Lisboa Santa Apolonia

Lisboa Santa Apolonia
	; Hala peronowa
Państwo	Portugalia
Miejscowość	Lizbona
Lokalizacja	Avenida Infante Dom Henrique, São Vicente de Fora
Zarządca	REFER
Data otwarcia	1865
	Dane techniczne
Liczba peronów	4
Liczba krawędzi; peronowych	6
Kasy
	Linie kolejowe
	Linha do Norte; Linha da Matinha;
	Położenie na mapie Lizbony Lisboa Santa Apolonia
	Położenie na mapie Portugalii Lisboa Santa Apolonia
	38°42′50,4″N 9°07′22,0″W/38,714000 -9,122778
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Strona internetowa

Lisboa Santa Apolonia – stacja kolejowa w Lizbonie, w Portugalii. Jest stacją początkową dla głównej linii kolejowej Portugalii Linha do Norte. Została otwarta 1 maja 1865^[1].

Charakterystyka

Widok na budynek nocą od strony peronów

Znajduje się w dzielnicy São Vicente de Fora, w Lizbonie, na Avenida Infante Dom Henrique.

Jest jednym z trzech czynnych terminali kolejowych obsługujących Lizbonę. Pozostałe to:

Estação Rossio (obsługuje pociągi do Sintry i z zachodu)
Estação do Cais de Sodré (obsługuje pociągi z Cascais)

Architektura

Widok ogólny na budynek dworca

Główna fasada budynku dworca jest symetryczna i nawiązuje do neoklasycyzmu, o czym świadczą dekoracje balkonów, drzwi i ościeżnicy oraz okrągłe łuki okien^[2]. Budynek ma 117 metrów długości, 24,60 m szerokości i maksymalną wysokość 13 metrów. Materiały użyte do jego budowy to cegła, wapień kamieniarski, kute żelazo, drewno (sosna) i szkło.

Infrastruktura

Stacja posiada 6 torów kolejowych o długości w przedziale między 250 a 335 metrów; cztery perony mają długość od 172 do 348 metrów i wysokość 60–70 cm^[3].

Usługi

Obecnie obsługiwana jest przez portugalskiego przewoźnika kolejowego, Comboios de Portugal, jest stacją początkową lub końcową dla pociągów krajowych, w tym:

Alfa Pendular
Intercidades
InterRegional
Regional
CP Urbanos de Lisboa – pociągi podmiejskie do Castanheira do Ribatejo

Jest to również początkiem/końcem dla pociągów międzynarodowych:

Sud-Expresso: Lizbona-Guarda-Salamanka-Valladolid-Burgos-Hendaye, gdzie łączy się z TGV do Paryża
Lusitânia Comboio Hotel: Lizbona-Cáceres-Madryt

Wewnątrz stacja znajduje się pasaż handlowy, supermarket „Pingo Doce”, kilka barów, restauracja, kiosk i biuro wynajmu samochodów.

na zewnątrz posiada podłączenie do kilku linii autobusów Carris i do metra w Lizbonie, bezpośrednio łącząc stację z wieloma miejscami w mieście. W pobliżu znajdują się sklepy spożywcze, restauracje, bary, apteka, poczta, a nawet terminal rzeczny Lisboa Santa Apolónia.

Linie kolejowe

Transport miejski

Autobusy Carris:

Linia	Kierunki	Trasa
2 0 6	Cais do Sodré ⇄ Senhor Roubado ML	Santa Apolónia – Sapadores - Praça do Chile - Av. Roma - Musgueira - Lumiar - Senhor Roubado ML
2 0 6	Cais do Sodré ⇄ Senhor Roubado ML	Santa Apolónia – Sul e Sueste - Cais do Sodré
2 1 0	Cais do Sodré ⇄ Prior Velho	Santa Apolónia – Xabregas - Poço do Bispo - Olivais - Estação Oriente - Moscavide - Portela - Prior Velho
2 1 0	Cais do Sodré ⇄ Prior Velho	Santa Apolónia – Sul e Sueste - Cais do Sodré
7 0 6	Santa Apolónia ⇄ Cais do Sodré	Santa Apolónia – Vale Escuro - Praça do Chile - Gomes Freire - Marquês de Pombal - São Bento - Santos - Cais do Sodré
7 1 2	Santa Apolónia ⇄ Alcântara-Mar	Santa Apolónia – Sapadores - Gomes Freire - Marquês de Pombal – Campolide - Alcântara Mar
7 2 8	Restelo ⇄ Portela	Santa Apolónia – Xabregas - Poço do Bispo - Parque das Nações Sul - Estação Oriente - Moscavide - Portela
7 2 8	Restelo ⇄ Portela	Santa Apolónia – Sul e Sueste - Cais do Sodré - Alcântara - Belém - Restelo
7 3 4	Santa Apolónia ⇄ Martim Moniz	Santa Apolónia – Graça - Martim Moniz
7 3 5	Cais do Sodré ⇄ Hospital de Santa Maria	Santa Apolónia – Sapadores - Praça do Chile - Al.Afonso Henriques - Av. Roma - Campo Grande - Hospital de Santa Maria
7 3 5	Cais do Sodré ⇄ Hospital de Santa Maria	Santa Apolónia – Sul e Sueste - Cais do Sodré
7 5 9	Restauradores ⇄ Estação do Oriente	Santa Apolónia – Xabregas - Bairro Madre Deus - Bairro do Condado - Bairro das Amendoeiras I.S.E.L. - Olivais Sul - Encarnação - Olivais Norte - Moscavide - Estação Oriente
7 5 9	Restauradores ⇄ Estação do Oriente	Santa Apolónia – Sul e Sueste - Restauradores
_EXPRESSO 7 8 1	Cais do Sodré ⇄ Prior Velho	Santa Apolónia – Xabregas - Poço do Bispo - Parque das Nações Sul - Olivais Sul - Olivais Norte - Prior Velho
_EXPRESSO 7 8 1	Cais do Sodré ⇄ Prior Velho	Santa Apolónia – Sul e Sueste - Cais do Sodré
_EXPRESSO 7 8 2	Cais do Sodré ⇄ Moscavide	Santa Apolónia – Xabregas - Poço do Bispo - Cabo Ruivo - Estação Oriente - Moscavide
_EXPRESSO 7 8 2	Cais do Sodré ⇄ Moscavide	Santa Apolónia – Sul e Sueste - Cais do Sodré
7 9 4	Sul e Sueste ⇄ Estação do Oriente	Santa Apolónia – Xabregas - Chelas - C.C. Belavista - Bairro da Flamenga - Bairro dos Loios - Bairro das Amendoeiras I.S.E.L. - Cabo Ruivo - Estação Oriente
7 9 4	Sul e Sueste ⇄ Estação do Oriente	Santa Apolónia – Sul e Sueste

781 EXPRESSO Cais do Sodré ⇄ Prior Velho, via Olivais
782 EXPRESSO Cais do Sodré ⇄ Moscavide, via Cabo Ruivo
794 Sul e Sueste ⇄ Estação do Oriente, via Chelas

Ponte-Bus Santa Apolónia ⇄ Cais do Sodré

Metro w Lizbonie:

Santa Apolónia ⇄ Falagueira via Rossio, Marquês de Pombal, Sete Rios e Pontinha

Miejska sieć pociągów CP Lisboa obsługuje następujące miejsca w Lizbonie:

Lisboa - Santa Apolónia
Braço de Prata
Oriente

Historia

Planowanie

W grudniu 1844 roku został założony projekt z inicjatywy José Bernardo da Costa Cabral, Companhia das Obras Públicas, w którym jednym z głównych celów było budowa linii kolejowej pomiędzy Lizboną i Hiszpanią oraz połączenie kolei ze statkami w stolicy Portugalii. W tym czasie powstały Cais da América i Cais da Europa, pozwalające pasażerom z całej Europy, pociągiem dostać się na bezpośredni transfer na statek wycieczkowym płynącym w kierunku Ameryki^[4].

