Keczup
Keczup, ketchup[1] – sos pomidorowy podawany na zimno, o gamie smaków od łagodnego do ostrego, barwy zwykle ciemnoczerwonej, czerwonobrązowej, rzadziej zielonej, stosowany do potraw mięsnych, kanapek, pizzy (głównie poza granicami Włoch), frytek itp. Na ogół kupowany jako produkt gotowy, choć jest także sporządzany w warunkach domowych.
Historia keczupu
edytujKeczup pierwsi wymyślili Chińczycy i była to zaprawa pierwotnie stosowana do przyrządzania potraw rybnych. Słowo keczup pochodzi od słowa kôe-chiap w chińskim dialekcie Xiamen i znaczy dokładnie zaprawa do ryb. Pierwowzorem keczupu była zupa polinezyjska, w skład której wchodziły m.in. cebula, fasola, zioła i sardynki[2][3].
Nazwa sosu i jego receptura dotarły do Europy pod koniec XVII w. przez Anglię. W 1876 r. sos dotarł do USA i jego receptura została dostosowana do tamtejszych przyzwyczajeń smakowych przez Henry'ego Johna Heinza, założyciela firmy spożywczej H. J. Heinz Company – firmy, która do dzisiaj jest znana z produkowania tego sosu[2].
Jeszcze w XIX w. słowem catsup określano każdy sos, w którym znajdował się ocet[3].
Skład
edytujKlasyczny skład współczesnych keczupów[potrzebny przypis]:
- koncentrat pomidorowy
- cukier
- ocet
- sól kuchenna
- acetylowany adypinian diskrobiowy (zagęstnik) – skrobia modyfikowana[4]
- ziele angielskie
- goździki
- cebula
- różne przyprawy
Do produkcji keczupów nie mogą być stosowanie barwniki spożywcze, ponieważ zgodnie z rozporządzeniem ministra zdrowia barwniki nie mogą być stosowane do sosów na bazie pomidorów[5].
Sos jest pasteryzowany, dlatego nie wymaga stosowania środków konserwujących. Jednak część producentów stosuje dodatek benzoesanu sodu jako substancji konserwującej, co wydłuża przydatność keczupu do spożycia po otwarciu opakowania.
Keczup rybny i inne
edytujW opinii profesora Jerzego Bralczyka malajskie słowo „ketchup" oznaczało sos rybny. Przejęte przez Anglików kojarzone jest z sosem pomidorowym. Słowo to odnosiło się jednak również do sosów na bazie orzechów czy grzybów.[potrzebny przypis]
Keczup sporządzany jest także z innych składników, np. z cukinii i przecieru pomidorowego[6].
Zobacz też
edytuj
Przypisy
edytuj- ↑ Słowo, które według Oxford English Dictionary najprawdopodobniej pochodzi z chińskiego.
- ↑ a b Historia keczupu według "Heinz". [dostęp 2011-11-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-12-07)].
- ↑ a b Portal Kulinarny: "Historia keczupu". [dostęp 2011-11-23].
- ↑ Lesław Juszczak, Teresa Fortuna, Małgorzata Maziarz, 2002, "Wybrane właściwości reologiczne ketchupów handlowych", ŻYWNOŚĆ. Nauka. Technologia. Jakość., nr 1(30) s.88-98.
- ↑ Dz.U. z 2010 r. nr 232, poz. 1525 – Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 22 listopada 2010 r. w sprawie dozwolonych substancji dodatkowych
- ↑ Winiary, Domowy keczup z cukinią [online].
Linki zewnętrzne
edytuj- Przepis na keczup błyskawiczny
George Zaidan, Why is ketchup so hard to pour?, kanał TED-Ed na YouTube, 8 kwietnia 2014 [dostęp 2024-08-30].