Gaia BH1
Gaia BH1 – układ podwójny, w którego skład wchodzi najbliższa Ziemi znana ludzkości czarna dziura oraz gwiazda podobna do Słońca. Jest oddalony o niecałe 1600 lat świetlnych od Układu Słonecznego. Znajduje się w gwiazdozbiorze Wężownika[2]. Masa czarnej dziury szacowana jest na 9,62 mas Słońca[3]. Jej istnienie zostało potwierdzone w 2022 roku przez dwie niezależne grupy astronomów[4].
 Artystyczna wizja gwiazdy i czarnej dziury Gaia BH1 | |
| Dane obserwacyjne (J2000) | |
| Gwiazdozbiór | |
|---|---|
| Rektascensja |
17h 28m 41,1s |
| Deklinacja |
–00° 34′ 51,5″ |
| Odległość | |
| Charakterystyka fizyczna | |
| Rodzaj gwiazdy |
układ podwójny |
| Charakterystyka orbitalna | |
| Półoś wielka | |
| Okres orbitalny |
185,6 dni[1] |
Gaia BH1 stanowi również pierwszą jednoznaczną detekcję tzw. uśpionej czarnej dziury o masie gwiazdowej w Drodze Mlecznej. Odkrycia dokonano poprzez dokładne obserwacje z obserwatorium Gemini North na Hawajach[5] ruchu gwiazdy podobnej do Słońca, która okrąża czarną dziurę w odległości podobnej do tej, w jakiej Ziemia okrąża Słońce[2]. Gwiazda ta, nazwana Gaia BH1 B, jest rozmiaru 0,99 średnicy Słońca oraz 0,93 masy Słońca, ma temperaturę 5850 K (1,01 temperatury Słońca)[6].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c Kareem El-Badry et al. A Sun-like star orbiting a black hole. „Monthly Notices of the Royal Astronomical Society”. stac3140, 2022. DOI: 10.1093/mnras/stac3140. arXiv:2209.06833. (ang.).
- ↑ a b Astronomowie odkrywają najbliższą Ziemi czarną dziurę [online], www.urania.edu.pl [dostęp 2022-11-14] (pol.).
- ↑ News Staff, Dormant Stellar-Mass Black Hole Detected 1,600 Light-Years Away [online], Sci.News, 4 listopada 2022 [dostęp 2022-11-14] (ang.).
- ↑ Gaia BH1 – pobliska czarna dziura [online] [dostęp 2022-11-14] (pol.).
- ↑ Closest black hole is in our cosmic backyard [online], EarthSky, 13 listopada 2022 [dostęp 2022-11-14] (ang.).
- ↑ ★ Star Gaia BH1 | Nearby stars catalogue [online], Living Future [dostęp 2022-11-14] (ang.).