Eunectes

Eunectes (także jako Anakonda) – rodzaj węży z podrodziny boa (Boinae) w rodzinie dusicielowatych (Boidae), zamieszkujących bagna, mokradła i rzeki w gęstych lasach tropikalnych Ameryki Południowej. Węże ziemnowodne.

Eunectes
Wagler, 1830
Przedstawiciel rodzaju – anakonda zielona (E. murinus)
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	zauropsydy
Podgromada	diapsydy
Rząd	łuskonośne
Podrząd	węże
Infrarząd	Alethinophidia
Nadrodzina	Booidea
Rodzina	dusicielowate
Podrodzina	boa
Rodzaj	Eunectes
Typ nomenklatoryczny
Boa murina Linnaeus, 1758
Gatunki
E. beniensis E. deschauenseei E. murinus E. notaeus
Zasięg występowania

Zasięg występowania

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Kolumbii, Wenezueli, na Trynidadzie, w Ekwadorze, Boliwii, Brazylii, Gujanie Francuskiej, Gujanie, Peru, Paragwaju, Urugwaju i Argentynie.

Charakterystyka i ekologia

Anakonda zielona różni się od boa pyskiem pokrytym tarczkami, a nie łuską. Kolor jest zwykle oliwkowo-brązowy, z dużymi owalnymi plamami w czarnym kolorze ułożonymi w dwóch rzędach wzdłuż grzbietu.

Anakondy żyją przede wszystkim w wodzie (ze względu na masę i ziemnowodny tryb życia bardzo rzadko wchodzą na drzewa), żywiąc się ssakami (m.in. tapiry, dziki, kapibary, jelenie – atakowane przez duże osobniki anakondy zielonej, gryzonie, niekiedy nawet jaguary), gadami (kajmany), rybami i ptakami, polując zazwyczaj w nocy. Jak inne dusiciele są w stanie połknąć ofiarę znacznie szerszą od swojego ciała, co jest możliwe dzięki rozciągnięciu szczęk. Trawienie jest bardzo powolne – po posiłku wąż trawi większą ofiarę przez wiele dni, a potem może pościć przez szereg tygodni lub miesięcy. Zanotowany rekord postu, w przypadku anakondy znajdującej się w niewoli, wynosi 2 lata. Młode żywią się myszami, szczurami, żabami, rybami i ptakami.

Polująca anakonda leży zanurzona w wodzie, wystawiając czubek głowy i czekając na ofiarę, którą dusi swoimi splotami. Ze względu na rozmiary anakonda zielona jest w stanie zabić i połknąć człowieka (szczególnie dziecko), ale przypadki takie są niezwykle rzadkie. Znacznie bardziej prawdopodobne jest bolesne ugryzienie, które można porównać do ugryzienia dużego psa.

Jak wszystkie boa, anakondy są żyworodne – rodzą żywe młode, od 10 do 50 sztuk (stwierdzono jednak mioty liczące 100 młodych) o długości średnio 75 cm i wadze 250 g, które są samodzielne od chwili urodzenia i opuszczają legowisko już po kilku godzinach. Młode anakondy padają ofiarą kajmanów i piranii, wskutek czego przeżywa zwykle nie więcej niż kilka procent osobników. Wąż osiąga dojrzałość płciową w wieku 3–4 lat, a dożywa nawet 30 lat.

Anakondy są znane z kapryśnego usposobienia, zaś ich duże rozmiary i szczególne wymagania czynią je znacznie mniej popularnymi zwierzętami hodowlanymi niż inne gatunki boa. Ze względu na zagrożenie wyginięciem, wiele krajów zabrania handlu anakondami, a niektóre zezwalają jedynie na ograniczoną ilościowo sprzedaż do ogrodów zoologicznych. Głównym zagrożeniem dla anakond jest człowiek, zabijający węże ze strachu, a także zniszczenie środowiska, które ogranicza ich habitat.

Systematyka

Etymologia

Eunectes: gr. ευ eu „dobry”; νηκτης nēktēs „pływak”, od νηχω nēkhō „pływać”.

Podział systematyczny

Do rodzaju należą następujące gatunki:

• Eunectes murinus – anakonda zielona, zamieszkująca dorzecza Amazonki i Orinoko, która może osiągać do 7 m długości, aczkolwiek dominują znacznie mniejsze osobniki, średnio 450–550 cm. Choć większe rozmiary osiąga pyton siatkowy, anakondy są znacznie cięższe i mogą osiągać nawet 250 kg wagi (jest to możliwe dzięki wodnemu środowisku – anakonda potrafi pływać z szybkością 20 km/godz. i trwać w zanurzeniu 20 minut), przy średnicy 30 cm – samice są wyraźnie większe od samców.
• Eunectes notaeus – anakonda żółta, zamieszkująca tereny północnej Argentyny i Paragwaju.
• Eunectes deschauenseei – anakonda ciemna, występująca w Brazylii
• Eunectes beniensis – anakonda boliwijska, znaleziona w Boliwii, opisana w 2002.