Hans Bethe

Hans Bethe
Państwo działania	Stany Zjednoczone
Data i miejsce urodzenia	2 lipca 1906 ; Strasburg
Data i miejsce śmierci	6 marca 2005 ; Ithaca
	profesor
	Specjalność: fizyka
Uczelnia	Cornell University
	Odznaczenia
	Nagrody
	Nagroda Nobla w dziedzinie fizyki
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Cytaty w Wikicytatach

Hans Albrecht Bethe (ur. 2 lipca 1906 w Strasburgu, zm. 6 marca 2005 w Ithace^[1]) – amerykański fizyk pochodzenia niemieckiego, laureat Nagrody Nobla z dziedziny fizyki w roku 1967 za prace poświęcone mechanizmom produkcji energii w gwiazdach^[2]^[3].

Życiorys

Urodził się w Strasburgu (wówczas terytorium Niemiec), jego ojcem był fizjolog Albrecht Bethe. Studiował na uniwersytetach we Frankfurcie i Monachium. W roku 1928 uzyskał stopień doktora. Do 1933 prowadził badania naukowe w Niemczech, a po dojściu do władzy Hitlera wyjechał do Anglii, gdzie przez rok pracował na University of Manchester. Następnie przeniósł się do USA i przyjął amerykańskie obywatelstwo. Od 1937 był profesorem fizyki teoretycznej na Cornell University w Ithace, w latach 1943–1956 kierował wydziałem fizyki teoretycznej w ośrodku badań atomowych w Los Alamos. Był delegatem na pierwszą Międzynarodową Konferencję o Zakazie Prób Atomowych w Genewie, gdzie przyczynił się do wynegocjowania traktatu o zakazie prób z bronią jądrową w atmosferze (zob. też lista traktatów ograniczających zbrojenia, traktat o całkowitym zakazie prób z bronią jądrową, układ o nierozprzestrzenianiu broni jądrowej).

Był uważany za jednego z najwybitniejszych specjalistów w dziedzinie teorii jądra atomowego, opracował teorię budowy deuteronu. Prowadził badania w dziedzinie widm absorpcyjnych kryształów, widm atomów i elektrodynamiki kwantowej. Przewidział wartości przekrojów czynnych dla wielu reakcji jądrowych. W 1967 otrzymał Nagrodę Nobla za wkład w teorię reakcji jądrowych, szczególnie za odkrycia dotyczące procesu wyzwalania energii w gwiazdach (tzw. cykl Bethego)^[2].

Otrzymał także szereg innych prestiżowych wyróżnień naukowych, m.in. Medal Maxa Plancka (1955), Medal Eddingtona (1961), Medal Bruce (2001). Działał na rzecz pokojowego wykorzystania energii jądrowej.

Jego imię nadano asteroidzie (30828) Bethe. Laureat Medalu Oersteda za nauczanie fizyki (1993).

↑ Bethe Hans Albrecht, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2022-12-03] .
↑ ^a ^b Hans Bethe - Facts. [w:] The Nobel Prize in Physics 1967 [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-02-15]. (ang.)., Biographical, Nobel Lecture, December 11, 1967, Energy Production in Stars
↑ HA. Bethe. Energy Production in Stars.. „Science”. 161 (3841), s. 541-547, Aug 1968. DOI: 10.1126/science.161.3841.541. PMID: 17835673.
↑ The Enrico Fermi Award. Award Laureates (ang.), U.S. Department of Energy, Office of Science, science.osti.gov [dostęp 2024-05-18].

Wulf von Bonin, Erich Bagge, Robert Herrlinger: Laureaci nagrody Nobla. Chemia, fizyka, medycyna. Warszawa: 1969.