Clarence Seedorf
Clarence Clyde Seedorf (wym. [ˈklɛ.rəns ˈseɪ̯.dɔrf]; ur. 1 kwietnia 1976 w Paramaribo) – holenderski trener i piłkarz który grał na pozycji pomocnika. W latach 1994–2008 reprezentant Holandii.
Clarence Seedorf (2021) | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Pełne imię i nazwisko |
Clarence Clyde Seedorf | ||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Data i miejsce urodzenia | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Obywatelstwo |
holenderskie, surinamskie | ||||||||||||||||||||||||||||||||
Wzrost |
177 cm | ||||||||||||||||||||||||||||||||
Pozycja | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Kariera juniorska | |||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||
Kariera seniorska[a] | |||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||
Kariera reprezentacyjna | |||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||
Kariera trenerska | |||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Reprezentował barwy Ajaxu, Sampdorii Genua, Realu Madryt, Interu Mediolan, Milanu oraz Botafogo. Jest pierwszym zawodnikiem, który triumfował w Lidze Mistrzów z trzema różnymi klubami: Ajaxem, Realem Madryt, Milanem (dwukrotnie). Z reprezentacją Holandii uczestniczył w mistrzostwach świata 1998 we Francji, na których Pomarańczowi zajęli 4. miejsce oraz dwukrotnie dotarł do półfinału mistrzostw Europy 2000, 2004). Jest jednym z trzech piłkarzy (wraz z Edgarem Davidsem i Patrickiem Kluivertem) urodzonych w Surinamie, którzy grali w reprezentacji Holandii oraz wygrali Ligę Mistrzów 1994/1995 z Ajaxem.
Jako trener prowadził A.C. Milan, Shenzhen Ruby oraz Deportivo La Coruña.
Wczesne życie
edytujClarence Seedorf urodził się w stolicy Surinamu - Paramaribo, jednak w wieku 2 lat wyemigrował wraz z rodziną do Holandii i osiedlił się w Almere[1]. Pochodzi z rodziny o piłkarskich tradycjach: ojciec Johann jest byłym piłkarzem oraz łowcą talentów, piłkarzami są jego dwaj młodsi bracia: Jürgen i Chedric oraz kuzyn Stefano. Pierwsze piłkarskie kroki stawiał w młodzieżowych lokalnych amatorskich drużynach: VV AS ’80 i Real Almere[2], zanim został odkryty i zwerbowany do Ajaxu przez Urgent Scoutingteam, agencję talentów prowadzoną przez słynnego holenderskiego piłkarza – Johana Cruyffa, który był odpowiedzialny za rekrutację takich zawodników jak m.in.: Frank i Ronald de Boer, Edgar Davids, Patrick Kluivert, Robert Witschge.
Kariera
edytujPoczątki kariery
edytujClarence Seedorf karierę piłkarską rozpoczął w 1992 roku w Ajaxie jako prawy pomocnik. W drużynie zadebiutował dnia 28 października 1992 roku w wygranym 3:7 meczu wyjazdowym z VVV Venlo w ramach Pucharu Holandii[3], zastępując w 58. minucie Franka de Boera[4]. Miał wtedy 16 lat i 210 dni, co czyni go najmłodszym zawodnikiem w historii klubu. Wkrótce stał się kluczowym zawodnikiem klubu, z którym zdobył dwukrotnie mistrzostwo Holandii (1994, 1995), Puchar Holandii (1993), Superpuchar Holandii (1993) oraz w sezonie 1994/1995 wygrał Ligę Mistrzów.
Po tym sukcesie przeniósł się do klubu włoskiej ligi Serie A – Sampdorii Genua, w którym rozegrał 32 mecze ligowe i strzelił 3 gole, a klub zakończył rozgrywki ligowe w sezonie 1995/1996 na 8. miejscu.
