Kalliope (mitologia)
Kalliope (także Kaliopa, Kaliope, 'Pięknolica'; gr. Καλλιόπη Kalliópē ‘o pięknym głosie’, łac. Calliope) – w mitologii greckiej muza poezji epickiej[a].
| bogini muza poezji epickiej | |
 Kalliope, muza poezji epickiej, marmurowa kopia rzymska z II wieku n.e. według oryginału greckiego, Muzeum Pio-Clementino (Muzea Watykańskie) | |
| Inne imiona |
Kaliopa, Kaliope |
|---|---|
| Występowanie | |
| Atrybuty |
tabliczka i rylec, trąba |
| Siedziba | |
| Rodzina | |
| Ojciec | |
| Matka | |
| Rodzeństwo |
Erato, |
Uchodziła za córkę boga Zeusa i tytanidy Mnemosyne oraz za siostrę: Erato, Euterpe, Klio, Melpomene, Polihymnii, Talii, Terpsychory i Uranii[1][2][3].
Była jedną spośród dziewięciu muz olimpijskich (przebywały na Olimpie), które należały do orszaku boga Apollina (Apollon Musagetes), ich przewodnika[3][4][5]. Wraz ze swoimi siostrami uświetniała śpiewem biesiady bosko-ludzkie (m.in. zaślubiny Tetydy i Peleusa oraz Harmonii i Kadmosa), a także uczty olimpijskie samych bogów[1][3].
Niekiedy uważano ją za matkę Orfeusza, Linosa, Resosa oraz syren[6][7][8]. Była muzą najwyżej postawioną w hierarchii muz[4][8]. Uchodziła za rozjemczynię między dwiema boginiami (Afrodytą i Persefoną) w ich sporze o pięknego Adonisa. Według jednej z wersji zadecydowała (w imieniu Zeusa), iż Adonis będzie spędzał jedną trzecią roku z Afrodytą, jedną trzecią – z Persefoną, jedną trzecią – gdzie sam zapragnie[9].
W sztuce przedstawiana jest zwykle jako kobieta z tabliczką i rylcem, niekiedy z trąbą – atrybutami symbolizującymi dziedzinę sztuki, której patronowała[1][2][4][10].
Imieniem muzy została nazwana jedna z planetoid – (22) Kalliope.
Zobacz też
edytujUwagi
edytuj- ↑ Zadanie (rola) jakie Kalliope wyznaczono ostatecznie w późnym okresie starożytności.
Przypisy
edytuj- ↑ a b c Wyżyna olimpijska. W: Zygmunt Kubiak: Mitologia Greków i Rzymian. Warszawa: Świat Książki, 2003, s. 145–147. ISBN 83-7391-077-8.
- ↑ a b Vojtech Zamarovský: Bohovia a hrdinovia antických bájí. Bratislava: Perfekt a.s., 1998, s. 293–294. ISBN 80-8046-098-1. (słow.).; polskie wydanie: Bogowie i herosi mitologii greckiej i rzymskiej (Encyklopedia mitologii antycznej, Słownik mitologii greckiej i rzymskiej).
- ↑ a b c Pierre Grimal: Słownik mitologii greckiej i rzymskiej. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 2008, s. 241–242. ISBN 83-04-04673-3.
- ↑ a b c Mity o bogach. W: Michał Pietrzykowski: Mitologia starożytnej Grecji. Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, 1979, s. 163–164. ISBN 83-221-0111-2.
- ↑ Oskar Seyffert: Dictionary of Classical Antiquities, 1894, s. 404: Musagetes. ancientlibrary.com. [dostęp 2011-03-27]. (ang.).
- ↑ Vojtech Zamarovský, op.cit., s. 225. ISBN 80-8046-098-1.
- ↑ Pierre Grimal, Słownik mitologii greckiej i rzymskiej, Jerzy Łanowski (red.), Maria Bronarska (tłum.), Wrocław [etc.]: Zakład Narodowy im. Ossolińskich. Wydawnictwo, 2008, s. 175, ISBN 978-83-04-04673-3, OCLC 297685612.
- ↑ a b Pierre Grimal, Słownik mitologii greckiej i rzymskiej, Jerzy Łanowski (red.), Maria Bronarska (tłum.), Wrocław [etc.]: Zakład Narodowy im. Ossolińskich. Wydawnictwo, 2008, s. 266, ISBN 978-83-04-04673-3, OCLC 297685612.
- ↑ Pierre Grimal, Słownik mitologii greckiej i rzymskiej, Jerzy Łanowski (red.), Maria Bronarska (tłum.), Wrocław [etc.]: Zakład Narodowy im. Ossolińskich. Wydawnictwo, 2008, s. 6, ISBN 978-83-04-04673-3, OCLC 297685612.
- ↑ Bogowie olimpijscy. W: Jan Parandowski: Mitologia. Wierzenia i podania Greków i Rzymian. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 1989, s. 53. ISBN 83-210-0677-9.
Bibliografia
edytuj- Aaron J. Atsma: Kalliope. theoi.com. [dostęp 2011-03-28]. (ang.).
- Calliope. mythindex.com. [dostęp 2011-03-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-03-21)]. (ang.).
- Hezjod: Narodziny bogów (Theogonia); Prace i dni; Tarcza. Warszawa: Prószyński i S-ka, 1999. ISBN 83-7255-040-9.
- Władysław Kopaliński: Słownik mitów i tradycji kultury. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Rytm”, 2003, s. 503. ISBN 83-7399-022-4.
- Mała encyklopedia kultury antycznej. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1990, s. 363. ISBN 83-01-03529-3.
- Carlos Parada: Calliope (Muses). maicar.com. [dostęp 2011-03-28]. (ang.).
- Oskar Seyffert: Dictionary of Classical Antiquities, 1894, s. 405: Muses. ancientlibrary.com. [dostęp 2011-03-28]. (ang.).
- William Smith: A Dictionary of Greek and Roman biography and mythology: Calliope. perseus.tufts.edu. [dostęp 2012-05-07]. (ang.).
- Harry Thurston Peck: Harpers Dictionary of Classical Antiquities, 1898: Calliopé. perseus.tufts.edu. [dostęp 2012-05-07]. (ang.).