Makia (roślina)

Makia
	; Makia amurska
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	różopodobne
Rząd	bobowce
Rodzina	bobowate
Podrodzina	bobowate właściwe
Rodzaj	makia
	Nazwa systematyczna
	Maackia Maximowicz et Ruprecht; Bull. Cl. Phys.-Math. Acad. Imp. Sci. Saint-Pétersbourg ser. 2. 15: 143. 27 Nov 1856
	Typ nomenklatoryczny
	M. amurensis Maximowicz et Ruprecht
Synonimy
	Buergeria Miq.;
	Buergeria Miq.;
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Makia^[5] (Maackia Raf.) – rodzaj roślin z rodziny bobowatych (Fabaceae). Obejmuje 9 gatunków^[4]. Zasięg rodzaju obejmuje południową część Rosyjskiego Dalekiego Wschodu, Półwysep Koreański, Japonię i wschodnie Chiny^[6]^[4] (w Chinach obecnych jest siedem gatunków^[7]). Są to drzewa i krzewy rosnące w lasach liściastych strefy umiarkowanej oraz strefy ciepłej i subtropikalnej, często w lasach świetlistych, zarówno w niższych położeniach, jak i na obszarach górskich^[6].

Niektóre gatunki uprawiane są jako ozdobne^[8], a zwłaszcza makia amurska M. amurensis, która bywa sadzona w Ameryce Północnej i Europie, także w Polsce^[5], aczkolwiek zwykle tylko w kolekcjach dendrologicznych^[9]. Gatunek ten wykorzystywany jest w Azji jako źródło cenionego drewna używanego w meblarstwie i do wyrobu elementów wykończeniowych w budownictwie, drobnych wyrobów drewnianych i narzędzi. Jest sadzony w celu przeciwdziałania erozji, jako roślina miododajna i na paszę^[6].

Nazwa rodzajowa upamiętnia Richarda Maaka (1825–1886), niemieckiego badacza Syberii^[6].

Morfologia

Pokrój: Krzewy i drzewa do 20 m wysokości^[9]^[7].
Liście: Sezonowe, skrętoległe, bez przylistków. Blaszka nieparzysto pierzasto złożona. Listków jest 5–17 i osadzone są one mniej lub bardziej naprzeciwlegle na osi liścia, która u nasady nie jest zgrubiała i nie osłania pąków. Blaszki listków są całobrzegie^[9]^[7].
Kwiaty: Zebrane w gęste grona, czasem rozgałęzione, wzniesione, wyrastające na końcach pędów, z odpadającymi przysadkami. Kwiaty motylkowe, ale z płatkami łódeczki tylko częściowo zrośniętymi, białymi. Kielich u nasady rurkowaty, z 5 nierównymi ząbkami. Pręcików 10, o nitkach zrastających się tylko u nasady. Słupek pojedynczy, z jednego owocolistka, z górną, gęsto owłosioną zalążnią zawierającą 1–5 zalążków^[9]^[7], z lekko wygiętą szyjką słupka zwieńczoną drobnym znamieniem^[7].
Owoce: Strąki spłaszczone, jajowate do silnie wydłużonych i równowąskich, proste lub skręcone, czasem też oskrzydlone. Nasiona eliptyczne, spłaszczone^[7].
Rodzaje podobne: Strączyn Cladrastis ma pąki schowane przez nabrzmiałą nasadę liścia i listki na osi liścia ułożone skrętolegle. Salweenia ma wąskie listki (do 4 mm). Ormosia u części gatunków owoce zdrewniałe i walcowate, nasiona ponad 1 cm średnicy, listków mniej – zwykle od 3 do 11^[7].

Systematyka

Pozycja systematyczna

Jeden z rodzajów plemienia Sophoreae z podrodziny bobowatych właściwych (Faboideae) z rodziny bobowatych (Fabaceae)^[2]^[10]. Rodzaj wskazywany jest jako blisko spokrewniony z rodzajem szupin Sophora^[6].

Wykaz gatunków^[4]

Maackia amurensis Rupr. – makia amurska
Maackia australis (Dunn) Takeda
Maackia chekiangensis S.S.Chien
Maackia floribunda (Miq.) Takeda
Maackia hupehensis Takeda
Maackia hwashanensis W.T.Wang ex C.W.Chang
Maackia taiwanensis Hoshi & H.Ohashi
Maackia tashiroi Makino
Maackia tenuifolia (Hemsl.) Hand.-Mazz.

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2022-01-11] (ang.).
↑ ^a ^b Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2022-01-11] (ang.).
↑ Maackia. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2022-01-11].
↑ ^a ^b ^c ^d Maackia Rupr.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-01-11].
↑ ^a ^b JerzyJ. Hrynkiewicz-Sudnik JerzyJ., BolesławB. Sękowski BolesławB., MieczysławM. Wilczkiewicz MieczysławM., Rozmnażanie drzew i krzewów liściastych, wyd. 3, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2001, s. 369, ISBN 83-01-13434-8, OCLC 749776599 .
↑ ^a ^b ^c ^d ^e G. P. Lewis, Brian Schrire, Barbara Mackinder, Mike Lock: Legumes of the World. Royal Botanic Gardens, Kew, 2005, s. 242. ISBN 978-1-900347-80-8.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Bojian Bao & Michael A. Vincent: Maackia Ruprecht. [w:] Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2022-01-11].
↑ David J.D.J. Mabberley David J.D.J., Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 548, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200 .
↑ ^a ^b ^c ^d Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 1. Trees and shrubs. London: Macmillan, 2002, s. 282. ISBN 0-333-73003-8.
↑ Genus Maackia Maxim. & Rupr.. Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2022-01-11]. (ang.).

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2022-01-11] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2022-01-11] (ang.).

[ing-3] Maackia. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2022-01-11].

[powo-4] Maackia Rupr.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-01-11].

[sudnik-5] JerzyJ. Hrynkiewicz-Sudnik JerzyJ., BolesławB. Sękowski BolesławB., MieczysławM. Wilczkiewicz MieczysławM., Rozmnażanie drzew i krzewów liściastych, wyd. 3, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2001, s. 369, ISBN 83-01-13434-8, OCLC 749776599 .

[legumes-6] G. P. Lewis, Brian Schrire, Barbara Mackinder, Mike Lock: Legumes of the World. Royal Botanic Gardens, Kew, 2005, s. 242. ISBN 978-1-900347-80-8.

[china-7] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Bojian Bao & Michael A. Vincent: Maackia Ruprecht. [w:] Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2022-01-11].

[mabb-8] David J.D.J. Mabberley David J.D.J., Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 548, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200 .

[philips-9] Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 1. Trees and shrubs. London: Macmillan, 2002, s. 282. ISBN 0-333-73003-8.

[grin-10] Genus Maackia Maxim. & Rupr.. Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2022-01-11]. (ang.).

[5]

[4]

[6]

[7]

[1]

[2]

[3]

[8]

[9]

[10]