Real Madryt
edytujW 1996 roku został zawodnikiem Realu Madryt i już w swoim pierwszym sezonie gry w drużynie Królewskich zdobył mistrzostwo Hiszpanii oraz Superpuchar Hiszpanii 1997. Dnia 18 stycznia 1997 roku w wygranym 1:4 meczu wyjazdowym z Atlético Madryt zdobył bramkę strzałem z odległości 45 metrów na 3:1. W sezonie 1997/1998 miał spory udział w zdobyciu przez zespół Ligi Mistrzów (drugiej w swojej karierze). Jednak po przybyciu w 1998 roku holenderskiego trenera - Guusa Hiddinka zaczął tracić miejsce w klubie, w rezultacie czego w 1999 roku przeniósł się on do Interu Mediolan, który wyłożył na niego kwotę 45 miliardów lirów (ok. 23 milionów euro). Łącznie w barwach klubu rozegrał 159 meczów i strzelił 20 bramek.
Inter Mediolan
edytujNastępnym klubem w karierze Seedorfa był klub włoskiej ligi Serie A – Inter Mediolan, z którym w sezonie 1999/2000 dotarł do finału Pucharu Włoch (porażka w dwumeczu 2:1 z Lazio Rzym). Jednak przez okres gry w klubie nie zdobył uznania w oczach władz klubu. Jednak został zapamiętany przez wielu fanów Nerazzurrich głównie dzięki dwóm znakomitym golom, które strzelił dnia 9 marca 2002 roku w zremisowanym 2:2 meczu ligowym z Juventusem Turyn. Z klubu ostatecznie odszedł po sezonie 2001/2002 po rozegraniu 93 meczów i strzeleniu 14 goli. Wbrew często spotykanej opinii za odejściem Seedorfa z Interu nie przemawiały jednak, jak w przypadku Andrei Pirlo, względy sportowe. Impulsem zapalnym był konflikt z Ronaldo, który dodatkowo podsycał plotki o romansie Seedorfa z żoną kolegi z zespołu[5].
Milan
edytujNastępnie Seedorf przeniósł się do miejscowych rywali Interu Mediolan – Milanu, na zasadzie wymiany z Francesco Coco. W sezonie 2002/2003 wywalczył pierwszy od 26 lat dla klubu Puchar Włoch i trzeci raz w swojej karierze Ligę Mistrzów, stając się jednocześnie pierwszym zawodnikiem, który zdobył to trofeum grając w trzech różnych klubach, a także Superpuchar Europy 2003.
W sezonie 2003/2004 Seedorf odegrał ważną rolę w zdobyciu przez klub mistrzostwa Włoch i Superpucharu Włoch 2004 oraz w sezonie 2004/2005 w dotarciu do finału Ligi Mistrzów, w którym po zaciętej rywalizacji z angielskim FC Liverpoolem jego klub przegrał po wspaniałych interwencjach polskiego bramkarza drużyny rywali - Jerzego Dudka w serii rzutów karnych, natomiast w Serie A również Rossoneri przegrało mistrzostwo kraju, tym razem z Juventusem Turyn.
W 2006 roku wybuchła afera Calciopoli, która wstrząsnęła całym światem włoskiej piłki nożnej i w którą był również zamieszany Milan, przez co opinia o zespole została mocno nadszarpnięta. Ostatecznie klub dostał pozwolenie na kontynuowanie rozgrywek w Europie, dzięki czemu najlepsi piłkarze pozostali w klubie. W sezonie 2006/2007 wraz z Kaką stworzył duet pomocników prezentujący nienaganny styl gry i wysoką skuteczność zespołu, co pomogło mu z czwartym w swojej karierze triumfie w Lidze Mistrzów (najlepszy pomocnik rozgrywek), Superpucharu Europy 2007 oraz klubowego mistrzostwa świata 2007, na których został nagrodzony Srebrną Piłką.
Dnia 4 grudnia 2007 roku wygranym 1:0 meczu z szkockim Celtikiem Glasgow rozegrał swój 100. mecz w Lidze Mistrzów. W 2011 roku zdobył ostatnie trofea w klubie: mistrzostwo Włoch oraz Superpuchar Włoch. Z klubu odszedł po sezonie 2011/2012 po rozegraniu 431 meczów i strzeleniu 63 goli.
