Hebron
Hebron (arab. الخليل, Al-Chalil; hebr. חֶבְרוֹן) – miasto położone na Wyżynie Judzkiej, na Zachodnim Brzegu. Największe miasto Zachodniego Brzegu i drugie po względem wielkości w Państwie Palestyna (po mieście Gaza), liczące 215 571 palestyńskich mieszkańców (w 2020)[1]. W wydzielonej strefie H2 na granicy Starego Miasta Hebronu mieszka także ok. 500-850 osadników żydowskich[2][3][4].
| |||
| |||
| Państwo | |||
|---|---|---|---|
| Muhafaza | |||
| Burmistrz |
Tayseer Abu Sneineh | ||
| Powierzchnia |
74,102 km² | ||
| Wysokość |
930 m n.p.m. | ||
| Populacja (2020) • liczba ludności |
| ||
Położenie na mapie Palestyny  | |||
 31°32′00″N 35°05′42″E/31,533333 35,095000
| |||
| Strona internetowa | |||
Hebron jest otoczony murem, wysokim na niemal dwanaście metrów, wzniesionym przez Heroda Wielkiego. W 2017 roku stare miasto Hebronu zostało wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO i jednocześnie uznane za obiekt zagrożony[5].
W mieście działa publiczny Uniwersytet Hebroński kształcący obecnie[kiedy?] prawie 9000 studentów[6], z których ⅔ to kobiety.
Historia
edytujHebron należy do najstarszych miast w Palestynie; według relacji biblijnej „został zbudowany 7 lat wcześniej niż Soan w Egipcie”[7].
W grocie Makpela znajdują się groby patriarchów i według tradycji szczątki Abrahama. Jest to miejsce pielgrzymek dla muzułmanów, chrześcijan i żydów. W Hebronie znajduje się również dąb, zwany Dębem Abrahama, pod którym według tradycji znajdował się namiot Abrahama. Teren ten wykupił w 1866 Rosyjski Kościół Prawosławny i zlokalizował w sąsiedztwie drzewa monaster Trójcy Świętej i Świętych Praojców[8].
W dniach 23–24 sierpnia 1929 roku w Hebronie doszło do pogromu ludności żydowskiej, zginęło 67 osób, a wielu pozostałych Żydów mieszkających w mieście zostało ewakuowanych przez Brytyjczyków zarządzających terenem Palestyny do Jerozolimy[9].
25 lutego 1994 izraelski osadnik Baruch Goldstein wtargnął do meczetu Abrahama w muzułmańskiej części kompleksu zwanego grobem patriarchów (Makpela) i otworzył ogień z M-16 do modlących się, zabijając 29 i raniąc setki osób. Goldstein był amerykańskim Żydem wychowanym w Brooklynie, członkiem Żydowskiej Ligi Obrony i zwolennikiem fundamentalistycznej żydowskiej partii Kach, zdelegalizowanej w Izraelu krótko po tej masakrze.
W 1997 roku na mocy tzw. umowy hebrońskiej miasto zostało podzielone na dwie części: H1 o wielkości 18 km², zamieszkaną przez większą część hebrończyków i kontrolowaną całkowicie przez Palestyńczyków[potrzebny przypis], oraz H2 o powierzchni około 4,5 km² pod kontrolą izraelską. W H2 leżą izraelskie osiedla, nielegalne z punktu widzenia prawa międzynarodowego.
Gospodarka
edytujW mieście rozwinął się przemysł spożywczy, odzieżowy, skórzany oraz rzemieślniczy[10].
Transport
edytujPrzy mieście przebiega droga ekspresowa nr 35 (Aszkelon–Hebron).
Przypisy
edytuj- ↑ Projected Mid -Year Population for Hebron Governorate by Locality 2017–2021 [online], pcbs.gov.ps [dostęp 2020-09-23].
- ↑ Israeli Settlements and Settler Violence in Hebron [online], Al-Haq | Defending Human rights in Palestine since 1979 [dostęp 2020-09-23] (ang.).
- ↑ Hebron City Center [online], B’Tselem [dostęp 2020-09-23] (ang.).
- ↑ Dignity denied: Life in the settlement area of Hebron city. ochaopt.org. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-10-20)]., UN OCHA, [dostęp 2020-09-23] (ang.).
- ↑ World Heritage Committee inscribes new site and approves extension of existing site on UNESCO’s World Heritage List [online], UNESCO World Heritage Centre (ang.).
- ↑ Hebron University: Facts & Figures, Hebron University, [dostęp 2020-09-23] (ang.).
- ↑ Lb 13,22 w przekładach Biblii.
- ↑ P. Paszkiewicz, W służbie Imperium Rosyjskiego 1721-1917. Funkcje i treści ideowe rosyjskiej architektury sakralnej na zachodnich rubieżach Cesarstwa i poza jego granicami, Instytut Sztuki PAN, Warszawa 1999, s. 209, ISBN 83-85938-13-3.
- ↑ Shira Schoenberg: The Hebron Massacre of 1929. Jewish Virtual Library. [dostęp 2017-10-14]. (ang.).
- ↑ Hebron, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2021-07-09].