Hermopolis
Hermopolis (z gr. - miasto ośmiu, również Hermopolis Magna; egip. ḫmnw (w polskiej literaturze Chemenu)) – prastare miasto w starożytnym Egipcie, stolica XV nomu Górnego Egiptu; miasto ośmiu bóstw (Ogdoady).
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Muhafaza | |
| Populacja (2006) • liczba ludności |
|
Położenie na mapie Egiptu  | |
 27°46′53″N 30°48′14″E/27,781389 30,803889
| |
| |||
| Hermopolis w hieroglifach |
Historia
edytujHermopolis było w starożytnym Egipcie centrum kultu Thota, a także centrum kultu ośmiu bóstw, które wg wierzeń miały tu zapoczątkować powstanie boga, stwórcy ludzi. Bóstwami tymi byli:
- Nun i jego małżonka Naunet – pierwotne wody,
- Kuk i Kauket – ciemności,
- Tenemu i Tenemut (później, przypuszczalnie od Epoki Późnej, zastąpieni przez Amon i Amaunet)[2] – niewidzialność,
- Huh i Hauhet – nieskończona przestrzeń;
Bogowie Ogdoady przybrali formę żab, natomiast boginie – formę węży[3], a niekiedy małp; jedynie Amon przybrał postać węża o imieniu Kemofet ("ten, który spełnił swój czas").
W okresie hellenistycznym kult Thotha przekształcił się w kult Hermesa. W okresie rzymskim powstała agora.[4] Natomiast w V wieku wzniesiono w jej miejscu bazylikę.[5] To jedna z najbardziej imponujących budowli koptyjskich.[6] Została zidentyfikowana w 1942 roku przez Moharama Kamala,[7] następnie odsłonięta przez misję Uniwersytetu w Aleksandrii, a w latach 1987–1990 udokumentowana i poddana konserwacji przez polsko-egipską ekspedycję Centrum Archeologii Śródziemnomorskiej Uniwersytetu Warszawskiego, PP Pracowni Konserwacji Zabytków (PP PKZ) oraz Ministerstwa Starożytności Egiptu.[5]
Obecnie w tym miejscu znajduje się miasteczko Al-Aszmunin.
Pochodzenie nazwy
edytujThot utożsamiany był z greckim bogiem Hermesem, stąd nazwa miasta – Hermopolis.
Wygląd
edytujW Hermopolis było święte jezioro Deser (jezioro dwóch noży). Pośrodku jeziora była położona Wyspa Płomieni, na której święty Ibis składał kosmiczne Jajo, a następnie je rozbijał. Ibis był jedną z reprezentacji Thota.
Najlepiej zachowały się 24 kolumny pochodzące z chrześcijańskiej bazyliki oraz cztery rzeźby pawianów w piaskowcu[8].
Przypisy
edytuj- ↑ Spis powszechny 2006 [online] (arab.).
- ↑ Dembska Albertyna, 1995: Kultura starożytnego Egiptu: słownik.Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa.
- ↑ Joanna Ciślewska (red.), Starożytni Egipcjanie, 2007, s. 20-21, ISBN 978-83-89840-03-5.
- ↑ Dembska Albertyna, 1995: Kultura starożytnego Egiptu: słownik; hasła: al-Aszmunajn; ogdoada; Thoth. Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa.
- ↑ a b Aszmunein [online], pcma.uw.edu.pl [dostęp 2020-06-18].
- ↑ Marek Barański, Excavations at the basilica site at el-Ashmunein/ Hermopolis magna in 1987–1990, „Polish Archaeology in the Mediterranean”, 3, 1992.
- ↑ Moharam Kamal, Excavations in the so-called Agora of El Ashmunein. ASAE - Annales du Service des Antiquités de l'Egypte 46/1 947
- ↑ Praca zbiorowa: Przewodniki Wiedzy i Życia – Egipt. Warszawa: Hachette Livre Polska sp. z o.o., 2009, s. 174. ISBN 978-83-7575-648-7.
Bibliografia
edytuj- Pavan, Ada Russo w przekł. Agnieszki Michalskiej-Rajch Tajemna Wiedza Egiptu, Wydawnictwo Ravi, Łódź 2002 r., s. 29-30, ISBN 83-7229-038-5
- Marek Barański. Excavations at the basilica site at el-Ashmunein/ Hermopolis magna in 1987–1990. Polish Archaeology in the Mediterranean 3 (1992)
- Moharam Kamal, Excavations in the so-called Agora of El Ashmunein. ASAE - Annales du Service des Antiquités de l'Egypte 46/1 947