Mark Hamill
Mark Richard Hamill[1] (ur. 25 września 1951 w Oakland w Kalifornii) – amerykański aktor, scenarzysta, producent filmowy i reżyser. Najbardziej znany z roli Luke’a Skywalkera w Gwiezdnych wojnach George’a Lucasa (Części IV–IX: Nowa nadzieja, Imperium kontratakuje, Powrót Jedi, Przebudzenie Mocy, Ostatni Jedi i Skywalker. Odrodzenie)[2]. Podkładał głos w filmach i serialach animowanych, w tym na jako Joker / Jack Napier w serialu Batman (Batman The Animated Series), a także w grach komputerowych jako Joker w Batman: Arkham Asylum, Batman: Arkham City i jako Watcher (obserwator Wojny) w Darksiders.
 Mark Hamill (2019) | |
| Imię i nazwisko |
Mark Richard Hamill |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
25 września 1951 |
| Zawód |
aktor, scenarzysta, producent filmowy, reżyser |
| Współmałżonek |
Marilou York (od 1978) |
| Lata aktywności |
od 1970 |
 Podpis aktora | |
| Strona internetowa | |
W 2018 otrzymał własną gwiazdę w Alei Gwiazd w Los Angeles znajdującą się przy 6834 Hollywood Boulevard[3][4][5].
Życiorys
edytujWczesne lata
edytujUrodził się w Oakland[6] w Kalifornii jako jedno z siedmiorga dzieci Virginii Suzanne (z domu Johnson; 1927–1998) i kapitana United States Navy Williama Thomasa Hamilla (ur. 1927)[7]. Wychowywał się z dwoma braćmi – Willem i Patrickiem oraz czterema siostrami – Terry, Jan, Jeanie i Kim. Jego ojciec miał angielskich, szkockich, irlandzkich i walijskich przodków[8], a jego matka była szwedzkiego i angielskiego pochodzenia[9]. Praca ojca powodowała częste zmiany zamieszkania. Naukę rozpoczął w Walsingham Academy i Poe Middle School. W wieku 11 lat przeniósł się do kwartału 5900 Castleton Drive w San Diego w Kalifornii (o dodanej w 2017 symbolicznej nazwie "Honorary Mark Hamill Drive"), gdzie uczęszczał do Hale Junior High School[10]. Po pierwszym roku w James Madison High School, jego rodzina przeniosła się do Wirginii, a Hamill chodził do Annandale High School. Gdy jego ojciec stacjonował w Japonii, Hamill uczęszczał do Yokohama’s High School[11] i był członkiem Drama Club przy Nile C. Kinnick High School, którą ukończył w 1969[12]. Później rozpoczął studia w Los Angeles City College na kierunku dramatu.
Kariera
edytuj
Po występie w jednym z odcinków serialu CBS Dyrektor szkoły (Headmaster, 1970) z Andym Griffithem i sitcomie NBC Bill Cosby Show (The Bill Cosby Show, 1970), wystąpił jako Kent Murray w operze mydlanej ABC Szpital miejski (General Hospital, 1972–1973)[13], a potem jako Doobie w sitcomie ABC The Texas Wheelers (1974–1975).
Kiedy Robert Englund po przesłuchaniach do roli w dramacie wojennym Francisa Forda Coppoli Czas apokalipsy (Apocalypse Now) szedł przez korytarz, odbywały się także przesłuchania do filmu George’a Lucasa Gwiezdne wojny. Wśród kandydatów do roli Luke’a znajdowali się: Andrew Stevens, Robby Benson, Will Seltzer, Robert Englund, Charles Martin Smith i William Katt[14][15]. Wówczas Englund zdał sobie sprawę, że jego przyjaciel Mark Hamill, byłby idealny do roli Luke’a Skywalkera. Zasugerował więc Hamillowi, by stanął do castingu; Hamill zrobił tak i otrzymał rolę[16][17]. Za kreację Luke’a Skywalkera zdobył dwie nagrody Saturna; w Imperium kontratakuje (1980) i potem w Powrót Jedi (1983)[18].
Po sukcesie Gwiezdnych wojen, okazało się, że publiczność identyfikuje go ściśle z rolą Luke’a Skywalkera, po której stał się idolem nastolatek i pojawił się w magazynach dla nastolatek takich jak „Tiger Beat”[19]. Powrócił na ekran w głównej roli w komedii sensacyjnej Corvette Summer (1978) z Annie Potts, dramacie wojennym Wielka czerwona jedynka (The Big Red One, 1980) jako szeregowy Griff u boku Lee Marvina i Roberta Carradine[20] oraz dramacie muzycznym Ronalda F. Maxwella Noc, kiedy w Georgie zgasły światła (The Night the Lights Went Out in Georgia, 1981) z Kristy McNichol i Dennisem Quaidem.
