCall

Następca

Channing H. Cox

Faksymile
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach

Dzieciństwo i młodość

edytuj

John Calvin Coolidge urodził się 4 lipca 1872 roku w Plymouth Notch, jako syn farmera, nauczyciela i sędziego pokoju John Calvina Coolidge’a i jego pierwszej żony Victorii Moore[1]. Ukończył szkołę w rodzinnym mieście, a następnie wstąpił do Black River Academy[1]. Następnie pobierał nauki w St. Johnsburg Academy i Amherst College, który ukończył w 1895 roku[2]. Po uzyskaniu dyplomu, praktykował prawo w Northampton i rozpoczął współpracę z Partią Republikańską[2].

Kariera polityczna

edytuj

W 1897 otworzył własną kancelarię adwokacką a rok później został członkiem Rady Miejskiej[2]. W pierwszej dekadzie pełnił różne funkcje prawnicze, a w 1907 roku został członkiem legislatury stanowej Massachusetts[3]. W 1909 został burmistrzem Northampton i pełnił tę funkcję przez dwie kadencje[3]. Następnie powrócił do legislatury stanowej, by w 1918 roku zostać gubernatorem Massachusetts[3]. W trakcie dwuletniej kadencji wyszedł z inicjatywami ustawodawczymi, mającymi na celu ograniczenie bezkarności właścicieli domów, podniesienie płac dla robotników i obniżenie maksymalnego czasu pracy kobiet i dzieci do 48 godzin[3]. W 1919 roku doszło do strajku policji, który był wynikiem przystąpienia części policjantów do Amerykańskiej Federacji Pracy, wobec sprzeciwu bostońskiego komisarza Edwina Curtisa[3]. Coolidge początkowo nie zajął stanowiska w sprawie, jednak nasilające się zamieszki i grabieże, sprawiły, że gubernator przejął dowodzenie nad gwardią stanową i zgodził się z oświadczeniem komisarza Curtisa[4]. Wydarzenie to przysporzyło sporej popularności Coolidge’owi[4].

W 1920 roku odbywała się konwencja republikanów przed wyborami prezydenckimi[4]. Kandydatura Coolidge’a była lansowana przez polityków stanowych, jednak nie uzyskała ona szerszego poparcia[4]. Jednakże gdy Warren Harding uzyskał nominację w dziesiątym głosowaniu, zaproponował Coolidge’owi wiceprezydenturę[4]. Kandydaci republikanów zwyciężyli w wyborach i 4 marca 1921 Coolidge został zaprzysiężony na wiceprezydenta[4]. Pełniąc swój urząd, nie wyróżniał się inicjatywami[4]. Dodatkowo jego indywidualistyczny i milczący styl bycia sprawiał, że był niezauważany w elicie politycznej[5]. Po śmierci Hardinga 2 sierpnia 1923 roku, Coolidge został zaprzysiężony jako nowy prezydent[5]. Gdy w ciągu kilku miesięcy wyszły na jaw nadużycia za administracji Hardinga, nie obciążyły one Coolidge’a, którego uważano za uczciwego samotnika[5]. Obiecał kontynuować konserwatywną i względnie izolacjonistyczną politykę Hardinga[5].

Prezydentura

edytuj

Po objęciu prezydentury musiał wymienić członków gabinetu, którzy byli zamieszani w nadużycia finansowe w poprzedniej administracji[5]. Większość z nich sama składała dymisję, jednak prokurator generalny Harry M. Daugherty nie tylko odmówił złożenia urzędu, ale nie zgodził się zeznawać przed senacką komisją dochodzeniową[6]. W wyniku tego Coolidge pozbawił go stanowiska i w jego miejsce powołał Harlana Stone’a[6]. Ponieważ oskarżenia sięgały także samego prezydenta, Coolidge powołał dwóch prawników: republikanina Owena Robertsa i demokratę Atlee Pomerene’a, by zbadali sytuację[6]. Dochodzenie wykazało nadużycia w obu obozach politycznych, jednak nie było dowodów by Coolidge był w nie zamieszany[6]. Ujawnienie skandali i obniżka podatków miało walny wpływ na wybory prezydenckie, odbywające się w 1924 roku[6].

