Jarosław (Rosja)

Jarosław
Ярославль
	; Zgodnie z ruchem wskazówek zegara, od prawego górnego rogu: Kaplica Aleksandra Newskiego, Cerkiew św. Jana Chrzciciela, widok na Strełkę, Wieżę Własiewską i Cerkiew Znamenską, Teatr Dramatyczny Fiodora Wołkowa, Cerkiew Proroka Eliasza
Herb	Flaga
Państwo	Rosja
Obwód	jarosławski
Data założenia	1010
Mer	Artem Władimirowicz Mołczanow
Powierzchnia	205,80 km²
Wysokość	100 m n.p.m.
Populacja (2024); • liczba ludności; • gęstość	; 567 443; 2757,25 os./km²
Nr kierunkowy	+7 (4852)
Kod pocztowy	150023
Tablice rejestracyjne	76
	Położenie na mapie Rosji Jarosław
	Położenie na mapie obwodu jarosławskiego Jarosław
	57°37′N 39°53′E/57,616667 39,883333
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Hasło w Wikisłowniku
	Informacje w Wikipodróżach
	Strona internetowa

Jarosław (ros. Ярославль, Jarosławl) – miasto w Rosji, stolica obwodu jarosławskiego, nad górną Wołgą, położone na Złotym Pierścieniu Rosji, liczące 567 443 mieszkańców (2024). Ważny węzeł kolejowy (ze stacją Jarosławl-Gławnyj), port lotniczy, stocznia rzeczna. Uniwersytet. Zwany „rosyjską Florencją” ze względu na liczbę zabytków.

„Strzałka” – miejsce ujścia Kotorośli do Wołgi

Zabytkowe centrum miasta zostało wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO.

Historia

Gród w Jarosławiu założył około 1010 r. książę Jarosław Mądry. W latach 1027–1463 stolica niezależnego Księstwa Jarosławskiego, które w XV wieku było jednym z poważnych konkurentów Moskwy w walce o dominację nad księstwami ruskimi. W 1463 roku Księstwo Jarosławskie i jego ostatni niezależny władca książę Aleksander Brzuchaty Fiodorowicz (1434–1463) zostało podbite przez władcę Księstwa Moskiewskiego księcia Iwana III Srogiego.

W XVI wieku powstał pierwszy port na Wołdze co spowodowało rozkwit dzięki handlowi. W czasie Wielkiej smuty siedziba rządu moskiewskiego. Od 1708 roku prowincjonalny ośrodek administracyjny. Ważny ośrodek kultury rosyjskiej, w 1750 powstaje teatr, w 1808 liceum prawnicze. Niemal natychmiast po rewolucji październikowej w Piotrogrodzie przeszło pod władzę bolszewików, mających większość w miejscowej radzie robotniczej i żołnierskiej^[1]. W lipcu 1918 r. Ludowy Związek Obrony Ojczyzny i Wolności wszczął w Jarosławiu antybolszewickie powstanie, które zostało po dwóch tygodniach stłumione przy ogromnych zniszczeniach zabudowy miejskiej^[2]. Od 1919 roku miasto obwodowe.

Zabytki

Monaster Przemienienia Pańskiego z XII wieku
- Sobór Przemienienia Pańskiego z XVI wieku
- Cerkiew klasycystyczna z 1831 r.
- Dzwonnica
- Święte wrota z 1516 roku
- Baszta Uglicka z 1635 roku
- Baszta Michajłowska z 1803 roku
- Baszta Bogorodska
Cerkiew św. Eliasza z 1650 r.
Baszta Wołżańska (Arsenał) – zbudowana w latach 1658–1669. W 1840 przebudowana na arsenał
Baszta Znamieńska z 1659 roku
Cerkiew Jana Chrzciciela w Tołczkowie z 1671 r.
Cerkiew Wspomnienia Świętych Drzew Krzyża Pańskiego z 1672
Cerkiew Fiodorowskiej Ikony Matki Bożej z 1687 r.
zespół cerkwi w Korownikach: cerkiew św. Jana Chryzostoma i cerkiew Włodzimierskiej Ikony Matki Bożej
Cerkiew Objawienia Pańskiego
Cerkiew św. Mikołaja Mokrego
Cerkiew św. Mikołaja Nadieina
Monaster Kazańskiej Ikony Matki Bożej
monaster Świętych Cyryla i Atanazego
Sobór Zaśnięcia Matki Bożej (zbudowany w nowej formie w 2004 roku na miejscu cerkwi z XVI wieku)
Pałac metropolity z XVII wieku
Liczne budowle barokowe, klasycystyczne i eklektyczne
XIX-wieczne klasycystyczne hale targowe
Dom byłego Towarzystwa Lekarzy
Rotunda i fragmenty byłego krytego rynku
Osobny artykuł: Cerkwie w Jarosławiu (Rosja).

Gospodarka

W mieście rozwinął się przemysł maszynowy, metalowy, chemiczny, elektrotechniczny, włókienniczy, obuwniczy, odzieżowy, spożywczy oraz rafineryjny^[3].

Galeria

Cerkiew św. Eliasza
Cerkiew św. Jana
Cerkiew Fiodorowskiej Ikony Matki Bożej
Sobór Zaśnięcia Matki Bożej w Jarosławiu
Port nad Wołgą
Dom przyjaźni niemiecko-rosyjskiej
Park przy ul. Lenina

Muzea

Państwowe Muzeum Historii i Architektury
Państwowe Muzeum Sztuki

Pomniki

Pomnik Jarosława Mądrego
Pomnik Włodzimierza Lenina
Pomnik Karola Marksa
Pomnik N. Niekrasowa
Pomnik F. Wołkowa
Pomnik Bojowników Rewolucji

Sport

Dinamo Jarosław – klub piłkarski
Jarosławicz – klub piłki siatkowej mężczyzn
Łokomotiw Jarosław – klub hokejowy
Szynnik Jarosław – klub piłkarski

Wojsko

W mieście znajduje się filia Wojskowej Akademii Kosmicznej im. A.F. Możajskiego. W 2013 filia przyjęła 958 nowych słuchaczy^[4].

Katastrofa lotu Jak Sierwis 9633

Osobny artykuł: Katastrofa lotu Jak Sierwis 9633.

Katastrofa lotu Jak Sierwis 9633 wydarzyła się 7 września 2011 roku. Był to lot czarterowy z Jarosława do Mińska, który obsługiwał Jakowlew Jak-42D. Samolotem podróżowała rosyjska drużyna hokeja na lodzie Łokomotiw Jarosław. Maszyna rozbiła się ok. 500 m po starcie. Spośród 45 osób na pokładzie, 43 zginęły na miejscu (wszyscy zawodnicy klubu, sztab szkoleniowy i medyczno-techniczny oraz załoga samolotu), a dwie zostały ciężko ranne, z których jedna zmarła w szpitalu.