W okresie gry w Milanie Seedorf stanowił ogromne wsparcie pomocy wraz z Gennaro Gattuso i Andreą Pirlo, z którymi był wystawiany w pierwszym składzie, chociaż ich forma w ostatnich latach znacznie spadła. Pod przewodnictwem trenera Carlo Ancelottiego, ich rolą było wspomaganie ofensywnych pomocników, takich jak m.in. Rivaldo, Rui Costa, Kaká, Ronaldinho.
Botafogo
edytujClarence Seedorf po odejściu z Milanu wyjechał do Brazylii, gdzie dnia 30 czerwca 2012 roku podpisał kontakt z Botafogo. Częściowy wpływ na tę decyzję miała pochodząca z Rio de Janeiro żona piłkarza. W ekstraklasie brazylijskiej zadebiutował dnia 22 lipca 2012 roku w przegranym 0:1 meczu u siebie z Grêmio Porto Alegre, w którym w 70. minucie został zastąpiony przez Rafaela Marquesa[6]. W 2013 roku zdobył z klubem trzy trofea: Taça Rio, Taça Guanabara oraz Campeonato Carioca. Ostatni mecz w karierze rozegrał dnia 8 grudnia 2013 roku wygranym 3:0 meczu ligowym u siebie z Criciúma Esporte Clube[7]. Dnia 14 stycznia 2014 roku ogłosił zakończenie kariery piłkarskiej. Powodem zakończenia kariery było dostanie oferty pracy jako trener włoskiego Milanu, w którym występował w latach 2002–2012. Łącznie w karierze klubowej rozegrał 875 meczów, w których strzelił 128 goli.
Kariera reprezentacyjna
edytujClarence Seedorf w latach 1994–2008 w reprezentacji Holandii rozegrał 87 meczów, w których strzelił 11 goli. Debiut zaliczył dnia 14 grudnia 1994 roku na Stadionie Feijenoord w Rotterdamie w wygranym 5:0 meczu eliminacyjnym do mistrzostw Europy 1996 z reprezentacją Luksemburga, w którym zastąpił w 70. minucie Youriego Muldera, a w 90. minucie ustalając wynik spotkania strzelił także swoją pierwszą bramkę w reprezentacji Holandii[8]. Mecz ten był ostatnim w pierwszej kadencji selekcjonera Dicka Advocaata, który przeniósł się do PSV Eindhoven.
W 1996 roku został powołany przez Guusa Hiddinka na mistrzostwa Europy 1996 w Anglii, na którym Pomarańczowi zakończyli turniej w ćwierćfinale po porażce serii rzutów karnych z reprezentacją Francji po zmarnowanym rzucie przez Seedorfa, a dwa lata później w 1998 roku na mistrzostwa świata 1998 we Francji, na których Pomarańczowi zajęli 4. miejsce. Brał także udział na mistrzostwach Europy 2000 i 2004, w których Pomarańczowi dotarli do półfinału.
Wielu twierdziło jednak, że kariera Seedorfa w reprezentacji Holandii mogłaby być jeszcze bardziej efektowna, gdyby pohamował swój buntowniczy i porywczy charakter, dający często o sobie znać. Dodatkowo, ma on również długą historię złych występów w chwilach krytycznych dla Pomarańczowych. Był to jeden z powodów dla których Marco van Basten, mianowany selekcjonerem reprezentacji Holandii tuż po mistrzostwach Europy 2004, nie zdecydował się powoływać Seedorfa, w związku z czym nie zagrał w eliminacjach do mistrzostw świata 2006 oraz w samym turnieju w Niemczech.