Dzięki protekcji Bascoma Slempa, Coolidge uzyskał nominację prezydencką na konwencji republikanów, odbywającej się w dniach 10-12 czerwca 1924 w Cleveland[6]. Kandydatem na wiceprezydenta został Charles Gates Dawes[6]. Partia Demokratyczna wystawiła Johna Davisa[6]. Urzędujący prezydent otrzymał niespełna 16 milionów głosów, czyli o 7 milionów więcej od kandydata demokratów[7]. W Kolegium Elektorów Coolidge uzyskał 382 głosy wobec 136 dla Davisa[7].

Aby osiągnąć w kraju wysoki poziom koniunktury, Coolidge utrzymał protekcjonistyczne taryfy celne i sprzeciwiał się interwencjonizmowi[7]. Zredukował także dług narodowy, postulował rozwój energii elektrycznej i transportu, ograniczenie imigracji oraz utworzenie Departamentu Opieki Społecznej[7]. Chciał także wprowadzić poprawkę do Konstytucji ograniczającą możliwość zatrudnienia dzieci i ustalającą płacę minimalną dla kobiet[7]. Reformy były utrudnione poprzez kiepskie stosunki prezydenta z Kongresem, który, pomimo że był w większości republikański, niechętnie odnosił się do Coolidge’a[8]. Wymieniając członków skompromitowanego gabinetu Hardinga, Coolidge zmienił cały skład rządu, z wyjątkiem sekretarza handlu – na tym stanowisku pozostał Herbert Hoover[8].

Prezydent, choć był izolacjonistą, popierał pomysł dołączenia do Stałego Trybunału Sprawiedliwości Międzynarodowej[9]. Obie izby Kongresu także opowiedziały się za akcesją, jednak senacka komisja spraw zagranicznych była temu przeciwna[9]. Jej członkowie, wspierani przez Johna Basseta Moore’a zgłosiła siedem zastrzeżeń, które musiały być przyjęte przez wszystkich 48 członków Trybunału[9]. Ponieważ uzyskanie tak szerokiego poparcia było bardzo trudne, Rada Ligi Narodów zaproponowała Stanom Zjednoczonym zorganizowanie wspólnej konferencji, na której miano omówić sytuację[10]. Wobec odmowy sekretarza stanu Franka Kellogga, 22 państwa samodzielnie zwołały konferencję, gdzie debatowały na temat zastrzeżeń, bez udziału USA[10]. Ostatecznie zgodziły się uznać poprawki amerykańskie[10].

W wyniku, zwołanej przez Hardinga, konferencji waszyngtońskiej, ustalono redukcję zbrojeń morskich[11]. Jednak nie wzięto wówczas pod uwagę niszczycieli i łodzi podwodnych, a zatem Coolidge pragnął uregulować tę kwestię zwołując konferencję w Genewie w lecie 1927 roku[11]. Republika Francuska i Królestwo Włoch w ogóle odmówiły udziału, natomiast Wielka Brytania postawiła zaporowe warunki[11]. Cesarstwo Japonii usiłowało mediować pomiędzy stroną amerykańska a brytyjską, lecz bezskutecznie[11]. Konferencja zakończyła się fiaskiem i 4 sierpnia została rozwiązana[11]. Sukcesem administracji Coolidge’a było podpisanie paktu Kellogga–Brianda 27 sierpnia 1928 roku, w którym kraje wyrzekały się wojny i opowiadają się wyłącznie za rozwiązaniami pokojowymi[10].

