Licyniusz (cesarz rzymski)
Licyniusz, Flavius Galerius Valerius Licinianus Licinius (ur. ok. 260, zm. 325) – cesarz rzymski od 11 listopada 308 do 18 września 324.
| |
| Cesarz rzymski | |
| Okres |
od 11 listopada 308 |
|---|---|
| Dane biograficzne | |
| Data i miejsce urodzenia |
ok. 260 |
| Data śmierci |
325 |
| Żona | |
| Dzieci | |
| Moneta | |
 Follis z inskrypcją GENIO POP(uli) ROM(ani) z lat 310–312 n.e. | |
Życiorys
edytujUrodzony w Mezji, bliski przyjaciel cesarza Galeriusza, uczestnik jego wyprawy na Persów w 297. W następstwie nieudanych wypraw Sewera II i Galeriusza przeciwko zbuntowanym Maksencjuszowi i Maksymianowi Herkuliuszowi 28 października 306 nadano mu jako współrządcy godność władcy cesarstwa na wschodzie (nieuznaną przez Maksencjusza). Na zjeździe w Carnuntum otrzymał 11 listopada 308 roku tytuł augustus (władał Tracją, Ilirią i Panonią) w ramach IV tetrarchii. W 311 siostrzeniec Galeriusza – Maksymin Daja, ogłoszony augustem przez swe wojska, odebrał mu Azję Mniejszą. W 312 Konstantyn najechał Italię, zajmując Turyn, Mediolan i Weronę, a 28 października 312 w bitwie przy Moście Mulwijskim nad Tybrem pokonał wojska Maksencjusza, w wyniku czego został jedynowładcą na zachodzie cesarstwa.
Przymierze Licyniusza z Konstantynem sprowokowało Maksymina Daję do podjęcia działań wojennych w 313, co wskutek porażki doprowadziło go do popełnienia samobójstwa. W 313 Konstantyn i Licyniusz spotkali się w Mediolanie podpisując edykt mediolański wprowadzający wolność wyznania w Cesarstwie Rzymskim. Odtąd chrześcijanie bez przeszkód mogli wyznawać swoją religię. Tam też Licyniusz poślubił przyrodnią siostrę Konstantyna – Konstancję. Po śmierci Maksymina jedynowładcą (augustem) na wschodzie został Licyniusz, a na zachodzie Konstantyn.
Kilka lat później Licyniusz przestał respektować dekret z Mediolanu. Przygotowując się do konfliktu z Konstantynem, zapoczątkował w swej części cesarstwa prześladowania w obawie przed przejściem oddziałów chrześcijańskich na stronę przeciwnika. Wynikiem tego była m.in. kaźń 40 legionistów-męczenników z Sebasty[1].
Z dwóch wojen prowadzonych później z Konstantynem, pierwsza zakończyła się w 316 roku nierozstrzygniętą bitwą pod Cibalae[2]. i przymierzem z 1 marca 317, w którym obydwaj ogłosili trzech swych synów cezarami. Drugą Licyniusz przegrał w 324 roku i chociaż Konstantyn darował mu życie, został stracony w 325.
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Ks. Stanisław Hołodok: Czterdziestu Świętych Męczenników z Sebasty na stronie opoka.org.pl.
- ↑ Za taką uważa ją A. Cameron (dz. cyt., s. 67); ogólnie jednak uznaje się wyraźną porażkę Licyniusza.
Bibliografia
edytuj- Max Cary, Howard Hayes Scullard: Dzieje Rzymu: Od najdawniejszych czasów do Konstantyna. Tłum. Jerzy Schwakopf. T. 2. Warszawa: PIW, 1992. ISBN 83-06-01859-1.
- Averil Cameron: Późne cesarstwo rzymskie. Tłum. Monika Kwiecień. Warszawa: Prószyński i S-ka, 2006. ISBN 83-7469-163-8.