Ponownie w reprezentacji Holandii zagrał dnia 15 listopada 2006 roku na Amsterdam Arena w Amsterdamie w zremisowanym 1:1 meczu towarzyskim z reprezentacją Anglii, na który został powołany w zastępstwie kontuzjowanego Wesleya Sneijdera. Zagrał w 6 meczach eliminacyjnych do mistrzostw Europy 2008. Było wiele wątpliwości co do jego pozycji w drużynie, szczególnie gdy selekcjoner Marco van Basten faworyzował takich graczy jak Rafael van der Vaart, Wesley Sneijder czy Robin van Persie. Ostatni mecz w reprezentacji Holandii rozegrał dnia 28 marca 2008 roku na Ernst-Happel-Stadion w Wiedniu w wygranym 3:4 meczu towarzyskim z reprezentacją Austrii, w których Seedorf wszedł w 46. minucie za Demy de Zeeuwa[9]. Dnia 13 maja 2008 roku ogłosił, że nie weźmie udziału w mistrzostwach Europy 2008 w Austrii i Szwajcarii z powodu narastającego konfliktu z Marco van Bastenem.
Kariera trenerska
edytujDnia 14 stycznia 2014 roku Clarence Seedorf poinformował na specjalnie zwołanej konferencji prasowej w Rio de Janeiro, że zarząd klubu A.C. Milan postanowił zatrudnić go w roli trenera, jednocześnie ogłaszając zakończenie kariery zawodniczej[10][11]. Zastąpił na stanowisku zwolnionego Massimiliano Allegriego. Podpisał kontrakt do końca sezonu 2015/2016, jednak dnia 9 czerwca 2014 roku został zwolniony z tej funkcji. Dnia 7 lipca 2016 roku został trenerem klubu ligi China League One – Shenzhen Ruby, jednak dnia 4 grudnia 2016 roku został zwolniony. Dnia 5 lutego 2018 roku został nowym trenerem hiszpańskiego klubu ligi Primera División – Deportivo La Coruña[12], jednak dnia 22 maja 2018 roku po spadku klubu z ligi odszedł z niego[13]. 4 sierpnia 2018 roku został ogłoszony nowym selekcjonerem reprezentacji Kamerunu[14].
Statystyki
edytujKlubowe
edytujKlub | Sezon | Liga | Liga[15] | Puchar kraju[16] | Europa[17] | Suma | ||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Występy | Bramki | Występy | Bramki | Występy | Bramki | Występy | Bramki | |||
AFC Ajax | 1992/1993 | Eredivisie | 12 | 1 | 3 | 0 | 3 | 0 | 18 | 1 |
1993/1994 | Eredivisie | 19 | 4 | 3 | 0 | 2 | 0 | 24 | 4 | |
1994/1995 | Eredivisie | 34 | 6 | 3 | 0 | 11 | 0 | 48 | 6 | |
Łącznie | 65 | 11 | 9 | 0 | 16 | 0 | 90 | 11 | ||
Sampdoria Genua | 1995/1996 | Serie A | 32 | 3 | 2 | 1 | – | 34 | 4 | |
Łącznie | 32 | 3 | 2 | 1 | – | 34 | 4 | |||
Real Madryt | 1996/1997 | Primera División | 38 | 6 | 4 | 0 | – | 42 | 6 | |
1997/1998 | Primera División | 36 | 6 | 2 | 1 | 11 | 0 | 49 | 7 | |
1998/1999 | Primera División | 37 | 3 | 5 | 1 | 10 | 3 | 52 | 7 | |
1999/2000 | Primera División | 10 | 0 | 0 | 0 | 6 | 0 | 16 | 0 | |
Łącznie | 121 | 15 | 11 | 2 | 27 | 3 | 159 | 20 | ||
