Jan Brueghel (starszy)

Jan Brueghel
Data i miejsce urodzenia	1568 ; Bruksela
Data i miejsce śmierci	13 stycznia 1625 ; Antwerpia
Dziedzina sztuki	malarstwo
Epoka	barok
	Multimedia w Wikimedia Commons

Jan Brueghel (wymowa niderlandzka [jɑn ˈbɾøːɣəl], uproszczona polska [jan brechel]) (starszy), zwany Aksamitnym (ur. 1568 w Brukseli, zm. 13 stycznia 1625 w Antwerpii) – malarz flamandzki, syn Pietera Bruegla (starszego) i brat Pietera Brueghla (młodszego), zwanego Piekielnym; spowinowacony z malarskimi rodzinami Coecków, van Kesselów i Tenniersów.

Życiorys

Swój przydomek zawdzięczał delikatnej fakturze malarskiej, łagodnym tonacjom kolorystycznym, bogactwu i zarazem harmonii swych niekiedy słodkich kompozycji. Sztuki malarskiej uczył się początkowo pod kierunkiem swej babki, wybitnej miniaturzystki, Marii Bessemers, później w pracowni Gillisa van Coninxloo.

W 1589 wyruszył, zwyczajem ówczesnych adeptów malarstwa, w podróż do Włoch, gdzie między innymi wszedł w służbę kardynała Borromero, który pozostał jego stałym klientem i mecenasem. W 1597 wrócił do Antwerpii, gdzie był malarzem nadwornym arcyksiążąt.

Malował najczęściej niewielkie, często miniaturowe kompozycje, chętnie stosując na podobraziu blachę miedzianą. Do jego ulubionych motywów należały Madonny w otoczeniu girland i bukietów kwiatowych, alegorie, martwe natury, zwłaszcza z kwiatami i owocami; malował również pejzaże i sceny batalistyczne. Jego sielankowy styl, odznacza się świeżością kolorytu. Przedstawiał także sceny biblijne, np. Potop, Sodoma i Gomora. Najczęściej malował bukiety kwiatów i krajobrazy ożywione motywami religijnymi i mitologicznymi, oraz drobnymi scenkami z życia chłopów i zwierząt (niekiedy malowali je Peter Paul Rubens, Pieter van Avont i Hendrick van Balen). Jego prace posiadają m.in. Prado w Madrycie, Ermitaż, Luwr i Stara Pinakoteka^[1].

Malarskie tradycje kontynuował z powodzeniem jego syn, Jan Brueghel (młodszy), który w 1625 uzyskał w Antwerpii tytuł mistrza, a po powrocie z podróży do Włoch przejął pracownię ojca.