Didaskalia
Didaskalia (gr. διδασκαλία didaskalía „nauka, instrukcja; protokoły z przedstawień w teatrze”)[1][2], inaczej tekst poboczny − wskazówki pisarza dla wystawiających dramat.
Są one pisane obok głównego tekstu, zwykle innym krojem (czasami również kolorem) czcionki (pochyłym bądź podkreślonym). Didaskalia dotyczą zwykle wyglądu bohaterów, rekwizytów lub oświetlenia. Ich celem jest pomoc reżyserowi w konstruowaniu scenariusza czy scenopisu, a następnie realizacji sztuki teatralnej, słuchowiska lub innego spektaklu[3].
W dramacie antycznym i klasycystycznym didaskalia obejmowały informacje dotyczące czasu i miejsca akcji oraz aktorów aktualnie znajdujących się na scenie. Tekst poboczny rozwinął się w dramacie realistycznym, naturalistycznym oraz modernistycznym (np. u Stanisława Wyspiańskiego didaskalia stoją na równi z tekstem głównym, stając się samodzielną wypowiedzią)[4].
Przypisy
edytuj
- ↑ Władysław Kopaliński: didaskalia. [w:] Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych [on-line]. slownik-online.pl. [dostęp 2018-07-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-07-02)].
- ↑ Henry George Liddell, Robert Scott: διδασκαλία. [w:] A Greek-English Lexicon [on-line]. [dostęp 2018-07-15]. (ang.).
- ↑ Lucyna Rożek; Anna Rosińska: Didaskalia a tekst poboczny. O definicyjnych problemach tekstu pobocznego i jego metatekstowym charakterze. W: Przyzywanie głębi do kręgu słów, myśli, idei i działań: księga Jubileuszowa ofiarowana Profesorowi Józefowi Żurawiowi = in honorem Josephi Żuraw pod red. Stanisława Podobińskiego i Bogdana Snocha. Częstochowa: Wydawnictwo Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Częstochowie, 2001, s. 974-980, ISBN 83-7098-711-7
- ↑ Sławiński 1986 ↓, s. 188.
Bibliografia
edytuj- Janusz Sławiński: Didaskalia. W: Literatura polska: przewodnik encyklopedyczny. red. Julian Krzyżanowski, Czesław Hernas. T. 1: A-M. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1986. ISBN 83-01-05369-0.