Fiodor Sołogub

Fiodor Sołogub (ros. Фёдор Сологуб, właściwie Fiodor Kuźmicz Tietiernikow (ros. Фёдор Кузьмич Тетерников); ur. 17 lutego^?/1 marca 1863 w Petersburgu, zm. 5 grudnia 1927 w Leningradzie) – rosyjski pisarz, jeden z przedstawicieli dekadentyzmu, symbolizmu (łączonego z tradycjami realizmu prozy rosyjskiej) i fin de siècle, a także tłumacz, teoretyk sztuki i nauczyciel.

Fiodor Sołogub

Фёдор Сологуб

Fotografia Sołoguba, 1909
Imię i nazwisko	Fiodor Kuźmicz Tietiernikow
Data i miejsce urodzenia	1 marca 1863 Petersburg
Data i miejsce śmierci	5 grudnia 1927 Leningrad
Narodowość	rosyjska
Język	rosyjski
Alma Mater	Petersburskie Kolegium Nauczycielskie
Dziedzina sztuki	liryka, proza, dramat, publicystyka
Ważne dzieła
Mały bies Chwała śmierci Maleńki człowiek
Strona internetowa

Życiorys

Debiutował w 1884 roku. We wczesnej twórczości pisał wiersze, o wiele większą sławę przyniosły mu jednak późniejsze utwory prozatorskie.

Jego stosunek do wydarzeń rewolucyjnych w Rosji jest niejednoznaczny – np. według Tadeusza Klimowicza wbrew powszechnemu entuzjazmowi potępiał rewolucję lutową, a następnie też i przewrót bolszewicki. Konsekwencją tego było funkcjonowanie w realiach ówczesnej Rosji w sposób adekwatny do emigracji wewnętrznej.

Był związany z dekadencką filozofią pesymizmu i egzystencjalnego zagubienia, jednocześnie deklarował więź z symbolistycznym kultem sztuki. W swojej twórczości porusza często, wręcz obsesyjnie, tematykę śmierci, samotności, strachu, a jednocześnie stosuje skomplikowane symbole, dąży do estetyzacji sztuki. Wobec wszechogarniającego świata zła w swoich utworach przywołuje jako kontrast i przeciwwagę krainy słodkich, czarujących, zniewalających legend, przepięknych marzeń i ulotnych fantazji.

Najbardziej znane dzieła Sołoguba to m.in. powieści (Mały bies – 1905), dramaty symbolistyczne (Chwała śmierci – 1907) i opowiadania (np. Maleńki człowiek).

Wybrana twórczość

Powieści

• 1895 – Ciężkie sny lub Męczące sny (ros. Тяжёлые сны)
• 1905 – Mały bies (ros. Мелкий бес)
• 1907-1914 – Tworimaja legienda (ros. Творимая легенда)
• 1912 – Słaszcze jada (ros. Слаще яда)
• 1922 – Zaklinatielnica zmiej (ros. Заклинательница змей)

Zbiory opowiadań

• 1896 – Tieni (ros. Тени)
• 1904 – Żądło śmierci (ros. Жало Смерти)
• 1905 – Kniga skazok (ros. Книга сказок)
• 1906 – Politiczeskije skazoczki (ros. Политические сказочки)
• 1907 – Istlewajuszczije licziny (ros. Истлевающие личины)
• 1908 – Kniga razłuk (ros. Книга разлук)
• 1909 – Kniga oczarowanij (ros. Книга очарований)
• 1911 – Kniga priewraszczenij (ros. Книга превращений)
• 1912 – Kniga striemlenij (ros. Книга стремлений)
• 1913 – Nieutolimoje (ros. Неутолимое)
• 1915 – Aryj god (ros. Ярый год)
• 1918:
  • Slepaja baboczka (ros. Слепая бабочка)
  • Pomnisz, nie zabudiesz i drugije rasskazy (ros. Помнишь, не забудешь и другие рассказы)
• 1921:
  • Socztionnyje dni (ros. Сочтённые дни)
  • Carica pocełujew (ros. Царица поцелуев)