Inter Mediolan | 1999/2000 | Serie A | 20 | 3 | 5 | 2 | – | 25 | 5 | |
2000/2001 | Serie A | 24 | 2 | 5 | 0 | 7 | 3 | 36 | 5 | |
2001/2002 | Serie A | 20 | 3 | 2 | 1 | 10 | 0 | 32 | 4 | |
Łącznie | 64 | 8 | 12 | 3 | 17 | 3 | 93 | 14 | ||
A.C. Milan | 2002/2003 | Serie A | 29 | 4 | 3 | 2 | 16 | 1 | 48 | 7 |
2003/2004 | Serie A | 29 | 3 | 6 | 0 | 10 | 0 | 45 | 3 | |
2004/2005 | Serie A | 32 | 5 | 4 | 1 | 13 | 1 | 49 | 7 | |
2005/2006 | Serie A | 36 | 4 | 2 | 1 | 11 | 1 | 49 | 6 | |
2006/2007 | Serie A | 32 | 7 | 5 | 0 | 14 | 3 | 51 | 10 | |
2007/2008 | Serie A | 32 | 7 | 0 | 0 | 10 | 3 | 42 | 10 | |
2008/2009 | Serie A | 33 | 6 | 1 | 0 | 7 | 0 | 41 | 6 | |
2009/2010 | Serie A | 29 | 5 | 0 | 0 | 8 | 1 | 37 | 6 | |
2010/2011 | Serie A | 30 | 4 | 2 | 0 | 8 | 0 | 40 | 4 | |
2011/2012 | Serie A | 18 | 2 | 3 | 1 | 8 | 0 | 29 | 3 | |
Łącznie | 300 | 48 | 26 | 5 | 105 | 10 | 431 | 63 | ||
Botafogo | 2012 | Série A | 24 | 8 | 0 | 0 | 1 | 1 | 25 | 9 |
2013 | Série A | 34 | 8 | 0 | 0 | 0 | 0 | 34 | 8 | |
Łącznie | 58 | 16 | 0 | 0 | 1 | 1 | 59 | 17 | ||
Łącznie w karierze | 640 | 100 | 69 | 11 | 166 | 17 | 875 | 128 |
Reprezentacyjne
edytujReprezentacja narodowa | Rok | Występy | Gole |
---|---|---|---|
Holandia | |||
1994 | 1 | 1 | |
1995 | 7 | 3 | |
1996 | 11 | 2 | |
1997 | 7 | 0 | |
1998 | 12 | 1 | |
1999 | 7 | 0 | |
2000 | 10 | 2 | |
2001 | 4 | 1 | |
2002 | 2 | 1 | |
2003 | 7 | 0 | |
2004 | 9 | ||
2005 | 0 | ||
2006 | 1 | ||
2007 | 8 | ||
2008 | 1 | ||
Łącznie | 87 | 11 |
Gole w reprezentacji
edytuj# | Data | Miejsce | Przeciwnik | Gol | Wynik | Rozgrywki |
---|---|---|---|---|---|---|
1. | 04.12.1994 | Stadion Feijenoord, Rotterdam | Luksemburg | 5–0 | 5–0 | El. Euro 1996 |
2. | 29.03.1995 | Stadion Feijenoord, Rotterdam | Malta | 1–0 | 4–0 | El. Euro 1996 |
3. | 11.10.1995 | Ta’ Qali Stadium, Attard | Malta | 4–0 | 4–0 | El. Euro 1996 |
4. | 15.11.1995 | Stadion Feijenoord, Rotterdam | Norwegia | 1–0 | 3–0 | El. Euro 1996 |
5. | 04.06.1996 | Stadion Feijenoord, Rotterdam | Norwegia | 2–1 | 3–1 | Mecz towarzyski |
6. | 04.12.1996 | Stadion Króla Baudouina I, Bruksela | Belgia | 2–0 | 3–0 | El. Mundialu 1998 |
7. | 21.02.1998 | Miami Orange Bowl, Miami | Stany Zjednoczone | 2–0 | 2–0 | Mecz towarzyski |
8. | 07.10.2000 | Stadion GSP, Nikozja | Cypr | 1–0 | 4–0 | El. Mundialu 2002 |
9. | 07.10.2000 | Stadion GSP, Nikozja | Cypr | 2–0 | 4–0 | El. Mundialu 2002 |
10. | 06.10.2001 | GelreDome, Arnhem | Andora | 2–0 | 4–0 | El. Mundialu 2002 |
11. | 16.10.2002 | Ernst-Happel-Stadion, Wiedeń | Austria | 1–0 | 3–0 | El. Euro 2004 |
Statystyki trenerskie
edytuj- Aktualne na dzień 20 listopada 2018 roku.
