Czosnek kulisty

Czosnek kulisty
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	liliopodobne (≡ jednoliścienne)
Rząd	szparagowce
Rodzina	amarylkowate
Rodzaj	czosnek
Gatunek	czosnek kulisty
	Nazwa systematyczna
	Allium rotundum L.; Sp. pl. ed. 2, 1:423. 1762
	Multimedia w Wikimedia Commons

Czosnek kulisty (Allium rotundum L.) – gatunek byliny należący do rodziny amarylkowatych. Występuje w północnej Afryce (Maroko, Tunezja), zachodniej Azji i w Europie^[3]. W Polsce tylko jako gatunek zawlekany na Lubelszczyźnie^[4]. Status gatunku we florze Polski: kenofit, prawdopodobnie efemerofit^[4].

Morfologia

Kwiaty

Liść

Pokrój: Roślina z cebulą otoczoną purpurowoczarnymi cebulkami na długich trzoneczkach. Wyrasta z niej głąbik o wysokości 30–90 cm.
Kwiaty: Głąbik z gęstym i niemal kulistym baldachem kwiatów o szerokości 2–3 cm. Pod baldachem jedna odpadająca okrywa o długości kwiatostanu. Szypułki kwiatów są niejednakowej długości, dłuższe od kwiatów. Kwiaty o purpurowych lub różowych i szorstkich na grzbiecie działkach okwiatu. Pręciki purpurowe, tej samej długości co działki. Ich nitki pokryte są szczecinowatymi wyrostkami.

Bylina, geofit. Rośnie na suchych zboczach i polach. Kwitnie od czerwca do sierpnia. Liczba chromosomów 2n = 16^[4].

Wyróżnia się trzy podgatunki^[3]:

Kategorie zagrożenia gatunku:

Kategoria zagrożenia w Polsce według Czerwonej listy roślin i grzybów Polski (2006)^[5]: E (wymierający); 2016: CR (krytycznie zagrożony)^[6].
Kategoria zagrożenia w Polsce według Polskiej czerwonej księgi roślin: CR (krytycznie zagrożony)^[7].

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-03-09] (ang.).
↑ ^a ^b Allium rotundum L. w bazie danych: GRIN (Germplasm Resources Information Network) na http://www.ars-grin.gov (ang.)
↑ ^a ^b ^c Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.
↑ Red list of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda, Zbigniew Szeląg (red.). Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera, Polska Akademia Nauk, 2006. ISBN 83-89648-38-5.
↑ Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.
↑ Zarzycki K., Kaźmierczakowa R., Mirek Z.: Polska Czerwona Księga Roślin. Paprotniki i rośliny kwiatowe. Wyd. III. uaktualnione i rozszerzone. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody PAN, 2014. ISBN 978-83-61191-72-8.