Junkers Ju 290
Junkers Ju 290 – niemiecki samolot transportowy, samolot rozpoznawczy i bombowy dalekiego zasięgu, który jest przebudowaną wersją wojskową czterosilnikowego samolotu pasażerskiego Ju 90.
 Junkers Ju 290A-7 | |
| Dane podstawowe | |
| Państwo | |
|---|---|
| Producent | |
| Typ |
wojskowy samolot wielozadaniowy (rozpoznanie morskie, długodystansowy samolot transportowy) |
| Konstrukcja |
czterosilnikowy dolnopłat o konstrukcji metalowej, kabina zakryta, podwozie chowane w locie |
| Załoga |
9 |
| Historia | |
| Data oblotu |
16 lipca 1942 |
| Lata produkcji |
1942–1944 |
| Liczba egz. |
52 |
| Dane techniczne | |
| Napęd |
cztery czternastocylindrowe, gwiazdowe silniki BMW 801D chłodzone powietrzem |
| Moc |
startowa: 1250 kW maksymalna: 1066 kW na wys. 2000 m |
| Wymiary | |
| Rozpiętość |
42,00 |
| Długość |
28,64 |
| Wysokość |
6,83 |
| Powierzchnia nośna |
204 m² |
| Masa | |
| Własna |
33 000 kg |
| Startowa |
45 000 kg |
| Osiągi | |
| Prędkość maks. |
440 km/h na wys. 6000 m |
| Prędkość przelotowa |
360 km/h |
| Prędkość wznoszenia |
4,2 min. na wys. 1000 m |
| Pułap |
6000 m |
| Zasięg |
6150 km |
| Dane operacyjne | |
| Uzbrojenie | |
| sześć działek MG 151 kalibru 20 mm (umieszczone w dwóch wieżyczkach na grzbiecie kadłuba, w bocznych okienkach kadłuba, w przedniej części podkadłubowej gondoli i w ogonie samolotu), jeden karabin maszynowy MG 131 kalibru 13 mm (umieszczony w tylnej części podkadłubowej gondoli) | |
| Użytkownicy | |
| Niemcy | |
Historia
edytuj
Junkers Ju 290 powstał w ramach rozwoju i przystosowania dla celów wojskowych czterosilnikowego samolotu pasażerskiego Ju 90 w wojskowy samolot transportowy, który rozpoczął się na początku 1941 roku. Z powodu dużego zapotrzebowania na samoloty rozpoznawcze dalekiego zasięgu, szczególnie w zakresie rozpoznania morskiego, jako samolot współpracujący z okrętami podwodnymi (Ju 290 A-5), od lutego 1943 były prowadzone dalsze prace nad przystosowaniem go do tych celów z jednoczesną możliwością przenoszenia pocisków kierowanych, np. Fritz X do niszczenia celów morskich. Od Ju 90 różnił się przede wszystkim mocniejszymi silnikami, powiększonymi płatami nośnymi, oraz pionowymi i poziomymi statecznikami. Jednocześnie jego zasięg zwiększył się znacznie.
W czasie dalszych prac rozwojowych powstało kilka dalszych projektów, z których tylko powiększony Ju 390 z sześcioma silnikami w 1943 wszedł do produkcji. Nieliczne egzemplarze Ju 290, które przetrwały II wojnę światową, zostały przejęte przez aliantów do dalszego użytku.
Wersje
edytuj- V1: numer fabryczny: 290000001; Motor: BMW 801 A; pierwszy lot: 16.07.1942; uległ katastrofie 13.01.1943 w kotle stalingradzkim. W dniu tym wylądował pod dowództwem kapitana Häniga na ostrzeliwanym przez artylerię lotnisku Pitomnik (jedno z niemieckich lotnisk w kotle stalingradzkim) i po rozładowaniu zaopatrzenia zabrał na pokład 75 rannych. Podczas startu z powodu ostrzału samolot gwałtownie wzbił się w powietrze i nieprawidłowo zamocowane nosze z rannymi przesunęły się do tylnej części samolotu. Samolot utracił sterowność i spadł na ziemię. Życie straciło 5 członków sześcioosobowej załogi i 40 osób zostało rannych. Była to jedna z największych katastrof w Luftwaffe[2][3].
