Czepek (botanika)
Czepek (calyptra) – u mchów i wątrobowców ściany rodni osłaniające rozwijający się w ich wnętrzu sporofit. U wątrobowców sporofit najpierw dojrzewa pod osłoną czepka, a następnie go przebija, wyrastając ponad niego[1]. Także u torfowców ściana rodni pęka i rozrywa się na szczycie, pozostając w efekcie u nasady sporofitu i tworząc tu pochwę (vaginula)[2]. U większości mchów sporofit rozwijając się, powoduje oderwanie się czepka u nasady i unosi go na puszce zarodni[3][1].
Czepek u różnych gatunków ma różny kształt – bywa lejkowaty lub kloszowaty; okrywa zarodnię w różnym stopniu – czasem zupełnie, a czasem tylko w jej części szczytowej; bywa nagi lub owłosiony[2]. Pełni istotną rolę diagnostyczną przy oznaczaniu mchów. Odgrywa też istotną rolę dla rozwoju sporofitu – eksperymentalne usunięcie czepka uniemożliwiało właściwy rozwój zarodni[1].
Ponieważ czepek stanowi fragment gametofitu – w przeciwieństwie do przykrywanego sporofitu jest haploidalny[3].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c Alicja Szweykowska, Jerzy Szweykowski (red.): Słownik botaniczny. Warszawa: Wiedza Powszechna, 2003, s. 153. ISBN 83-214-1305-6.
- ↑ a b Jadwiga Mickiewicz, Dygna Sobotka: Zarys briologii. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1973, s. 69-70.
- ↑ a b Barbara Sudnik-Wójcikowska, Adam Stebel: Aneks 1. Słownik ważniejszych terminów botanicznych. w: Poradniki ochrony siedlisk i gatunków Natura 2000– podręcznik metodyczny. Tom 9 Gatunki roślin. Ministerstwo Środowiska, Warszawa 2004 r. ISBN 83-86564-43-1.