Zbiory wierszy

• 1896:
  • Stichi. Kniga pierwaja (ros. Стихи. Книга первая)
  • Stichi. Kniga wtoraja (ros. Стихи. Книга вторая)
• 1904:
  • Stichi. Kniga trietja (ros. Стихи. Книга третья)
  • Stichi. Kniga czetwiortaja (ros. Стихи. Книга четвёртая)
• 1906 – Rodinie. Stichi. Kniga piataja (ros. Родине. Стихи. Книга пятая)
• 1907 – Zmij. Stichi. Kniga szestaja (ros. Змий. Стихи. Книга шестая)
• 1908 – Pol Wierlen. Stichi, izbrannyje i pieriewiedionnyje Fiodorom Sołogubom: Sied’maja kniga stichow (ros. Поль Верлен. Стихи, избранные и переведённые Фёдором Сологубом: Седьмая книга стихов)
• 1908 – Płamiennyj krug. Stichi. Kniga wos’maja (ros. Пламенный круг. Стихи. Книга восьмая)
• 1913:
  • Łazurnyje gory (ros. Лазурные горы)
  • Woschożdienija (ros. Восхождения)
  • Smieinyje oczi (ros. Змеиные очи)
  • Żemczużnyje swietiła (ros. Жемчужные светила)
• 1914 – Oczarowanija ziemli (ros. Очарования земли)
• 1915:
  • Wojna (ros. Война)
  • Ziemla rodnaja (ros. Земля родная)
• 1917 – Ałyj mak (ros. Алый мак)
• 1921:
  • Fimiamy (ros. Фимиамы)
  • Odna lubow' (ros. Одна любовь)
  • Niebo gołuboje (ros. Небо голубое)
  • Sobornyj błagowiest (ros. Соборный благовест)
• 1922:
  • Kostior dorożnyj (ros. Костёр дорожный)
  • Swiriel. Russkije bierżeriety (ros. Свирель. Русские бержереты)
  • Czarodiejnaja czasza (ros. Чародейная чаша)
• 1923 – Wielikij Błagowiest (ros. Великий благовест)

Dramaty

• 1906:
  • Liturgija Mnie (ros. Литургия Мне)
  • Dar mądrych pszczół (ros. Дар мудрых пчёл)
• 1907:
  • Pobieda Smierti (ros. Победа Смерти)
  • Lubwi (ros. Любви)
• 1908:
  • Wan’ka Klucznik i Paż Żean (ros. Ванька Ключник и Паж Жеан)
  • Nocznyje plaski (ros. Ночные пляски)
• 1909 – Miełkij bies (ros. Мелкий бес)
• 1910 – Założniki żyzni (ros. Заложники жизни)
• 1912:
  • Mieczta-pobieditielnica (ros. Мечта-победительница)
  • Wojna i mir (ros. Война и мир)
• 1914:
  • Lubow’ nad biezdnami (ros. Любовь над безднами)
  • Prowody (ros. Проводы)
• 1915 – Kamien’, broszennyj w wodu (Siemja Woroncowych) (ros. Камень, брошенный в воду (Семья Воронцовых))
• 1916 – Uzor iz roz (ros. Узор из роз)
• 1917 – Lubow’ i wienost' (ros. Любовь и верность)

Bibliografia

• Biografia Sołoguba i informacja o jego pochówku na portalu Find A Grave. [dostęp 2014-08-29]. (ang.).
• Biografia Sołoguba na portalu Chronos. [dostęp 2014-08-29]. (ros.).
• Biografia Sołoguba na portalu Krugoswiet. [dostęp 2014-08-29]. (ros.).
• T. Klimowicz: Przewodnik po współczesnej literaturze rosyjskiej i jej okolicach (1917-1996). Wrocław: TPPW, 1996, s. 647. ISBN 83-7091-026-2.

Linki zewnętrzne

• Elżbieta Baniewicz, Bies i wkładka metafizyczna, styczeń 2006. w serwisie Culture.pl
• Dzieła Fiodora Sołoguba w bibliotece Polona