Oryginalny plan budowy tego połączenia zakładał budowę na Cais dos Soldados; jednak w grudniu 1852 roku inżynier Thomas Rumball zaproponowała dwie alternatywy, obok Museu Militar de Lisboa, lub w pobliżu Largo do Intendente. Kolejny inżynier, Harcourt White odrzucił także w styczniu 1853 r. opcję Cais dos Soldados, stwierdzając, że nie było w tym miejscu, wystarczająco dużo miejsca do budowy stacji. Zamiast tego zasugerował miejsce obok rzeki, przy kościele w Xabregas, gdzie w tym czasie, było bardzo dużo wolnego miejsca. Komitet Wykonawczy został powołany do planowania budowy stacji Lizbona, który proponował budowę w obszarze Rocha do Conde de Óbidos, dla obiektów zarówno pasażerskich jak i towarowych. Budowa połączenia kolejowego do Hiszpanii rozpoczęła się w tym roku, pod zarządem Fontes Pereira de Melo.

Budynek dworca w 1908

Ostateczny projekt na budowę Cais dos Soldados został zatwierdzony przez rząd w dniu 8 marca 1854; plan ten zakładał różne dworce kolejowe dla pasażerów i towarów, warsztaty naprawcze, lokomotywownię i kilka dróg serwisowych. Do budynku pasażerskiego, już w 1852 roku dodano teren dawnego klasztoru Santa Apolónia, ale konieczne byłoby wyburzenie Arsenału, którego w tym czasie nie było.

Jednak, kiedy to został otwarty pierwszy odcinek Caminho de Ferro do Leste, pomiędzy Carregado i Lizboną w dniu 28 września 1856 roku to jeszcze nie rozpoczęto budowy tej stacji, a terminal został umieszczony w tymczasowym budynku obok Pałacu Coimbra^[5].

Budowa i inauguracja

Projekt został zrealizowany przez Angela Arribas Ugarte, a prace zostały przeprowadzone przez inżyniera João Evangelista de Abreu i głównego inżyniera, Lecrenier. Budynek został wybudowany przez Oppermann. Stacja została otwarta w dniu 1 maja 1865. w 1873 roku otwarto pierwszą linię tramwaju konnego w Lizbonie, łącząć stację Santa Apolónia z Santos^[6].

Wiek XX

Między 1967 i 1989 roku, istniało połączenie międzynarodowe TER Lisboa Expresso, które obsługiwało połączenia między Lizboną i Madrytem.

Wiek XXI

W grudniu 2007 roku stacja została podłączona do sieci metra w Lizbonie (niebieska linia).

Burmistrz Lizbony António Costa, obronił w 2008 roku, stacja kolejową przed zamknięciem i przejęciu ruchu przez terminal rejsowy.

Przypisy

↑ Santos (1989), p. 328
↑ Blog Arquitectura do Ferro
↑ (6 de Janeiro de 2011) „Directório da Rede 2012”: 73. Rede Ferroviária Nacional.
↑ Martins et al, 1996:11
↑ Martins et al, 1996:15
↑ Martins et al, 1996:29

Bibliografia

MARTINS, João Paulo, BRION, Madalena, SOUSA, Miguel de, LEVY, Maurício, AMORIM, Óscar. O Caminho de Ferro Revisitado: O Caminho de Ferro em Portugal de 1856 a 1996. [S.l.]: Caminhos de Ferro Portugueses, 1996. 446 p.
QUEIRÓS, Eça de. Os Maias. 5ª ed. Mem Martins: Edições Europa-América, 1998. 608 p.
SANTOS, José Coelho. O Palácio de Cristal e Arquitectura de Ferro no Porto em Meados do Século XIX. Porto: Fundação Engenheiro António de Almeida, 1989. 387 p.

Linki zewnętrzne

Strona stacji na REFER.pt

Lisbon Santa Apolonia
Linia Linha do Norte (0,000 km)
		Braço de Prata

[1] Santos (1989), p. 328

[2] Blog Arquitectura do Ferro

[3] (6 de Janeiro de 2011) „Directório da Rede 2012”: 73. Rede Ferroviária Nacional.

[4] Martins et al, 1996:11

[5] Martins et al, 1996:15

[6] Martins et al, 1996:29

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]