Wikipedia

Inwazja Izraela na Syrię (2024)

Ten artykuł dotyczy trwającego wydarzenia. Informacje w nim zamieszczone mogą się zmienić lub zdezaktualizować wraz z postępem zdarzenia, a początkowe doniesienia mogą być niepewne. Ostatnie zmiany tego artykułu mogą nie odzwierciedlać najbardziej aktualnych informacji.

Inwazja Izraela na Syrię – kampania Sił Obronnych Izraela rozpoczęta 8 grudnia 2024 r. wkroczeniem wojsk izraelskich do strefy buforowej między okupowanymi przez nie Wzgórzami Golan, a Syrią.

Inwazja Izraela na Syrię (2024)
wojna domowa w Syrii
konflikt izraelsko-arabski
Ilustracja
Sytuacja militarna
Czas

od 8 grudnia 2024

Terytorium

Syria

Przyczyna

zmiana władzy w Syrii, dążenie Izraela do zniszczenia syryjskiego potencjału militarnego i poszerzenia strefy buforowej

Strony konfliktu
 Izrael  Syria
Dowódcy
Izrael Binjamin Netanjahu
Jisra’el Kac 		Wolna Armia Syrii Ahmad asz-Szara
Wolna Armia Syrii Muhammad al-Baszir
Straty
– zniszczenie 70%–80% zasobów broni strategicznej, 15 okrętów zniszczonych
brak współrzędnych

Jest to pierwsze od ponad 50 lat masowe wkroczenie armii izraelskiej na teren Syrii od czasu wojny Jom Kipur w 1973 roku[1].

Trwająca od 2011 wojna domowa w Syrii doprowadziła w grudniu 2024 do zwycięstwa sił rebelianckich nad siłami rządowymi i w konsekwencji do ucieczki prezydenta Baszara al-Asada. Tego samego dnia armia syryjska opuściła swoje pozycje wzdłuż obszaru buforowego sił rozjemczych UNDOF. W związku z tymi wydarzeniami, premier Izraela Binjamin Netanjahu oświadczył, że rozpad dotychczasowych struktur państwa syryjskiego unieważnia porozumienie graniczne z Syrią z 1974 i nakazał izraelskiej armii przejęcie kontroli nad Purpurową Linią, czyli strefą zdemilitaryzowaną, z której wojska izraelskie wycofały się w 1974[2][3].

Równolegle Izrael przeprowadził szeroko zakrojone ataki powietrzne i morskie na syryjskie cele wojskowe w całym kraju w ramach operacji „Strzała Baszanu” (hebr. ‏מבצע חֵץ הבשן‎)[4]. Działania te doprowadziły do m.in zniszczenia syryjskiej marynarki wojennej oraz zapasów broni chemicznej. Izrael oświadczył, że jego cele militarne to: pełna okupacja strefy UNDOF, utworzenie strefy bezpieczeństwa wolnej od ciężkiego uzbrojenia i infrastruktury wojskowej oraz zapobieżenie odnowienia szlaków przemytu broni z Iranu przez Syrię do Libanu[5].

Kampania Izraela w Syrii spotkała się z międzynarodowym potępieniem[6]. Przywódca syryjskich rebeliantów, Ahmed asz-Szara, skrytykował działania Izraela, mówiąc, że Izrael nie może usprawiedliwić swoich ataków niedawnymi wydarzeniami w Syrii, która nie może sobie pozwolić na wciągniecie w nowy konflikt[7].

Tło

edytuj
 
Mapa strefy UNDOF (w kolorze fioletowym)

Od czasu wojny sześciodniowej w 1967 roku Izrael okupuje większą część regionu Wzgórz Golan w Syrii. Po wojnie Jom Kipur w 1973 r. Izrael i Syria zawarły zawieszenie broni, w wyniku którego powstały siły rozjemcze ONZ, czyli UNDOF, utrzymujące niewielką strefę buforową między tymi dwoma państwami. W 1981 roku Izrael dokonał jednostronnej aneksji tego regionu. Akt ten został potępiony przez Organizację Narodów Zjednoczonych i nie jest uznany przez żadne państwo poza Stanami Zjednoczonymi, które uznały ją w 2019 roku[8][9]. Od czasu aneksji obszar ten jest systematycznie kolonizowany przez izraelskich osadników[10].

