Kluska, Kefir i Tutejszy
Kluska, Kefir i Tutejszy – powieść fantastyczno-przygodowa dla młodzieży Jerzego Broszkiewicza z 1967 roku.
| Autor | |
|---|---|
| Typ utworu | |
| Wydanie oryginalne | |
| Miejsce wydania | |
| Język | |
| Data wydania | |
Fabuła
edytujDwunastoletnia dziewczynka (Kluska) i trzynastoletni chłopak (Kefir) spędzają wakacje nad morzem. Tam, na wydmach, wchodzą w mgłę i przenoszą się czasie lądując w bocianim gnieździe siedemnastowiecznej pirackiej fregaty. Po przygodach wśród piratów przenoszą się balonem przez morza i czasy do współczesnej Ameryki, gdzie poznają miliardera Johna Donalda Gooffy, któremu pomagają w walce z gangiem Pięciokątów...
Bohaterowie
edytuj- Kluska – lubi kluski (bo chce utyć), matematykę i przygody. Lubi też Kefira.
- Kefir – lubi Kluskę, ale nie lubi przygód.
- Tutejszy – wesoły, piegowaty rudzielec. Wszędzie jest „tutejszy”.
- Pacułka – mówiący ludzkim głosem kot poeta.
- John Donald Gooffy – miliarder, spadkobierca ogromnej fortuny, którą chcą przejąć gangsterzy...
Wydania
edytujPowieść miała dwa wydania (1967 i 1973)[1].
Odbiór
edytujWyróżniona na IV Premio Europeo Città di Caorle w 1968[2][3].
Teresa Brzeska-Smerek określiła ta powieść jako "pełną fantazji i humoru grę z konwencjami literackimi"[3]. Pozytywnie o książce wyraził się też Stanisław Frycie, pisząc, że jest to "udana parodia utworów awanturnicznych"[4].
Analiza
edytujKrystyna Kuliczkowska zwróciła uwagę, że książka zawiera oryginalny styl - autor bierze aktywny udział w narracji; bohaterowie powieści prowadzą z nim dyskusje i zdają sobie sprawę z tego, że są postaciami fikcyjnymi (patrz czwarta ściana). Według Kuliczkowskiej, powieść zawiera liczne aluzje literackie jak i do czasów współczesnych i jest "metaforą mówiąca o problemach współczesności w fantastycznym kostiumie"[5].
Antoni Smuszkiewicz zaważył, że powieść ma na calu wyjaśnienie młodym czytelnikom, czym jest fikcja literacka, W powieści występuje też narracja auktorialna (treść adresowana bezpośrednio do czytelnika). Przez niektórych krytyków i pedagogów pozycja była uznana za "trudną" ("awangardową").[6].
Przypisy
edytuj- ↑ Jadwiga Czachowska (red.), Współcześni polscy pisarze i badacze literatury. Słownik biobibliograficzny. T. 1, A – B, Alicja Szałagan (red.), 2003, s. 292 [dostęp 2023-10-12].
- ↑ Jerzy Broszkiewicz | Życie i twórczość | Artysta [online], Culture.pl [dostęp 2024-06-14] (pol.).
- ↑ a b Teresa Brzeska-Smerek, Broszkiewicz, Jerzy, [w:] Alicja Baluch, Grzegorz Leszczyński, Barbara Tylicka, Słownik literatury dziecięcej i młodzieżowej, Zakład Narodowy im. Ossolinskich, 2002, s. 50-51, ISBN 978-83-04-04606-1 [dostęp 2024-05-23] (pol.).
- ↑ Stanisław Frycie, Leksykon literatury dla dzieci i młodzieży, Naukowe Wydawnictwo Piotrkowskie, 2007, s. 86, ISBN 978-83-89935-24-3 [dostęp 2024-06-05] (pol.).
- ↑ Krystyna Kuliczkowska, "W świecie fantazji, marzeń i iluzji", "Miesięcznik Literacki", grudzień 1967, nr. 12/16, s. 73
- ↑ Antoni Smuszkiewicz, Poszukiwania płaszczyzny porozumienia w prozie dla dzieci, [w:] Barbara Judkowiak, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza (red.), Barańczak - poeta lector, Poznańskie studia polonistyczne Seria literacka, Poznań: Poznańskie Studia Polonistyczne, 1999, s. 177-181, 186, ISBN 978-83-88176-07-4 [dostęp 2024-06-02].