Marynarka (ubranie)

Marynarka – górna część męskiego garnituru, długa do pasa lub bioder lub samodzielny element ubioru.

Marynarka jednorzędowa i dwurzędowa

Historia marynarki

Pierwsze marynarki były noszone przez marynarzy i robotników jako funkcjonalne okrycia^[1]. W kolejnych latach marynarka awansowała do rangi stroju eleganckiego mężczyzny, najczęściej jako element garnituru. Pierwsze marynarki noszono ze sztywnym przodem, wysoką talią. Były to przeważnie jednorzędówki z wyłogami.

Jednorzędowy garnitur po raz pierwszy wprowadzono w Wielkiej Brytanii w 1906 roku. Marynarka projektowana dla jeźdźców wymagała pozostawienia dolnego guzika niezapiętego, jednak pod wpływem króla Edwarda VII rozpowszechnił się zwyczaj niezapinania górnego guzika w marynarce o trzech guzikach^[2]. Od 1925 roku moda marynarek zmieniła się. Ubierano się w coraz luźniejsze marynarki. W 1929 roku zaczęto watować ramiona, krój w pasie był coraz mniej dopasowany, za to coraz węższy w biodrach. Zaczęła się moda na marynarki sportowe noszone na co dzień, a kamizelkę zastępowano swetrem. Zaczęto rozróżniać strój dzienny i wieczorowy^{[potrzebny przypis]}

Kamizelka

Uzupełnieniem do marynarki, noszonym raczej do eleganckiego garnituru, jest kamizelka. Nosi się ją do jednorzędowej marynarki, może stanowić samodzielny element ubioru w upalne dni. Tak jak w przypadku marynarki, nie powinno zapinać się jej na ostatni guzik. Kamizelka najczęściej szyta jest z żakardu lub tej samej tkaniny co garnitur, ale również może być szyta na modę sportową z luźnych tkanin, a nawet ze sztruksu. Do kamizelki nie zakłada się pasa smokingowego.

Rodzaje marynarek

ze względu na liczbę rzędów
- jednorzędowe
  - na jeden guzik (żakiet, smoking)
  - na dwa guziki (obecnie większość marynarek)
  - na trzy guziki
  - na cztery guziki
- dwurzędowe
  - na dwa guziki
  - na cztery guziki w linii prostej
  - na cztery guziki w kształcie litery „V”
  - na sześć guzików w linii prostej
  - na sześć guzików w kształcie litery „V”
  - na sześć guzików w kształcie litery „V”, lecz nie zapinana (frak)
ze względu na klapę
- otwarte (garnitur dzienny, garnitur sportowy)
- zamknięte, szpiczaste (frak, garnitur wieczorowy)
- szalowe (smoking)
- stójkowe
ze względu na kieszenie
- bez patek (garnitur wieczorowy, smoking)
- z patkami (garnitur dzienny, garnitur sportowy)
- z kieszonką biletową (garnitur sportowy)
- z kieszeniami ukośnymi (garnitur sportowy)
- z kieszeniami naszytymi (garnitur sportowy), naszyta może być również brustasza

kieszeń bez patki z ozdobną lamówką
kieszeń z patką
kieszeń naszyta

ze względu na szlice (rozcięcia z tyłu)
- bez szliców (garnitur wieczorowy, smoking)
- z jednym szlicem (garnitur sportowy)
- z dwoma szlicami (garnitur dzienny i wieczorowy)
ze względu na guziki
- z guzikami w kolorze marynarki (garnitur dzienny)
- z kontrastującymi guzikami (marynarki wojskowe, zestaw klubowy)
- z guzikami obciągniętymi materiałem (frak, smoking, żakiet, stroller)
ze względu na materiał
- wełniane (wszystkie marynarki dzienne i wieczorowe)
- bawełniane (garnitur sportowy, zestaw koordynowany)
- lniane (garnitur sportowy, zestaw koordynowany)
- sztruksowe (garnitur sportowy, zestaw koordynowany)

Szczególna forma marynarki występuje we fraku, żakiecie i smokingu.

Standardy noszenia

Posiadanie marynarki wiąże się z zasadami jej noszenia:

W marynarce jednorzędowej dolny guzik powinien być zawsze odpięty (z wyjątkiem padoku), w przypadku marynarki z trzema guzikami zapięty powinien być tylko środkowy (ewentualnie środkowy i górny)^[2].
W marynarce dwurzędowej dolna para guzików powinna być niezapięta^[2].
Jeśli mamy usiąść, należy rozpiąć wszystkie guziki (w marynarkach jednorzędowych, natomiast marynarki dwurzędowej nie rozpinamy do siadania).
Rękaw marynarki powinien kończyć się ok. 1 cm nad mankietem koszuli.
Kieszenie marynarki powinny zostać puste. Jest to element dekoracyjny^[3].

Zobacz też

Przypisy

↑ Agata Saraczyńska: Ruch w garderobie być musi – rozmowa z Małgorzatą Możdżyńską-Nowotką. [dostęp 2008-07-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016–02–12)].
↑ ^a ^b ^c Jak należy prawidłowo zapinać guziki marynarki?. Business Insider, 2017-04-06. [dostęp 2018-02-26].
↑ Elegancki mężczyzna, koszula, krawat, marynarka, garnitur. www.wesele.amr.pl. [dostęp 2017-11-25].

Bibliografia

Henryk Ryszard Żuchowski: Encyklopedia Dobrych Manier. Lublin: 2010.

[1] Agata Saraczyńska: Ruch w garderobie być musi – rozmowa z Małgorzatą Możdżyńską-Nowotką. [dostęp 2008-07-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016–02–12)].

[:0-2] Jak należy prawidłowo zapinać guziki marynarki?. Business Insider, 2017-04-06. [dostęp 2018-02-26].

[3] Elegancki mężczyzna, koszula, krawat, marynarka, garnitur. www.wesele.amr.pl. [dostęp 2017-11-25].

[1]

[2]

[3]