W listopadzie 2024 roku Organizacja Narodów Zjednoczonych oskarżyła Izrael o naruszenie porozumienia o wycofaniu z 1974 r. poprzez prowadzenie prac inżynieryjnych i rozmieszczenie czołgów w strefie zdemilitaryzowanej[11]. Izrael odpowiedział, że „pracuje nad ustanowieniem bariery na terytorium Izraela wyłącznie w celu zapobieżenia możliwej inwazji terrorystycznej i ochrony bezpieczeństwa granic Izraela” oraz że „izraelscy urzędnicy utrzymują bliskie kontakty z urzędnikami ONZ, którzy są zaznajomieni z zagrożeniami w regionie”[11].

Cele Izraela

edytuj

Dzień po rozpoczęciu operacji, 9 grudnia 2024 r. minister obrony Izraela Jisra’el Kac opublikował rozkazy dotyczące działań przeciwko celom wojskowych w Syrii. Oficjalnie Siły Obronne Izraela ogłosiły cztery główne cele strategiczne do zrealizowania „w najbliższej przyszłości”[5]:

  1. Zapewnienie całkowitej kontroli nad strefą buforową i innymi pobliskimi pozycjami strategicznymi w Syrii.
  2. Ustanowienie strefy bezpieczeństwa wykraczającej poza strefę buforową, skupiając się na usunięciu wszelkiego ciężkiego uzbrojenia i infrastruktury terrorystycznej, która mogłyby stanowić zagrożenie dla Izraela; a także nawiązanie kontaktów z lokalnymi społecznościami druzyjskimi.
  3. Zapobiegnięcie odtworzeniu irańskich szlaków przemytu broni do Libanu przez terytorium Syrii.
  4. Kontynuacja niszczenia strategicznych systemów ciężkiego uzbrojenia na terenie Syrii, w tym sieci obrony powietrznej, systemów rakietowych i instalacji obrony wybrzeża.

Wydarzenia

edytuj

Ofensywa lądowa

edytuj
 
Żołnierze 35. Brygady Spadochronowej przekraczają ogrodzenie graniczne na Wzgórzach Golan, grudzień 2024.

Na przełomie listopada i grudnia, w odpowiedzi na postępy syryjskiej opozycji na południu kraju Izrael wzmocnił Dywizję 210 i wysłał dodatkowe wojska na Wzgórza Golan[12][13][14]

8 grudnia 2024 izraelskie radio wojskowe podało, że izraelskie jednostki pancerne przekroczyły w godzinach porannych ustaloną linię rozgraniczenia na Wzgórzach Golan[14][15]. W ciągu następnych dni siły te dotarły aż do Katany położonej 25 km od stolicy Syrii, Damaszku[16].

12 grudnia syryjscy mieszkańcy miejscowości Hadar, Hamidijja i Umm Batna w prowincji Kunajtira zostali wysiedleni ze swoich domów przez wkraczające wojska izraelskie[17].

Trzy dni później rząd Izraela oświadczył, że rozszerzy osiedla izraelskie na Wzgórzach Golan[18][19].

17 grudnia, w oświadczeniu wideo nagranym na szczycie góry Hermon, premier Netanjahu powiedział, że Siły Obronne Izraela pozostaną w Syrii „do czasu znalezienia innego rozwiązania zapewniającego bezpieczeństwo Izraelowi”[20].

18 grudnia informowano, że ponad 100 syryjskich rodzin zostało siłą wysiedlonych z Wzgórz Golan przez izraelskie wojsko[21].

 
Żołnierze z jednostki Shaldag po syryjskiej stronie góry Hermon, grudzień 2024.

