Jaskier okrągłolistny

gatunek rośliny z rodziny jaskrowatych

Jaskier okrągłolistny[4] (Ranunculus thora L.) – gatunek rośliny należący do rodziny jaskrowatych (Ranunculaceae). Występuje w górach południowej i środkowej Europy. W Polsce spotykany wyłącznie w Tatrach i jest tu dość rzadki[5].

Jaskier okrągłolistny
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

jaskropodobne

Rząd

jaskrowce

Rodzina

jaskrowate

Rodzaj

jaskier

Gatunek

jaskier okrągłolistny

Nazwa systematyczna
Ranunculus thora L.
Sp. Pl. 1: 550. 1753[3]
Synonimy
  • Ranunculus scutatus Waldst. & Kit.
  • Ranunculus tatrae Borbás
  • Thora venefica Fourr.

Morfologia

edytuj

Jest łatwy do odróżnienia od innych gatunków jaskrów ze względu na odmienne liście i pokrój.

Łodyga
Wzniesiona, nierozgałęziona, naga, o wysokości 10–25 cm[5].
Korzenie
Część korzeni jest zgrubiała, mająca postać pęku bulwek poniżej nasady łodygi[5].
Liście
Ma pojedynczy liść odziomkowy i kilka liści łodygowych. Na połowie długości łodygi występuje pojedynczy, duży liść siedzący o półkolistym kształcie, gładkich lub karbowanych brzegach i wyraźnej nerwacji. Powyżej niego wyrastają jeszcze czasami znacznie mniejsze, klapowane lub lancetowate liście[5][6].
Kwiaty
Na jednej łodydze wyrastają zwykle 1-2 kwiaty o średnicy do 2 cm. Są one 5–7 płatkowe, żółtego koloru i ciemniejszą plamą w nasadzie. W środku kwiatu liczne pręciki i słupki[5].
Owoc
Liczne niełupki o długości 4-5 mm zaopatrzone w cienki i zagięty na szczycie dzióbek[5].

Biologia i ekologia

edytuj
Rozwój
Bylina. Kwitnie od czerwca do lipca i jest owadopylna. Pierwszy liść odziomkowy ginie szybko, jeszcze przed kwitnieniem[5].
Siedlisko
Hale górskie, naskalne murawy, szczeliny skalne. Występuje głównie na wapiennym podłożu. W Tatrach głównym obszarem jego występowania jest piętro halne i piętro kosówki, dużo rzadziej spotkać go można w reglu dolnym i górnym[5].
Cechy fitochemiczne
Roślina trująca[6].
Zobacz też: Rośliny tatrzańskie.

Przypisy

edytuj
  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2021-03-26] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-06-07] (ang.).
  3. The Plant List. [dostęp 2017-01-11].
  4. Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN im. Władysława Szafera w Krakowie, 2002. ISBN 83-85444-83-1.
  5. a b c d e f g h Zbigniew Mirek: Kwiaty Tatr. Przewodnik kieszonkowy. Halina Piękoś-Mirkowa. Warszawa: MULTICO Oficyna Wyd., 2003. ISBN 83-7073-385-9.
  6. a b Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.
  NODES
iOS 1
multimedia 1
os 13
web 1