Drużyna | Od | Do | Wyniki | ||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
M | Z | R | P | % Zwyc. | |||
A.C. Milan | 16 stycznia 2014 | 9 czerwca 2014 | 22 | 11 | 2 | 9 | 50,00 |
Shenzhen Ruby | 7 lipca 2016 | 5 grudnia 2016 | 14 | 4 | 4 | 6 | 28,57 |
Deportivo La Coruña | 5 lutego 2018 | 22 maja 2018 | 16 | 2 | 6 | 8 | 12,50 |
Kamerun | 4 sierpnia 2018 | Obecnie | 6 | 1 | 2 | 3 | 16,67 |
Ogólnie | 57 | 18 | 14 | 25 | 31,58 |
Sukcesy jako piłkarz
edytujAjax Amsterdam
edytuj- Mistrzostwo Holandii: 1994, 1995
- Puchar Holandii: 1993
- Superpuchar Holandii: 1993
- Liga Mistrzów: 1995
Real Madryt
edytuj- Mistrzostwo Hiszpanii: 1997
- Superpuchar Hiszpanii: 1997
- Liga Mistrzów: 1998, 2000
- Puchar Interkontynentalny: 1998
Milan
edytuj- Mistrzostwo Włoch: 2004, 2011
- Puchar Włoch: 2003
- Superpuchar Włoch: 2004, 2011
- Liga Mistrzów: 2003, 2007
- Finał Ligi Mistrzów: 2005
- Superpuchar Europy: 2003, 2007
- Klubowe Mistrzostwa Świata: 2007
Botafogo
edytuj- Taça Rio: 2013
- Taça Guanabara: 2013
- Campeonato Carioca: 2013
Odznaczenia
edytuj- Komandor Honorowego Orderu Żółtej Gwiazdy: 2007
- Rycerz Orderu Oranje-Nassau: 2011
Życie prywatne
edytujClarence Seedorf jest żonaty z Brazylijką Luvianą; mają czwórkę dzieci: Denzela, Jusy’ego, Darjaene i Jaysyley. Są właścicielami mediolańskiej restauracji Finger's. Mówi płynnie po angielsku, hiszpańsku, portugalsku, włosku i sranan tongo. Był często postrzegany jako osoba duchowa, inteligentna i elokwentna[19] w piłce nożnej. W 2011 roku w jednym z wywiadów stwierdził, że studiuje na Uniwersytecie Bocconi w Mediolanie w celu uzyskania tytułu magistra biznesu[20].
Dnia 5 czerwca 2009 roku spotkał się z Nelsonem Mandelą, a chwilę później ogłosił na konferencji prasowej, że został członkiem Nelson Mandela Foundation's i tym samym dołączył do Patrice’a Motsepe, Tokyo Sexwale, Davida Rockefellera, Peggy Dulany i Billa Clintona, którzy są także członkami wybranej grupy filantropów, którzy pomagają w przetrwaniu dziedzictwa Nelsona Mandeli.
W 2012 i 2014 roku wziął udział w Soccer Aid - meczu charytatywnym na Old Trafford w Manchesterze z byłymi piłkarzamii i celebrytami. Grał w drużynie „The Rest of the World” przeciwko Anglii. W 2014 roku zdobył hat tricka, w którym jego drużyna wygrała 4:2[21].
Bratanek Clarence’a, Collin również jest piłkarzem[22].
W 2022 roku przeszedł na islam. Jak podkreśla piłkarz decyzja ta, była motywowana głównie przez względy jego obecnej żony, Sophi, która jest muzułmanką[23].
Upamiętnienie
edytujW Smal-Kalden w dystrykcie Para w Surinamie powstał stadion jego imienia, którego Seedorf jest również właścicielem[24].
Przypisy
edytuj- ↑ Een hele eer voor Seedorf: een eigen plein in Almere [data dostępu: 2007-09-21] (niderl.)