Prezydent prowadził politykę grubej pałki połączonej z dyplomacją dolarową[12]. W Republice Chińskiej pojawiły się dwa nowe ruchy: narodowy pod przywództwem Czang Kaj-szeka oraz komunistyczny Mao Zedonga[12]. Aby chronić interesy amerykańskie Coolidge wysłał wojsko do głównych chińskich portów, jednak nie zajął żadnego stanowiska w sprawie ewentualnej zmiany władzy w Kraju Środka[12]. W 1927 Izba Reprezentantów uchwaliła rezolucję nowego traktatu amerykańsko-chińskiego[12]. Podobna praktyka miała miejsce w Ameryce Łacińskiej[12]. Początkowo Coolidge wycofał wojska z Dominikany i Nikaragui, ale gdy proamerykański przywódca tego drugiego kraju, Adolfo Díaz, został obalony, amerykańska piechota morska ponownie wkroczyła do kraju[13]. Prezydent tłumaczył interwencję zapobieżeniem wojnie domowej, choć w rzeczywistości chodziło o zabezpieczenie alternatywnej trasy kanału międzyoceanicznego[13]. Wysłał do Nikaragui Henry’ego Stimsona, który wynegocjował pokój z Tipitapa[13]. Zakładał on, że w Nikaragui jedyną siłą pozostanie gwardia narodowa, a amerykanie będą nadzorować wybory prezydenckie w latach 1928, 1930 i 1932[13]. W Meksyku parlament podjął uchwałę zagrażającą interesom amerykańskich monopoli naftowych, przez co USA musiały odwołać się do arbitrażu[13]. Nowy ambasador w Meksyku, Dwight Morrow prowadził negocjacje z prezydentem Plutarco Callesem i w grudniu 1927 udało im się ustalić kompromis[14].

W czasie drugiej kadencji Coolidge’a w Paryżu obradowała Komisja Dawesa, która zajmowała się odbudową Niemiec i ich możliwościami spłat reparacji wojennych[14]. W 1928 roku przewodniczący Komisji Owen Young opracował projekt, w którym oceniono dług niemiecki na ok. 113 miliardów marek, a ostateczny termin spłaty ustalono na 31 marca 1966[15]. Prezydent był także namawiany do nawiązania stosunków dyplomatycznych z Rosją Radziecką[15]. Jednak, obaj sekretarze stanu Charles Evans Hughes i Frank Kellogg byli temu zdecydowanie przeciwni[15].

W 1928 roku Coolidge, będąc zmęczonym sprawowaniem urzędu i uskarżając się na słabe zdrowie, oświadczył, że nie będzie się ubiegał o reelekcję w wyborach prezydenckich[15]. Poparł kandydaturę Herberta Hoovera, który wygrał wybory i został następnym prezydentem[15].

Emerytura i śmierć

edytuj

Po opuszczeniu Białego Domu zamieszkał w Northampton[15]. W 1929 opublikował autobiografię[16]. Pełnił funkcję przewodniczącego Ponadpartyjnej Komisji ds. Kolejnictwa, a w latach 1930-1932 był prezesem Amerykańskiego Towarzystwa Antykwarystów[16]. Zmarł 5 stycznia 1933 i został pochowany w Plymouth Norch[16].

Życie prywatne

edytuj

Calvin Coolidge poślubił Grace Annę Goodhue 4 października 1905 w Burlington[2]. Mieli dwóch synów urodzonych w 1906 i 1908 roku[2]. Młodszy z nich, Calvin junior, zmarł w lipcu 1924 roku, w wyniku infekcji stopy[5].

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. ↑ a b Pastusiak 1999 ↓, s. 624.
  2. ↑ a b c d e Pastusiak 1999 ↓, s. 625.
  3. ↑ a b c d e Pastusiak 1999 ↓, s. 626.
  4. ↑ a b c d e f g Pastusiak 1999 ↓, s. 627.
  5. ↑ a b c d e f Pastusiak 1999 ↓, s. 628.
  6. ↑ a b c d e f g h Pastusiak 1999 ↓, s. 629.
  7. ↑ a b c d e Pastusiak 1999 ↓, s. 630.
  8. ↑ a b Pastusiak 1999 ↓, s. 631.
  9. ↑ a b c Pastusiak 1999 ↓, s. 632.
  10. ↑ a b c d Pastusiak 1999 ↓, s. 633.
  11. ↑ a b c d e Pastusiak 1999 ↓, s. 634.
  12. ↑ a b c d e Pastusiak 1999 ↓, s. 635.
  13. ↑ a b c d e Pastusiak 1999 ↓, s. 636.
  14. ↑ a b Pastusiak 1999 ↓, s. 637.
  15. ↑ a b c d e f Pastusiak 1999 ↓, s. 638.
  16. ↑ a b c Pastusiak 1999 ↓, s. 639.

Bibliografia

edytuj

Linki zewnętrzne

edytuj
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Calvin_Coolidge&oldid=75020168”
  NODES
Intern 1
mac 2
multimedia 1
os 41