W 1980 pojawił się gościnnie w Muppet Show (The Muppet Show)[21], a potem także w serialach: Niesamowite historie (Amazing Stories, 1986) i Nowa seria Alfred Hitchcock przedstawia (The New Alfred Hitchcock Presents, 1987)[22].
W 1981 zebrał pochlebne recenzje za swoje występy na scenie w sztukach na Broadwayu: Amadeusz jako Wolfgang Amadeus Mozart[23] i Człowiek słoń (The Elephant Man)[24] jako John Merrick u boku Kevina Conwaya. W 1985 za rolę Tony’ego Harta w Harrigan n 'Hart był nominowany do Drama Desk Award[25]. Na początku roku 1986 trafił na scenę off-Broadwayowską Union Square Theatre jako Gordon Miller w przedstawieniu Room Service[26]. W 2003 powrócił na Broadway – Coconut Grove Playhouse jako Michael Minetti w spektaklu Six Dance Lessons in Six Weeks z Rue McClanahan.
W sierpniu 2018 dołączył do obsady serialu stacji History Templariusze (Knightfall) jako Talus, weteran zakonu[27].
Życie prywatne
edytujW 1976 spotykał się z Koo Stark[28]. 17 grudnia 1978 poślubił higienistkę stomatolog Marilou York[29]. Mają trójkę dzieci: dwóch synów – Nathana Eliasa (ur. 25 czerwca 1979) i Griffina (ur. 4 marca 1983) oraz córkę Chelseę Elizabeth (ur. 27 lipca 1988)[30].
Filmografia
edytujFilmy
edytuj- 1977: Gwiezdne wojny: część IV – Nowa nadzieja jako Luke Skywalker
- 1977: Miasto (The City, TV) jako Eugene Banks
- 1978: Corvette Summer jako Kenny Dantley
- 1978: The Star Wars Holiday Special jako Luke Skywalker
- 1980: Gwiezdne wojny: część V – Imperium kontratakuje jako Luke Skywalker
- 1980: Wielka Czerwona Jedynka jako szeregowiec Griff
- 1983: Gwiezdne wojny: część VI – Powrót Jedi jako Luke Skywalker
- 1991: Mutronika (Guyver) jako Max Reed
- 1993: Batman: Maska Batmana (Batman: Mask of The Phantasm) jako Joker (głos)
- 1995: Wioska Przeklętych (Villige of the Damned) jako Wielebny George
- 2000: Batman: Powrót Jokera (Batman Beyond: Return of the Joker) jako Jack Napier; The Joker, Jordan Price (głos)
- 2006: Ostateczni mściciele 2 jako dr Oiler (głos)
- 2014: Kingsman: Tajne służby jako profesor Arnold
- 2015: Gwiezdne wojny: Przebudzenie Mocy jako Luke Skywalker
- 2017: Gwiezdne wojny: Ostatni Jedi jako Luke Skywalker
- 2019: Gwiezdne wojny: Skywalker. Odrodzenie jako Luke Skywalker
- 2019: Laleczka jako Chucky (głos)
Seriale TV
edytuj- 1970: Bill Cosby Show (The Bill Cosby Show) jako Henry
- 1970: Dyrektor szkoły (Headmaster) jako Allan
- 1972–1973: Szpital miejski (General Hospital) jako Kent Murray
- 1973: Jeannie jako Corey Anders (głos)
- 1975: Ulice San Francisco jako Andrew ‘Andy’ Turner
- 1977: Ulice San Francisco jako Billy Wilson
- 1993: Mała Syrenka (The Little Mermaid) jako Hans Christian Andersen / Zeus (głos)
- 2000–2002: Nagi patrol jako ‘Divine Rod’ Petrie
- 2001: Hamilton jako Mike Hawkins
- 2001: V.I.P. jako Ned Irons
- 2010: Hero Factory: Fabryka Bohaterów jako Von Nebula
- 2017: The Big Bang Theory jako on sam
- 2019: Templariusze jako Talus
- 2019: Scooby Doo i... zgadnij kto? (Scooby-Doo and Guess Who?), odcinek: Miecz, lis i Scooby-Doo! jako on sam (głos)[31]
- 2020: The Mandalorian jako Luke Skywalker
- 2022: Księga Boby Fetta jako Luke Skywalker
Gry komputerowe
edytuj- 1995: Full Throttle jako Ripburger (głos)
- 1996: Wing Commander IV jako Christopher Blair
- 2005: Yakuza jako Goro Majima
- 2009: Batman: Arkham Asylum jako Joker
- 2009: Darksiders jako Obserwator
- 2010: Kingdom Hearts: Birth by Sleep jako Mistrz Eraqus
- 2011: Batman: Arkham City jako Joker
- 2015: Batman: Arkham Knight jako Joker
Przypisy
edytuj- ↑ Mark Hamill Biography & TV / Movie Credits. TVRage.Com. [dostęp 2016-07-01]. (ang.).
