Camcopter S-100

Camcopter S-100
	Dane podstawowe
Państwo	Austria
Producent	Schiebel
Typ	UAV
Konstrukcja	kompozyt węglowo epoksydowy
Załoga	0
	Dane techniczne
Napęd	1 × silnik tłokowy Wankla AE-50R
Moc	40,4 kW
	Wymiary
Średnica wirnika	3,4 m
Długość kadłuba	3,09 m
Szerokość kadłuba	1,24 m
Wysokość	1,04 m
	Masa
Własna	97 kg
Użyteczna	50 kg
Startowa	200 kg
	Osiągi
Prędkość maks.	220 km/h
Prędkość ekonomiczna	102 km/h
Pułap	5900 m
Długotrwałość lotu	6 h (z ładunkiem 25 kg)
	Dane operacyjne
	Użytkownicy
	Zjednoczone Emiraty Arabskie

Camcopter S-100 – bezzałogowy śmigłowiec rozpoznawczy (UAV, ang. Unmanned Aerial Vehicle) wyprodukowany przez austriacką firmę Schiebel Elektronische Geräte GmbH.

Geneza

W 1997 roku Agencja ds. Humanitarnego Rozminowania US Army złożyła zamówienie w firmie Schiebel na opracowanie autonomicznego systemu pionowego startu i lądowania służącego do wykrywania min z powietrza, działającego w każdych warunkach atmosferycznych. W tym okresie Schiebel pracował nad lekkim śmigłowcem bezzałogowym Camcopter mającym służyć jako latająca platforma do wykonywania zdjęć i filmów z powietrza. Do seryjnej produkcji wszedł Camcopter 5.0 i ten właśnie model przeszedł serie prób w Stanach Zjednoczonych mających na celu sprawdzenie jego możliwości autonomicznego pionowego startu, przenoszenia i zrzutu środków bojowych w terenie zurbanizowanym (takich jak granaty dymne, granaty z gazem drażniącym, kolce do blokady ruchu drogowego, ulotki). Do identyfikacji rejonu zrzutu używano kamery FLIR (Forward-Looking InfraRed – obserwacja przedniej półsfery w podczerwieni). Próby potwierdziły możliwość w pełni autonomicznego lotu jak i sterowania pojazdem przez operatora z ziemi. W 1998 roku opracowano nową wersję z nowym silnikiem i zmienionym podwoziem Camcopter 5.1. W sierpniu 2000 roku śmigłowiec testowany był przez Straż Wybrzeża USA w misjach poszukiwawczo ratowniczych oraz operacjach zwalczania przemytu narkotyków. Camcopter 5.1 Mk 2 został zamówiony przez US Army, firmę Thales i Marynarkę Wojenną Egiptu.

Budowa

W 2003 roku rozpoczęto opracowywanie nowej wersji śmigłowca o większym udźwigu i zasięgu. Tak doszło do powstania Camcoptera S-100, którego pierwszym nabywcą zostały Zjednoczone Emiraty Arabskie w 2005 roku. W 2013 roku Thales zakończył próby integracji aparatu z podwieszanym radarem z anteną fazowaną I-Master. Nowy radar umożliwia wykonywanie szczegółowych map oraz wykrywanie poruszających się obiektów terenu bez względu na warunki atmosferyczne^[1].

Użytkownicy

W 2004 roku Zjednoczone Emiraty Arabskie (ZEA) zakupiły 60 aparatów oraz uruchomiły ich licencyjną produkcję w kraju. Budową zajęła się firma Abu Dhabi Autonomous Systems Investments, która wyprodukowała aparaty pod lokalnym oznaczeniem Al-Sabr. Maszyny zostały dostarczone w latach 2007-2008 a w latach 2011-2012 przeszły modernizację polegającą na instalacji głowicy optoelektronicznej L3 Wescam MX-10^[2]. Jeden z aparatów należący do ZEA został zestrzelony 2 czerwca 2019 roku przez rebeliantów Huti w trakcie walk w Jemenie^[3]. Kolejne dwa zestrzelone S-100 ZEA utraciła w Jemenie 1 listopada 2019 roku i 9 listopada tego samego roku^[2]^[4].

Camcopterami zainteresowana była również marynarka wojenna Singapuru i Australii. W przypadku Australii, w 2015 roku uruchomiła ona program Navy Minor Project 1942 Maritime Tactical Unmanned Aircraft System (MTUAS) - Interim Capability. Jego celem było zebranie doświadczeń i opracowanie procedur eksploatacji morskich, bezzałogowych aparatów latających. W ramach prowadzonych testów, w pierwszej kolejności zakupiono dwa zestawy, każdy po cztery aparaty, amerykańskich Boeing Insitu ScanEagle. W grudniu 2016 roku zakupiono dwa S-100 celem prowadzenia dalszych prób. Ich dostawa została zrealizowana do kwietnia 2018 roku. Tak długi termin realizacji związany był z prośbą strony australijskiej o przystosowanie S-100 do pracy na paliwie mniej palnym niż standardowe oferowane przez producenta. W 2020 roku australijski Departament Obrony, zapoczątkował kolejny etap programu MTUAS - Project SEA 129 Phase 5. Jego efektem był podjęta w maju 2022 roku decyzja o zakupie aparatów S-100. Transakcja jest rozłożona na kilka etapów^[5].

