Kotik galapagoski

Kotik galapagoski
	Arctocephalus galapagoensis
	Heller, 1904
	; Samiec kotika galapagoskiego
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	łożyskowce
Rząd	drapieżne
Podrząd	psokształtne
Parvordo	płetwonogie
Rodzina	uchatkowate
Rodzaj	kotik
Gatunek	kotik galapagoski
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; zagrożony
	Zasięg występowania
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Kotik galapagoski^[4] (Arctocephalus galapagoensis) – gatunek ssaka z rodziny uchatkowatych (Otariidae).

Taksonomia

Gatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w 1904 roku amerykański zoolog Edmund Heller nadając mu nazwę Arctocephalus galapagoensis^[2]. Holotyp pochodził z wyspy Wolf, w archipelagu Galapagos, w Ekwadorze^[5].

Arctocephalus galapagoensis był wcześniej uznawany za podgatunek A. australis^[6]. Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World uznają ten gatunek za monotypowy^[6].

Etymologia

Arctocephalus: gr. αρκτος arktos „niedźwiedź”; -κεφαλος -kephalos „-głowy”, od κεφαλη kephalē „głowa”^[7].
galapagoensis: Galapagos (hiszp. galopegos „żółwie”)^[8].

Zasięg występowania

Kotik galapagoski występuje na Galapagos, gdzie występuje na większości wysp tego archipelagu^[6].

Morfologia

Długość ciała samic 110–130 cm, samców 150–160 cm; masa ciała samic do 33 kg (średnio 27,3 kg), samców 60–68 kg^[9]. Noworodki osiągają długość 60–80 cm i ciężar 3–4 kg^[9]. Występuje dymorfizm płciowy – dorosłe samce są 1,1–1,3 razy dłuższe i 2–2,3 razy cięższe od dorosłych samic^[9]. Długość czaszki dorosłych samców 201–210 mm, dorosłych samic 171–186^[10]. Kotik galapagoski jest najmniejszym spośród południowych kotików. Ma krótki i spiczasty pysk oraz relatywnie grubą szyję. Umaszczenie tego gatunku nie jest jednolite, kolor uszu, przodu i boków pyska jest złocisty, grzbiet i boki ciała zwierzęcia są szaro brązowe w odróżnieniu do czarnych płetw^[10]. Cechą charakterystyczną kotika galapagoskiego, pozwalającą na odróżnienie go od innych pokrewnych mu gatunków np. kotika południowego, są jego kły. Zęby te są delikatne, ostro zaostrzone i pozbawione guzków^[11]. Wzór zębowy: I ${\tfrac {3}{2}}$ C ${\tfrac {1}{1}}$ PM ${\tfrac {6}{5}}$ = 36^[9].

Ekologia

Zwierzęta te spędzają na lądzie więcej czasu niż pozostałe gatunki kotików (70% całego czasu). Żyją około 20 lat. Ich pokarm stanowią przede wszystkim ryby i głowonogi. Żerują niedaleko brzegu przy dnie.

Status zagrożenia i ochrona

W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody i Jej Zasobów został zaliczony do kategorii EN (ang. endangered „zagrożony”)^[3]. W 2015 na świecie występowało poniżej 10000 osobników tego gatunku^[3]. Są zagrożone wyginięciem z powodu polowań na ich futra.

Przypisy

↑ Arctocephalus galapagoensis, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ ^a ^b E. Heller. Papers from the Hopkins Stanford Galapagos Expedition, 1898–1899. Mammals of the Galapagos Archipelago, exclusive of the Cetacea. „Proceedings of the California Academy of Sciences”. Third series. Zoology. 3 (8), s. 245, 1904. (ang.).
↑ ^a ^b ^c F.F. Trillmich F.F., Arctocephalus galapagoensis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2015, wersja 2022-1 [dostęp 2022-08-09] (ang.).
↑ Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 152. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Arctocephalus galapagoensis. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2022-08-09].
↑ ^a ^b ^c C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 438. ISBN 978-84-16728-35-0. (ang.).
↑ T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 117, 1904. (ang.).
↑ galapagoensis, [w:] The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2022-08-09] (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d M. Webber: Family Otariidae (Eared Seals). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 4: Sea Mammals. Barcelona: Lynx Edicions, 2014, s. 91–92. ISBN 978-84-96553-93-4. (ang.).
↑ ^a ^b T.W.T.W. Clark T.W.T.W., Arctocephalus galapagoensis, „Mammalian Species”, 64, 1975, s. 1–2, DOI: 10.2307/3503797, JSTOR: 3503797 (ang.).
↑ W.N.W.N. Bonner W.N.W.N., Seals of the Galapagos Islands, „Biological Journal of the Linnean Society”, 1-2, 1984, s. 177–184, DOI: 10.1111/j.1095-8312.1984.tb02060.x, ISSN 1095-8312 (ang.).

[itis-1] Arctocephalus galapagoensis, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[hel-2] E. Heller. Papers from the Hopkins Stanford Galapagos Expedition, 1898–1899. Mammals of the Galapagos Archipelago, exclusive of the Cetacea. „Proceedings of the California Academy of Sciences”. Third series. Zoology. 3 (8), s. 245, 1904. (ang.).

[iucn-3] F.F. Trillmich F.F., Arctocephalus galapagoensis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2015, wersja 2022-1 [dostęp 2022-08-09] (ang.).

[miiz-4] Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 152. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).

[msw-5] D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Arctocephalus galapagoensis. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2022-08-09].

[icmw-6] C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 438. ISBN 978-84-16728-35-0. (ang.).

[pal-7] T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 117, 1904. (ang.).

[8] galapagoensis, [w:] The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2022-08-09] (ang.).

[hmw-9] M. Webber: Family Otariidae (Eared Seals). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 4: Sea Mammals. Barcelona: Lynx Edicions, 2014, s. 91–92. ISBN 978-84-96553-93-4. (ang.).

[ms-10] T.W.T.W. Clark T.W.T.W., Arctocephalus galapagoensis, „Mammalian Species”, 64, 1975, s. 1–2, DOI: 10.2307/3503797, JSTOR: 3503797 (ang.).

[11] W.N.W.N. Bonner W.N.W.N., Seals of the Galapagos Islands, „Biological Journal of the Linnean Society”, 1-2, 1984, s. 177–184, DOI: 10.1111/j.1095-8312.1984.tb02060.x, ISSN 1095-8312 (ang.).

[4]

[1]

[2]

[3]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]