Hannes Alfvén

Hannes Alfvén
Państwo działania	Szwecja
Data i miejsce urodzenia	30 maja 1908 ; Norrköping
Data i miejsce śmierci	2 kwietnia 1995 ; Djursholm
	profesor
	Specjalność: fizyka
Uczelnia	Królewskie Instytut Technologiczny
	Nagrody
	Nagroda Nobla w dziedzinie fizyki
	Multimedia w Wikimedia Commons

Hannes Olof Gösta Alfvén (ur. 30 maja 1908 w Norrköping, zm. 2 kwietnia 1995 w Djursholm^[1]) – szwedzki fizyk, laureat Nagrody Nobla z dziedziny fizyki w roku 1970 za badania w zakresie magnetohydrodynamiki i ich zastosowanie do fizyki plazmy^[2]. Zajmował się też astrofizyką.

Życiorys

Twórca podstaw elektrodynamiki kosmicznej, współtwórca magnetohydrodynamiki. W latach 1940–1973 profesor Królewskiego Instytutu Technologicznego w Sztokholmie, członek Szwedzkiej Akademii Nauk. Odkrywca fal magnetohydrodynamicznych w plazmie nazwanych na jego cześć falami Alfvena.

Noblista wykazał, że szybki ruch wirowy młodego Słońca mógł przez pola magnetyczne przenieść się na otaczający go obłok gazowy, z którego uformowały się planety. Powiązał burze słoneczne z powstawaniem zórz polarnych. Zajmował się również problemami astrofizyki, m.in. przedstawił teorię promieniowania radioźródeł.

Alfvén w swoich pracach rozważał teorie, które zwykle szły wbrew głównym prądom nauki. Zdaniem Alfvéna to plazma i oddziaływania elektromagnetyczne, a nie grawitacja, jak postuluje model standardowy, odpowiada za ewolucję Wszechświata i inne procesy występujące w kosmosie. Według głoszonych przez niego idei we Wszechświecie panuje równowaga pomiędzy materią i antymaterią. Dla podkreślenia, jak poważnie traktuje swoje teorie, Alfvén ufundował, i dał do przechowania dla Amerykańskiej Unii Geofizycznej, medal dla osoby, która jako pierwsza udowodni, iż najbliższa po Słońcu nam gwiazda Alfa Centauri nie jest zbudowana z antymaterii.

Na bazie prac i idei Alfvéna zaproponowany został przez Ralpha E. Juergensa budzący kontrowersje elektryczny model kosmosu.

Za podstawowe prace z dziedziny magnetohydrodynamiki i fizyki plazmy oraz ich zastosowanie otrzymał w roku 1970 Nagrodę Nobla^[2].

Wybór publikacji (książki)^[3]

1950 – Cosmical Electrodynamics,
1954 – On the Origin of the Solar System,
1966 – Worlds-Antiworlds: Antimatter in Cosmology,
1968 – The Great Computer: A Vision (jako Olof Johannesson),
1969 – Atom, Man, and the Universe: A Long Chain of Complications,
1972 – Living on the Third Planet,
1975 – Structure and Evolutionary History of the Solar System (wsp. Gustaf Arrhenius),
1981 – Cosmic Plasma.

Odznaczenia^[4]

1950 – The Polhem Prize
1958 – John Ericsson Medal
1967 – Gold Medal of the Royal Royal Astronomical Society
1970 – Nobel Prize in Physics
1971 – M.V. Lomonosov Gold Medal
1971 – Franklin Medal
1980 – Roland Eötvös Medal, COSPAR
1982 – Carl XVI Gustaf Medal
1988 – William Bowie Medal, AGU
H.T. Cedergren Medal
Anders Celsius Medal

Zobacz też

Przypisy

↑ Alfvén Hannes Olof Gösta, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2023-03-31] .
↑ ^a ^b Hannes Alfvén - Facts. [w:] The Nobel Prize in Physics 1970 > Hannes Alfvén, Louis Néel [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-02-14]. (ang.)., Biographical, Nobel Lecture, December 11, 1970, Plasma Physics, Space Research and the Origin of the Solar System
↑ AKA Hannes Olof Gösta Alfvén. [w:] NNDB [on-line]. Soylent Communications. [dostęp 2014-02-14]. (ang.).
↑ Hannes Alfvén - Awards & Honours. [w:] Strona internetowa School of Electrical Engineering [on-line]. www.alfvenlab.kth.se. [dostęp 2014-02-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-05-22)]. (ang.).

Linki zewnętrzne

C.G. Fälthammar (Royal Institute of Technology, Stockholm), A.J. Dessler (University of Arizona, Tucson), Hannes Alfvén (1908 - 1995) (publ. School of Electrical Engineering, Alfvén Laboratory)
Eric J. Lerner, Lawrenceville, New Jersey (1995), The Big Bang Never Happened, In Memory of Hannes Alfven
John J. O’Connor; Edmund F. Robertson: Hannes Alfvén w MacTutor History of Mathematics archive (ang.) [dostęp 2021-10-27].

[epwn-1] Alfvén Hannes Olof Gösta, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2023-03-31] .

[www.nobelprize-2] Hannes Alfvén - Facts. [w:] The Nobel Prize in Physics 1970 > Hannes Alfvén, Louis Néel [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-02-14]. (ang.)., Biographical, Nobel Lecture, December 11, 1970, Plasma Physics, Space Research and the Origin of the Solar System

[NNDB-3] AKA Hannes Olof Gösta Alfvén. [w:] NNDB [on-line]. Soylent Communications. [dostęp 2014-02-14]. (ang.).

[Honours-4] Hannes Alfvén - Awards & Honours. [w:] Strona internetowa School of Electrical Engineering [on-line]. www.alfvenlab.kth.se. [dostęp 2014-02-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-05-22)]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]