Miękisz

Miękisz, tkanka miękiszowa, parenchyma (gr. parénchyma – miąższ) – jednorodna tkanka roślinna, która wypełnia znaczną część organizmów roślin. Zbudowana z żywych, zwykle dużych (0,05 – 0,5 mm) i cienkościennych komórek, o ścianach celulozowych, rzadko drewniejących, z dużą wakuolą otoczoną cytoplazmą. Protoplast jest mało wyspecjalizowany. Charakterystyczną cechą miękiszu jest występowanie przestworów międzykomórkowych. Komórki miękiszu zachowują zdolność do podziałów i odróżnicowania, dzięki czemu odgrywają istotną rolę w zjawiskach regeneracyjnych.

Miękisz palisadowy i gąbczasty w liściu

Miękisz jest tkanką występującą we wszystkich częściach ciała rośliny i wchodzi w skład wszystkich tkanek złożonych. Tkanki miękiszowe pełnią w roślinie zasadnicze czynności fizjologiczne przemiany materii, uczestniczą w fotosyntezie, oddychaniu, osmozie, transpiracji, gromadzą także substancje zapasowe i wodę. Mimo że miękisz zbudowany jest z cienkościennych komórek, w stanie turgoru pełni jednak w roślinach istotną funkcję mechaniczną.

Podział tkanki miękiszowej

Ze względu na strukturę tkanki wyróżnia się:

• miękisz asymilacyjny (chlorenchyma) – występuje w liściach i zielonych łodygach, zawiera chloroplasty (ciałka zieleni, zawierające zielony barwnik chlorofil), w nim zachodzi fotosynteza,
  • miękisz palisadowy – odmiana chlorenchymy u roślin okrytonasiennych dwuliściennych,
  • miękisz gąbczasty – odmiana chlorenchymy u roślin okrytonasiennych dwuliściennych i jednoliściennych,
  • miękisz wieloramienny – odmiana chlorenchymy u roślin nagonasiennych,
• miękisz powietrzny (aerenchyma) – tworzy przestrzenie wypełnione powietrzem, co zmniejsza ciężar rośliny (występuje np. u roślin wodnych).

Ze względu na kryterium pochodzenia wyróżnia się:

• miękisz pierwotny - powstający z merystemu pierwotnego,

• miękisz wtórny - powstający z merystemu wtórnego.

Parenchyma pełniąca funkcje tkanki spichrzowej w korzeniu Ranunculus ficaria

Ze względu na pełnione funkcje wśród tkanek miękiszowych wyróżnia się:

• miękisz spichrzowy – pełni funkcję magazynującą, gromadzi materiały zapasowe (skrobia, tłuszcze, białka); występuje w organach spichrzowych roślin, np. w owocach, nasionach i korzeniach,
  • miękisz wodny (miękisz wodonośny) – magazynuje wodę, występuje szczególnie u sukulentów,
  • bielmo (endosperm) – przechowuje substancje zapasowe (np. skrobię lub tłuszcze) w nasionach roślin okrytonasiennych,
• miękisz zasadniczy – wypełnia przestrzenie między innymi tkankami w roślinie.

Poza tym w zależności od specjalizacji mówić można o:

• miękiszu wydzielniczym,

• miękiszu taninowym,
• miękiszu wyścielającym itp.

W końcu biorąc pod uwagę to, jakich tkanek złożonych miękisz jest częścią wyróżnia się:

• miękisz rdzeniowy
  • miękisz drzewny
  • miękisz łykowy

Bibliografia

• Zygmunt Hejnowicz: Anatomia i histogeneza roślin naczyniowych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2002. 83-01-13825-4. Brak numerów stron w książce

Zobacz też

• histologia