Schiebel wraz z firmą Thales UK zaoferowały maszyny Royal Navy. W 2008 roku odbyły się próby śmigłowca na okrętach wojennych Indii i Pakistanu. W listopadzie 2008 roku S-100 przeszedł cykl testów na pokładach korwet marynarki wojennej Niemiec. Ostatecznie Niemcy dla swojej marynarki zakupiły sześć sztuk Camcoptera. Podobne próby przeprowadziła marynarka wojenna Francji. System znalazł również użytkowników cywilnych. S-100 monitoruje instalacje wydobycia ropy naftowej. Europejska Agencja Kosmiczna wykorzystuje S-100 do badania trajektorii lotu różnych ładunków, które mają być przenoszone przez lądowniki planetarne. Aparat wszedł w skład rosyjskiego systemu rozpoznawczego Gorizont Air S-100 wykorzystywanego przez rosyjską straż graniczną^[6] a jego montażem aparatu na terenie Rosji zajęła się spółka Gorizont z Rostowa nad Donem. W 2010 roku 18 aparatów zakupiły Chiny z przeznaczeniem dla własnej marynarki wojennej. Dwa lata później sfotografowano prawdopodobnie jeden z nich, operujący z pokładu chińskiej fregaty typu 054A^[7].

W 2010 roku dwa aparaty zakupiła Jordania; jordańskie maszyny wyposażono w głowicę optoelektroniczną L-3 Wescam MX-10^[8].

Uzbrojenie

W czerwcu 2008 roku Thales UK poinformował o próbach śmigłowca z uzbrojeniem składającym się z dwóch wielozadaniowych pocisków Thales LMM o masie 13 kg każdy.

Przypisy

↑ Integracja I-Master z S-100, „Raport”, nr 8 (2013), s. 58, ISSN 1429-270x
↑ ^a ^b Leszek A. Wieliczko, Siły Powietrzne Zjednoczonych Emiratów Arabskich, „Lotnictwo”, nr 2 (2020), s. 46-60, ISSN 1732-5323
↑ Straty bojowe, „Lotnictwo”, nr 9 (2019), s. 8, ISSN 1732-5323
↑ Straty bojowe, „Lotnictwo”, nr 12 (2019), s. 6-7, ISSN 1732-5323
↑ Leszek A. Wieliczko, Modernizacja lotnictwa wojskowego Australii, „Nowa Technika Wojskowa”, nr 4 (2024), s. 50-61, ISSN 1230-1655
↑ Andrzej Nitka,5 Międzynarodowy Salon Morskiej Techniki Militarnej, "Nowa Technika Wojskowa", nr 8 (2011), s. 92-98, ISSN 1230-1655
↑ PICTURES: Schiebel Camcopter S-100 operated from Chinese frigate. [dostęp 2014-09-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-09-16)].
↑ Jordan gets Schiebel Camcopter S-100

Bibliografia

Piotr Abraszek. Bezpilotowy śmigłowiec S-100 Camcopter. „Nowa Technika Wojskowa”. 2, s. 80-83, 2009. ISSN 1230-1655.

Linki zewnętrzne

[1] Integracja I-Master z S-100, „Raport”, nr 8 (2013), s. 58, ISSN 1429-270x

[Wieliczko-2] Leszek A. Wieliczko, Siły Powietrzne Zjednoczonych Emiratów Arabskich, „Lotnictwo”, nr 2 (2020), s. 46-60, ISSN 1732-5323

[3] Straty bojowe, „Lotnictwo”, nr 9 (2019), s. 8, ISSN 1732-5323

[4] Straty bojowe, „Lotnictwo”, nr 12 (2019), s. 6-7, ISSN 1732-5323

[5] Leszek A. Wieliczko, Modernizacja lotnictwa wojskowego Australii, „Nowa Technika Wojskowa”, nr 4 (2024), s. 50-61, ISSN 1230-1655

[6] Andrzej Nitka,5 Międzynarodowy Salon Morskiej Techniki Militarnej, "Nowa Technika Wojskowa", nr 8 (2011), s. 92-98, ISSN 1230-1655

[7] PICTURES: Schiebel Camcopter S-100 operated from Chinese frigate. [dostęp 2014-09-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-09-16)].

[8] Jordan gets Schiebel Camcopter S-100

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]