- A-1: nieuzbrojona wersja transportowa; Motor: BMW 801 L; numer fabryczny: 110151–110154, 110156–110159, z których trzy ostatnie przebudowano na wersję rozpoznawczą A-2; V2: numer fabryczny: 110151; V4: numer fabryczny: 110153.
- A-2: wersja rozpoznawcza przebudowana z A-1; Motor: BMW 801 L; numer fabryczny: 110157–110159 (zbudowano 3 egzemplarze).
- nie ukończono: numer fabryczny: 110155.
- A-3: wersja rozpoznawcza; Motor: BMW 801 L/D; numer fabryczny: 110160–110164. Siedmiu członków załogi, wzmocniono opancerzenie (fotele pilotów, osłony silników, stanowiska ogniowe), dla wypoczynku podczas długich lotów samolot wyposażono w cztery fotele wypoczynkowe. Zbudowano 5 egzemplarzy i wszystkie skierowano do Mont-de-Marsan we Francji do grupy dalekiego morskiego rozpoznania[4].
- A-4: wersja rozpoznawcza z wzmocnionym uzbrojeniem o dwa wielkokalibrowe karabiny maszynowe MG 131 kalibru 13 mm; Motor: BMW 801 D; numer fabryczny: 110165–110169 (zbudowano 5 egzemplarzy); V7: numer fabryczny: 110165[4].
- A-5: ulepszona wersja A-4; Motor: BMW 801 D; numer fabryczny: 110170–110180 (zbudowano 11 egzemplarzy i wszystkie skierowano do bojowej eskadry 200 (niem. Kampfgeschwader 200))[4].
- A-6: wersja transportowa, nie wszedł do produkcji.
- A-7: wersja rozpoznawcza z wzmocnionym uzbrojeniem w stosunku do A-5. Posiadał sześć działek MG 151/20 i dwa wielkokalibrowe karabiny maszynowe MG 131. Motor: BMW 801 D; numery fabryczne: 110181, 110184 (został przebudowany na Ju 290 B), 110186–110202 (28 zaplanowano, zbudowano 19 egzemplarzy, 6 z nich zostało przed przekazaniem do służby zniszczonych podczas bombardowań)[4].
- A-8: wersja samolotu bombowego dalekiego zasięgu dostosowana do przenoszenia pocisków kierowanych, nie zbudowano całego egzemplarza, a tylko kadłuby (od numeru fabrycznego: 110211, prawdopodobnie zbudowano 4 kadłuby).
- A-9: wersja rozpoznawcza; Motor: BMW 801 D; numer fabryczny: 110182, 110183 i 110185 (zbudowano 3 egzemplarze).
- B (V8): Motor: BMW 801 D; numer fabryczny: 110184 przebudowano; pierwszy lot: 10.05.1944.
- nie ukończono: Ju 290 B; numer fabryczny: 110213; zbudowano tylko kadłub.
Przypisy
edytuj- ↑ Marek J. Murawski: Samoloty Luftwaffe 1933-1945. T. II. Warszawa: Wydawnictwo „Lampart”, 1997. ISBN 83-86776-03-X.
- ↑ Sanitäts-Flugbereitschaft. www.balsi.de. [dostęp 2021-05-07].
- ↑ Wolfgang Dierich, Chronik des Kampfgeschwader 55 „Greif“., Stuttgart: Motorbuch-Verlag, 2012, ISBN 978-3-613-03425-9.
- ↑ a b c d Junkers Ju 290. www.lexikon-der-wehrmacht.de. [dostęp 2021-05-07].
Bibliografia
edytuj- Zbigniew Jankiewicz: Powstanie i upadek Luftwaffe. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 1972, s. 98. (pol.).