Kusu (myszy)

Kusu
	Arvicanthis
	Lesson, 1842
	; Przedstawiciel rodzaju – kusu nilowy (A. niloticus)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	łożyskowce
Rząd	gryzonie
Podrząd	Supramyomorpha
Infrarząd	myszokształtne
Nadrodzina	myszowe
Rodzina	myszowate
Podrodzina	myszy
Plemię	Arvicanthini
Rodzaj	kusu
	Typ nomenklatoryczny
	Lemmus niloticus É. Geoffroy Saint-Hilaire, 1803
Synonimy
	Isomys Sundevall, 1843; Arviacanthis: Beddard, 1902;
	Isomys Sundevall, 1843; Arviacanthis: Beddard, 1902;
Gatunki
	12 gatunków (w tym 5 wymarłych) – zobacz opis w tekście
	12 gatunków (w tym 5 wymarłych) – zobacz opis w tekście
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Kusu^[4] (Arvicanthis) – rodzaj ssaków z podrodziny myszy (Murinae) w obrębie rodziny myszowatych (Muridae).

Zasięg występowania

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Afryce^[5]^[6]^[7].

Morfologia

Długość ciała (bez ogona) 115–188 mm, długość ogona 88–159 mm, długość ucha 13–24 mm, długość tylnej stopy 22–38 mm; masa ciała 48–180 g^[6]^[8].

Systematyka

Rodzaj zdefiniował w 1842 roku francuski zoolog René Lesson w publikacji swojego autorstwa dotyczącej ssaków o tytule Nouveau tableau du règne animal: Mammifères^[1]. Na gatunek typowy Lesson wyznaczył (oznaczenie monotypowe) kusu nilowego (A. niloticus).

Etymologia

Arvicanthis (Arviacanthis): rodzaj Arvicola Lacépède, 1799 (karczownik); łac. acanthis ‘kręgosłup’^[9].
Isomys: gr. ισος isos ‘jednakowy, podobny’; μυς mus, μυος muos ‘mysz’^[10]. Gatunek typowy: Sundevall wymienił dwa gatunki z czego na typ nomenklatoryczny wyznaczono Mus variegatus Lichtenstein, 1823 (Lemmus niloticus É. Geoffroy Saint-Hilaire, 1803).

Podział systematyczny

Do rodzaju należą następujące żyjące współcześnie gatunki^[11]^[8]^[5]^[4]:

Arvicanthis rufinus (Temminck, 1853) – kusu gwinejski
Arvicanthis ansorgei O. Thomas, 1910 – kusu sahelski
Arvicanthis neumanni (Matschie, 1894) – kusu somalijski
Arvicanthis nairobae J.A. Allen, 1909 – kusu sawannowy
Arvicanthis abyssinicus (Rüppell, 1842) – kusu abisyński
Arvicanthis blicki Frick, 1914 – kusu halny
Arvicanthis niloticus (É. Geoffroy Saint-Hilaire, 1803) – kusu nilowy

Opisano również gatunki wymarłe^[12]:

Arvicanthis afoudensis Mahboubi, Surault & Benammi, 2022^[13] (Maroko; miocen)
Arvicanthis arambourgi Jaeger, 1976^[14] (Tanzania; plejstocen)
Arvicanthis broekhuisi Hordijk & Bruijn, 2009^[15] (Grecja; miocen–pliocen)
Arvicanthis musisii Mein, 1994^[16] (Uganda; pliocen)
Arvicanthis primaevus Jaeger, 1976^[14] (Tanzania; plejstocen)

Uwagi

↑ Niepoprawna późniejsza pisownia Arvicanthis Lesson, 1842.