- ↑ Mark Hamill. MYmovies. [dostęp 2020-02-01]. (wł.).
- ↑ Mark Hamill. Walk of Fame. [dostęp 2022-08-23]. (ang.).
- ↑ Ariana Brockington: Best Moments From Mark Hamill’s Walk of Fame Ceremony. „Variety”, 2018-03-08. [dostęp 2022-08-23]. (ang.).
- ↑ Star Wars actor Mark Hamill immortalized on Walk of Fame. Deutsche Welle. [dostęp 2022-08-23]. (ang.).
- ↑ Mark Hamill Actor, Voice-overs, Producer. „TV Guide”. [dostęp 2016-07-01]. (ang.).
- ↑ Mark Hamill Biography (1951–). Filmreference.com. [dostęp 2016-07-01]. (ang.).
- ↑ J.J. (2013-06-27): Mark Hamill What Nationality Ancestry Race. Ethnicity of Celebs. [dostęp 2016-07-01]. (ang.).
- ↑ Sienn’s Mark Hamill Page: Interviews 1990. stars.handshake.de. [dostęp 2016-07-01]. (niem.).
- ↑ Former San Diegan Luke Skywalker then and now. DiscoverSD.com. [dostęp 2016-07-01]. (ang.).
- ↑ Mark Hamill. ČSFD.cz. [dostęp 2016-07-01]. (cz.).
- ↑ ‘Star Wars’ star Mark Hamill visits Yokosuka alma mater. Stripes. [dostęp 2016-07-01]. (ang.).
- ↑ Sandra Brennan: Mark Hamill Biography. AllMovie. [dostęp 2017-12-28]. (ang.).
- ↑ Star Wars: Audiciones revelan qué otros actores pudieron participar. Oveja NegraPerú.com. [dostęp 2016-07-01]. (hiszp.).
- ↑ The Making of Star Wars (Enhanced Edition). books.google. [dostęp 2016-07-01]. (ang.).
- ↑ Robert Englund exclusive interview part one – Star Wars. scyfilove.com. [dostęp 2016-07-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-08-17)]. (ang.).
- ↑ Revealed: Luke Skywalker Is The Man He Is Today Because of Freddy Krueger. The Hollywood Reporter. [dostęp 2016-07-01]. (ang.).
- ↑ Mark Hamill. Rotten Tomatoes. [dostęp 2016-07-01]. (ang.).
- ↑ Mark Hamill: Can you imagine the mob of fans outside my house if I had turned down new Star Wars film?. „Daily Mirror”. [dostęp 2016-07-01]. (ang.).
- ↑ Wielka czerwona jedynka / The Big Red One (1980). Rotten Tomatoes. [dostęp 2017-12-28]. (ang.).
- ↑ Mark Hamill. TV.com. [dostęp 2016-07-01]. (ang.).
- ↑ Mark Hamill. Listal. [dostęp 2016-07-01]. (ang.).
- ↑ Mark Hamill (25 de Setembro de 1951). Filmow. [dostęp 2016-07-01]. (port.).
- ↑ Mark Hamill Biography. Turner Classic Movies. [dostęp 2017-12-28]. (ang.).
- ↑ Mark Hamill. Internet Broadway Database. [dostęp 2016-07-01]. (ang.).
- ↑ Mark Hamill. Nerf-Herders Anonymous. [dostęp 2020-02-01]. (ang.).
- ↑ Amanda Kooser (2018-08-13): Mark Hamill swaps lightsaber for sword in History’s Knightfall. CNet. [dostęp 2018-08-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-10-03)]. (ang.).
- ↑ Who is Mark Hamill dating?. FamousFix. [dostęp 2016-07-01]. (ang.).
- ↑ Marilou York Stars Wars Mark Hamill’s Wife. DailyEntertainmentNews.com. [dostęp 2016-07-01]. (ang.).
- ↑ Mark Hamill Biography. markhamill.com. [dostęp 2020-02-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-02-20)]. (ang.).
- ↑ The Sword, the Fox and the Scooby-Doo!. Frank Welker, Grey Griffin, Matthew Lillard, Kate Micucci Warner Bros. Animation. 2020-02-11. [dostęp 2020-12-03].
Bibliografia
edytuj- Mark Hamill. T. 13: Kolekcja Alfred Hitchcock Przedstawia. Poznań: Oxford Educational Sp. z o.o., październik 2009, s. 6. ISBN 978-83-252-0753-3.
- Mark Hamill w bazie IMDb (ang.)
- Mark Hamill w bazie Filmweb
- Mark Hamill w bazie Notable Names Database (ang.)