- ↑ Clarence Seedorf - FCInterMilano. fcintermilano.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-01-18)]. (cz.)
- ↑ Clarence Seedorf - AFC-Ajax.info (ang.)
- ↑ VVV - Ajax 3 - 7 (10/28/1992) (ang.)
- ↑ Z Giuseppe Meazza na San Siro [data dostępu: 2014-05-04]
- ↑ Botafogo de Futebol e Regatas - Grêmio Porto Alegre, 22 lip 2012 - Campeonato Brasileiro Série A, [w:] baza Transfermarkt (protokoły meczowe) [dostęp 2020-11-29] .
- ↑ Clarence Seedorf, [w:] baza Transfermarkt (zawodnicy–podsumowanie występów) [dostęp 2020-12-07] .
- ↑ Nederland - Luxemburg 5 - 0 (14/12/1994) (niderl.)
- ↑ Football MATCH: 26.03.2008 Austria v Netherlands (ang.)
- ↑ Oficjalnie: Seedorf zakończył karierę [data dostępu 2014-01-14]
- ↑ Clarence Seedorf będzie trenerem Milanu [data dostępu 2014-01-14]
- ↑ La Liga. Clarence Seedorf został trenerem Deportivo La Coruna [data dostępu: 2018-02-05]
- ↑ Seedorf to leave relegated Deportivo [data dostępu: 2018-05-22] (ang.)
- ↑ Clarence Seedorf selekcjonerem Kamerunu. Jego asystentem Patrick Kluivert - WP SportoweFakty [online], sportowefakty.wp.pl [dostęp 2018-08-07] (pol.).
- ↑ Uwzględniono: Eredivisie, Primera División, Serie A, Brazylijska Série A.
- ↑ Uwzględniono: Puchar Holandii, Puchar Króla, Puchar Włoch.
- ↑ Uwzględniono: Puchar Europy – 81 (10), Puchar UEFA – 22 (0), Pucharu Zdobywców Pucharów – 2 (0), Copa Sudamericana – 1 (1).
- ↑ Clarence Seedorf - Eu-Football.info (ang.)
- ↑ Sport.PL, Clarence Seedorf przeszedł na islam. Legenda piłki odmienia swoje życie [online], Sport.pl [dostęp 2023-03-14] (pol.).
- ↑ The Most Interesting Man in the World: Clarence Seedorf [data dostępu: 2014-01-18] (ang.)
- ↑ Result: Clarence Seedorf scores hat-trick for Rest of World in Soccer Aid [data dostępu: 2014-06-08] (ang.)
- ↑ Collin Seedorf joins Inverness Caledonian Thistle after Waalwijk exit [data dostępu: 2017-07-05] (ang.)
- ↑ Clarence Seedorf przeszedł na islam. Legenda piłki odmienia swoje życie [online], Sport.pl [dostęp 2022-03-05] (pol.).
- ↑ Clarence Seedorf Stadion, [w:] baza Soccerway (stadiony) [dostęp 2021-01-02] .
Linki zewnętrzne
edytuj- Clarence Seedorf, [w:] baza Transfermarkt (zawodnicy) [dostęp 2020-11-24] .
- Clarence Seedorf, [w:] baza Transfermarkt (trenerzy) [dostęp 2020-11-27] .
- Clarence Seedorf. fcintermilano.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-01-18)]. w bazie FCInterMilano (cz.)
- Clarence Seedorf w bazie AFC-Ajax.info (ang.)
- Clarence Seedorf w bazie BDFutbol.com (hiszp.)
- Clarence Seedorf w bazie Weltfussball.de (niem.)
- Clarence Seedorf w bazie Voetbalstats.nl (niderl.)
- Clarence Seedorf w bazie FootballDatabase.eu (ang.)
- Clarence Seedorf. monstersandcritics.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-01-17)]. w bazie MonsterandCritics.com (ang.)
- Clarence Seedorf
- Clarence Seedorf w bazie National Football Teams (ang.)