Ataki powietrzne

edytuj

8 grudnia 2024 izraelskie siły powietrzne rozpoczęły operacje lotnicze przeciwko składom broni, aby zapobiec ich przejęciu przez siły opozycji[22][13]. Izraelscy urzędnicy twierdzili, że wśród celów znajdowały się zapasy broni chemicznej, głównie gazu musztardowego i gazu VX, systemy przeciwlotnicze i zapasy pocisków Scud. Została zbombardowana również infrastruktura syryjskiego wywiadu i służb celnych, w tym ich siedziby w Damaszku[23] oraz baza lotnicza w Al-Mazza[24].

Wczesnym rankiem 9 grudnia 2024 r. Izrael przeprowadził szereg ataków lotniczych w prowincjach Dara i Suwajda w południowej Syrii. Zgłoszono m.in sześć nalotów na bazę lotniczą na północ od Suwajdy[25]. Wieczorem izraelskie siły powietrzne i marynarka wojenna zaatakowały jednostki morskie w Latakii[26][27], domniemane centrum produkcji broni chemicznej w Barzy[28] oraz lotnisko Kamiszli w północnej Syrii. W wyniku tych już około 200[16] ataków powietrznych, w tym nalotów na Damaszek, Darę, Latakię i Hamę[29], w pierwszej fazie zniszczono dziesiątki samolotów myśliwskich i śmigłowców, a w drugiej całą syryjską flotę morską[30].

10 grudnia Siły Obronne Izraela ogłosiły, że ich lotnictwo i marynarka wojenna przeprowadziły ponad 480 ataków w Syrii w ciągu 48 godzin, z czego 350 było wymierzonych w lotniska, baterie przeciwlotnicze, rakiety, myśliwce, czołgi i zakłady produkcji broni, niszcząc od 70% do 80% broni strategicznej Syrii oraz 15 okrętów wojennych[31][32].

W nocy 16 grudnia Izrael zaatakował systemy radarowe i obronę przeciwlotniczą w Tartusie i Damaszku[33].

Łącznie w ciągu pierwszego tygodnia kampanii Izrael wykonał około 600 nalotów i jest to najintensywniejsza operacja powietrzna przeprowadzona w historii tego kraju[34].