Przypisy

↑ ^a ^b R.-P. Lesson: Nouveau tableau du règne animal: Mammifères. Paris: Arthus Bertrand, 1842, s. 147. (fr.).
↑ C.J. Sundevall. Om Professor J. Hedenborgs insaimlingar af Däggdjur i Nordöstra Africa och Arabien. „Kungl. Svenska Vetenskapsakademiens Handlingar”. 31, s. 219, 1842. (łac. • szw.).
↑ F.E. Beddard: Mammalia. W: S.F. Harmer & A.E. Shipley (redaktorzy): The Cambridge natural history. Cz. 10. London: Macmillan and co., limited, 1902, s. 473. (ang.).
↑ ^a ^b Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 264. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
↑ ^a ^b C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 524. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
↑ ^a ^b Ch. Denys, P. Taylor & K. Aplin. Opisy gatunków Muridae: Ch. Denys, P. Taylor, C. Burgin, K. Aplin, P.-H. Fabre, R. Haslauer, J. Woinarski, B. Breed & J. Menzies: Family Muridae (True Mice and Rats, Gerbils and relatives). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (red. red.): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 752–753. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).
↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Arvicanthis. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-12-13].
↑ ^a ^b Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 337. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
↑ Palmer 1904 ↓, s. 123.
↑ Palmer 1904 ↓, s. 353.
↑ N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-10-13]. (ang.).
↑ J.S.J.S. Zijlstra J.S.J.S., Arvicanthis Lesson, 1842, Hesperomys project (Version 23.8.1), DOI: 10.5281/zenodo.7654755 [dostęp 2023-10-13] (ang.).
↑ S. Mahboubi, J. Surault & M. Benammi. New data on the new micromammalian localities of Afoud (Aït Kandoula Basin, Morocco) at the Mio-Pliocene boundary: Biochronological, paleoecological and paleobiogeographic implications. „Geobios”. 74, s. 45, 2022. DOI: 10.1016/j.geobios.2022.06.003. (ang.).
↑ ^a ^b J.-J. Jaeger: Les Rongeurs (Mammalia, Rodentia) du Pléistocène inférieur d’Olduvai Bed I (Tanzanie). Iè partie: les Muridés. W: R.J.G. Savage & S.C. Coryndon (redaktorzy): Fossil vertebrates of Africa. London: Academic, 1976, s. 58–120. (fr.).
↑ K. Hordijk & H. de Bruijn. The succession of rodent faunas from the Mio/Pliocene lacustrine deposits of the Florina-Ptolemais-Servia Basin (Greece). „Hellenic Journal of Geosciences”. 44, s. 21–103, 2009. (ang.).
↑ P. Mein: Micromammifères du Miocène Supérieur et du Pliocène du Rift occidental, Ouganda. W: B. Senut & M. Pickford (redaktorzy): Geology and Palaeobiology of the Albertine Rift Valley, Uganda-Zaire. Cz. 2: Paleobiology. Orléans: CIFEG, 1994, s. 189. ISBN 978-2-904251-20-7. (fr.).

Bibliografia

T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 1–984, 1904. (ang.).

[3] Niepoprawna późniejsza pisownia Arvicanthis Lesson, 1842.

[Lesson-1] R.-P. Lesson: Nouveau tableau du règne animal: Mammifères. Paris: Arthus Bertrand, 1842, s. 147. (fr.).

[Sundevall-2] C.J. Sundevall. Om Professor J. Hedenborgs insaimlingar af Däggdjur i Nordöstra Africa och Arabien. „Kungl. Svenska Vetenskapsakademiens Handlingar”. 31, s. 219, 1842. (łac. • szw.).

[bed-4] F.E. Beddard: Mammalia. W: S.F. Harmer & A.E. Shipley (redaktorzy): The Cambridge natural history. Cz. 10. London: Macmillan and co., limited, 1902, s. 473. (ang.).

[Cichocki&inni-5] Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 264. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).

[Burgin&inni-6] C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 524. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).

[Denys&inni-7] Ch. Denys, P. Taylor & K. Aplin. Opisy gatunków Muridae: Ch. Denys, P. Taylor, C. Burgin, K. Aplin, P.-H. Fabre, R. Haslauer, J. Woinarski, B. Breed & J. Menzies: Family Muridae (True Mice and Rats, Gerbils and relatives). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (red. red.): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 752–753. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).

[Wilson&Reeder-8] D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Arvicanthis. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-12-13].

[amw-9] Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 337. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).

[CITEREFPalmer1904[https://www.biodiversitylibrary.org/item/88553#page/131/mode/1up_123]-10] Palmer 1904 ↓, s. 123.

[CITEREFPalmer1904[https://www.biodiversitylibrary.org/item/88553#page/361/mode/1up_353]-11] Palmer 1904 ↓, s. 353.

[mdd-12] N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-10-13]. (ang.).

[zij-13] J.S.J.S. Zijlstra J.S.J.S., Arvicanthis Lesson, 1842, Hesperomys project (Version 23.8.1), DOI: 10.5281/zenodo.7654755 [dostęp 2023-10-13] (ang.).

[mah&inni-14] S. Mahboubi, J. Surault & M. Benammi. New data on the new micromammalian localities of Afoud (Aït Kandoula Basin, Morocco) at the Mio-Pliocene boundary: Biochronological, paleoecological and paleobiogeographic implications. „Geobios”. 74, s. 45, 2022. DOI: 10.1016/j.geobios.2022.06.003. (ang.).

[jae-15] J.-J. Jaeger: Les Rongeurs (Mammalia, Rodentia) du Pléistocène inférieur d’Olduvai Bed I (Tanzanie). Iè partie: les Muridés. W: R.J.G. Savage & S.C. Coryndon (redaktorzy): Fossil vertebrates of Africa. London: Academic, 1976, s. 58–120. (fr.).

[Hordijk&Bruijn-16] K. Hordijk & H. de Bruijn. The succession of rodent faunas from the Mio/Pliocene lacustrine deposits of the Florina-Ptolemais-Servia Basin (Greece). „Hellenic Journal of Geosciences”. 44, s. 21–103, 2009. (ang.).

[mein-17] P. Mein: Micromammifères du Miocène Supérieur et du Pliocène du Rift occidental, Ouganda. W: B. Senut & M. Pickford (redaktorzy): Geology and Palaeobiology of the Albertine Rift Valley, Uganda-Zaire. Cz. 2: Paleobiology. Orléans: CIFEG, 1994, s. 189. ISBN 978-2-904251-20-7. (fr.).

[4]

[1]

[2]

[a]

[3]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]