Mart Helme (ur. 31 października 1949 w Parnawie[1]) – estoński polityk, dyplomata i wydawca, deputowany, były przewodniczący Estońskiej Konserwatywnej Partii Ludowej, w latach 2019–2020 minister spraw wewnętrznych.

Mart Helme
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

31 października 1949
Parnawa

Zawód, zajęcie

polityk, dyplomata, wydawca

Alma Mater

Uniwersytet w Tartu

Stanowisko

minister spraw wewnętrznych (2019–2020)

Partia

Estońska Konserwatywna Partia Ludowa

Życiorys

edytuj

W 1968 ukończył szkołę średnią w Parnawie, a w 1973 historię na Uniwersytecie w Tartu. Pracował jako redaktor w domu wydawniczym, dziennikarz, wydawca i farmer. W latach 1990–1993 był dyrektorem zarządzającym organizacji estońskich wydawców. Od 1994 do 1999 zajmował stanowisko ambasadora Estonii w Rosji, następnie przez rok pełnił funkcję podsekretarza stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych. Przez dwa kolejne lata był dyrektorem w jednym z wydawnictw, następnie do czasu przejścia na emeryturę pracował jako doradca ministra rolnictwa (2003–2004) oraz europosła Tunne Kelama (2005–2013). Jest autorem książek z zakresu historii i polityki, był także redaktorem naczelnym magazynu „Maailma Vaade”[1].

W latach 2001–2004 był członkiem Estońskiego Związku Ludowego. W 2012 dołączył do powstałej m.in. na bazie tego ugrupowania eurosceptycznej Estońskiej Konserwatywnej Partii Ludowej[1]. W 2013 został nowym przewodniczącym tej formacji[2]. W 2014 kandydował z jej ramienia bez powodzenia w wyborach do Parlamentu Europejskiego[3]. W wyborach parlamentarnych w 2015 kierowani przez niego konserwatyści uzyskali 8,1% głosów i 7 mandatów w Riigikogu XIII kadencji, z których jeden przypadł Martowi Helme[4]. W 2019 i 2023 z powodzeniem ubiegał się o poselską reelekcję[5][6].

Jego narodowo-konserwatywna EKRE dołączyła do nowej koalicji z centrystami premiera Jüriego Ratasa i współrządzącą centroprawicową partią Isamaa[7]. W kwietniu 2019 Mart Helme został ministrem spraw wewnętrznych w drugim rządzie Jüriego Ratasa[8].

W lipcu 2020 jego syn Martin Helme zastąpił go na funkcji przewodniczącego EKRE[9]. W listopadzie tegoż roku odszedł z rządu. Podał się do dymisji po swojej publicznej wypowiedzi, w której podważał wynik wyborów prezydenckich w USA, za co spotkała go krytyka ze strony premiera i prezydenta[10].

Życie prywatne

edytuj

Dwukrotnie żonaty: jego pierwszą żoną była historyk Sirje Helme, drugą żoną została polityk Helle-Moonika Helme. Mart Helme jest żonaty. Ma trzy córki i trzech synów[1].

Przypisy

edytuj
  1. a b c d Profil na stronie Riigikogu. [dostęp 2015-07-30]. (ang.).
  2. EKRE general assembly elects Mart Helme chairman. postimees.ee, 14 kwietnia 2013. [dostęp 2015-07-30]. (ang.).
  3. Eesti Vabariik. ep2014.vvk.ee, 5 czerwca 2014. [dostęp 2015-07-30]. (est.).
  4. Riigikogu liikmed hetkeseisuga. rk2015.vvk.ee, 2 marca 2015. [dostęp 2015-07-30]. (est.).
  5. Elected members of the Riigikogu. rk2019.valimised.ee, 4 marca 2019. [dostęp 2019-03-04]. (ang.).
  6. Elected members of the Riigikogu. rk2023.valimised.ee, 6 marca 2023. [dostęp 2023-03-06]. (ang.).
  7. Gallery: Centre, EKRE, Isamaa coalition deal signed into being. err.ee, 8 kwietnia 2019. [dostęp 2019-04-08]. (ang.).
  8. Kazimierz Popławski: Estonia ma nowy rząd. Jüri Ratas ponownie premierem. przegladbaltycki.pl, 24 kwietnia 2019. [dostęp 2019-04-28].
  9. Martin Helme elected chairman of EKRE. err.ee, 4 lipca 2020. [dostęp 2020-08-31]. (ang.).
  10. Mateusz Kucharczyk: Estonia: Minister, który zakwestionował uczciwość wyborów w USA podał się do dymisji. euractiv.pl, 10 listopada 2020. [dostęp 2020-11-14].
  NODES