Przypisy

edytuj
  1. ↑ Stephen Quillen: Syria's Al-Assad Overthrown. Al Jazeera, 9 grudnia 2024. (ang.).
  2. ↑ Mick Krever, Israel watches Syria with trepidation as 50 years of detente is upended [online], CNN, 8 grudnia 2024 [dostęp 2024-12-17] (ang.).
  3. ↑ MENA, Israel's Netanyahu declares end of Syria border agreement, orders military to seize buffer zone [online].
  4. ↑ Emanuel Fabian: IDF: We struck 320 Syria _targets since Assad's fall, taking out over 70% of army's capabilities. 10 grudnia 2024. Cytat: The name of the operation to destroy the former Assad regime army’s weapons is dubbed “Bashan Arrow” within the military, after the biblical name for the region in the Golan Heights and southern Syria.
  5. ↑ a b בוטלו ההגבלות על יישובים ברמת הגולן; צה"ל תקף בסוריה נשק אסטרטגי | ישראל היום. www.israelhayom.co.il, 2024-12-09.
  6. ↑ Israel expands airstrikes across Syria amid widening power vacuum [online], The Washington Post.
  7. ↑ Israel intensifies Syria attacks, but HTS leader says doesn’t want conflict [online], Al Jazeera [dostęp 2024-12-17] (ang.).
  8. ↑ Dina Badie: Why Trump's recognition of the Golan Heights as Israeli territory matters. The Conversation, 25 marca 2019.
  9. ↑ Michael Wilner: GOP lawmakers introduce bill recognizing Israeli sovereignty over Golan. The Jerusalem Post, 2019-02-28.
  10. ↑ Israel set to double settlements in Golan Heights. DW, 26 grudnia 2021.
  11. ↑ a b Nadeen Ebrahim: UN sounds alarm at Israel's 'severe violations' at key buffer zone with Syria. CNN, 2024-11-13.
  12. ↑ Syria rebels advance, Jordan closes border as Assad loses ground: What to know. Al Monitor, 6 grudnia 2024.
  13. ↑ a b Emanuel Fabian: Reports claim Israeli tanks crossing into Syria buffer zone. www.timesofisrael.com, 9 grudnia 2024. (ang.).
  14. ↑ a b إعلام عبري: دخول بري "إسرائيلي" مع دبابات إلى القنيطرة السورية. factjo.com, 2024-12-08.
  15. ↑ القوات "الإسرائيلية" تصل إلى وسط مدينة البعث في القنيطرة | سياسة | وكالة أنباء سرايا الإخبارية - حرية سقفها السماء. www.sarayanews.com. (arab.).
  16. ↑ a b Michael Howie: Israeli tanks 'close to Damascus' as overnight raids 'destroy Assad army's assets'. The Standard, 2024-12-10. (ang.).
  17. ↑ بعد توغلها بجنود وآليات عسكرية.. القوات الإسرائيلية تجبر الأهالي على إخلاء منازلهم في بلدتين بريف القنيطرة | المرصد السوري لحقوق الإنسان. 2024-12-12. (arab.).
  18. ↑ Netanyahu government approves plan to expand settlements in the Golan Heights. The Jerusalem Post, 2024-12-15.
  19. ↑ Israel plans to double population on occupied Golan, citing threats from Syria. Reuters, 15 grudnia 2024.
  20. ↑ Netanyahu Holds Security Briefing Atop Strategic Syrian Peak. Barron's. (ang.).
  21. ↑ Netanyahu says troops will remain on Mount Hermon until ‘another arrangement’ is reached. Al Jazeera English 2024-12-17. [dostęp 2024-12-19].
  22. ↑ An Israeli bombing of Tel Ayba in the Central Quneitra countryside in Syria. دار الهلال (Hilal House). (arab.).
  23. ↑ Emanuel Fabian: Syrian and Arab media report fresh Israeli strikes in Damascus. www.timesofisrael.com. [dostęp 2024-12-08]. (ang.).
  24. ↑ Damascus Set Ablaze: IDF Airstrike Blows Up Mezzeh Air Base, Tanks Roll Into Southern Syria: Watch. The Times of India. [dostęp 2024-12-08]. (ang.).
  25. ↑ غارات جوية عنيفة للاحتلال الإسرائيلي على درعا جنوب سوريا. وكالة البوصلة الاخبارية, 2024-12-09. (arab.).
  26. ↑ Emanuel Fabian: Israeli Navy carries out large-scale operation to destroy Assad regime's fleet. www.timesofisrael.com. (ang.).
  27. ↑ Israel reportedly strikes Syria's Latakia port, _targeting Assad regime's naval assets. The Times of Israel, 2024-12-09. (ang.).
  28. ↑ At least two explosions in Damascus, witnesses say; Syria's former PM agrees to hand power to rebel forces – Middle East crisis live. The Guardian, 2024-12-09. (ang.).
  29. ↑ Syria latest: Israel carries out dozens of air strikes across Syria – reports. BBC News. (ang.).
  30. ↑ Israeli Navy destroys Syrian Fleet in Latakia. Naval News. (ang.).
  31. ↑ 350 strikes, _targeting most arms stockpiles in Syria: IDF airs clip of its bombing spree [online], Times of Israel [dostęp 2024-12-17] (ang.).
  32. ↑ Mick Krever, Israel strikes Syria 480 times and seizes territory as Netanyahu pledges to change face of the Middle East [online], CNN, 10 grudnia 2024 [dostęp 2024-12-17] (ang.).
  33. ↑ Israel strikes missile depots, air defences in Syria’s Tartous region [online], Al Jazeera [dostęp 2024-12-17] (ang.).
  34. ↑ Israel says its air strikes destroyed most of Syria's strategic weapons stockpiles [online], Reuters.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Inwazja_Izraela_na_Syrię_(2024)&oldid=75610947”
  NODES