Miejski Ogród Zoologiczny w Łodzi
Miejski Ogród Zoologiczny w Łodzi – ogród zoologiczny znajdujący się przy ul. Konstantynowskiej w Łodzi, założony w 1938. W 2022 r. łódzkie zoo prezentowało 3350 zwierząt z 554 gatunków[3]. Ogród jako jedyny w Polsce prezentuje ariranie amazońskie, orangutany sumatrzańskie, krokodyle gawialowe, psy leśne. W 1996 do łódzkiego zoo – jako pierwszej tego typu placówki w Polsce sprowadzono lwy azjatyckie.
 Zwiedzający zoo obserwują kąpiące się słonie | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Adres |
ul. Konstantynowska 8/10 |
| Powierzchnia | |
| Założono | |
| Liczba zwierząt |
2245 (2013)[2] |
| Liczba gatunków |
677 (2013)[2] |
Położenie na mapie Łodzi  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa łódzkiego  | |
 51°45′39,94″N 19°24′43,91″E/51,761094 19,412197
| |
| Strona internetowa | |
Największą atrakcją zoo jest, oddane do użytku w 2022 r., – Orientarium – najnowocześniejszy w Europie kompleks hodowlany poświęcony Azji południowo-wschodniej[3].
Placówka od 1975 należy do Światowego Stowarzyszenia Ogrodów Zoologicznych i Akwariów (ang. WAZA)[4], od 1993 jest członkiem Europejskiego Stowarzyszenia Ogrodów Zoologicznych i Akwariów (ang. EAZA)[5].
Od 3 października 2024 prezesem zarządu Miejskiego Ogrodu Zoologicznego w Łodzi jest Łukasz Goss[6].
Historia
edytujOgród zoologiczny powstał na ostatnim skrawku dawnej Puszczy Łódzkiej, w części miasta zwanej Zdrowie. Zajmował wówczas obszar 8,9 ha. Dokładna data otwarcia ogrodu pozostaje nieznana. W łódzkich archiwach nie zachowały się żadne dokumenty, za początek jego istnienia przyjęto moment ukończenia budowy parkanu, co miało miejsce jesienią 1938 roku. Pierwszym mieszkańcem Zoo był jeleń o imieniu Boruta, który przywędrował do centrum miasta i został złapany na placu Reymonta.
II wojnę światową łódzki ogród przetrwał w całkiem dobrej kondycji, a po wyzwoleniu, w roku 1945 trafiła tu znaczna część zwierząt ze zniszczonego ogrodu zoologicznego we Wrocławiu. W 1950 roku łódzkie zoo powiększyło swój obszar niemal dwukrotnie, do 16,64 ha.
Ogród systematycznie się rozwijał. W latach 50. XX w. powstał duży skalny wybieg dla pawianów, który wkrótce stał się wizytówką łódzkiego Zoo. Pierwszą stałą wystawę ryb w Zoo otwarto w maju 1956 roku[7]. W roku 1968 oddany został do użytku pawilon dla dużych kotów, połączony z kompleksem nowoczesnych wybiegów. Jubileusz 50-lecia ogrodu zbiegł się z wybudowaniem przestronnego budynku żyrafiarni oraz dużego, trawiastego wybiegu dla tych zwierząt, a na 60-lecie powstał szpital i kwarantanna weterynaryjna.
Od 1991 Zoo uczestniczy w Międzynarodowym Systemie Rejestracji Gatunków (ang. International Species Information System – ISIS)[4].
W 2001 w pobliżu wybiegów żubrów i bizonów, oddana została do użytku stajnia antylop połączona z ekspozycją ptaków. W tym samym roku większość ptaków drapieżnych i sów przeprowadziła się do nowych wolier z ekspozycją za szybami.
Wiosną 2004 roku otwarto całoroczny pawilon niedaleko żyrafiarni, w którym zamieszkały dikdiki żwawe, rozmaite ptaki oraz południowoamerykańskie żaby. Rok później za lwiarnią powstała duża woliera dla ptaków i żółwi wodnych. Południowa część lwiarni została zmodernizowana i zajmują ją serwale.
W kwietniu 2011 roku otworzono pawilon motylarni.
W ciągu ostatnich lat został urozmaicony plac zabaw dla dzieci. Także z myślą o najmłodszych od kilku lat systematycznie powiększany jest teren mini zoo, gdzie najmłodsi mają bezpośredni kontakt ze zwierzętami.
18 maja 2013, przed wejściem do łódzkiego zoo uroczyście odsłonięto pomnik Maurycego i Hawranka, będący ósmą rzeźbą stworzoną w ramach projektu Łódź Bajkowa[8].
3 grudnia 2015 podano do publicznej wiadomości plan budowy nowoczesnego pawilonu pod nazwą „Orientarium”. W budynku mają znaleźć się m.in. nowe gatunki zwierząt, w tym orangutany, langury, pantery mgliste oraz rekiny[9]. Pawilon w całości ma zostać oddany do użytku zwiedzających w 2020[10].
22 stycznia 2016, po ponad dwóch latach walki z chorobą zwyrodnieniową stawów i zaburzeniami krążenia w nogach, zmarła niemal 54-letnia słonica Magda – jeden z najstarszych słoni indyjskich w Europie[11][12][13]. Magda została sprowadzona do łódzkiego zoo w 1963 roku wraz z dwiema innymi słonicami: Indią i Kingą[11]. Wszystkie trzy urodziły się na wolności[11]. Kingę przeniesiono później do Ogrodu Zoologicznego w Krakowie[11]. India towarzyszyła Magdzie aż do swojej śmierci w 2008 roku[14].
22 czerwca 2016 roku Ogród został przekształcony w miejską spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością[15][16].
Zarządcy
edytujDyrektorzy
edytuj- od VI 1939–1940: Stefan Rogowicz
- 23 V 1942–1945: F. Hase
- 1945: Bronisław Wójcik
- 1945–1947: Ryszard Tomski
- 1947: Franciszek Wiercioch[17]
- 1947: Jan Landowski[18][17]
- 1947–1951: Leszek Dukwicz
- 1952: Henryk Sandner
- IV 1953–1957: Henryk Dwojacki
- 1957–1969: Aleksander Gaworkiewicz
- I 1969–31 XII 1996: Andrzej Sosnowski[17]
- 1 I 1997–28 IX 2012 Ryszard Topola[19]
Szefowie Sekcji Zoo Zarządu Zieleni Miejskiej
edytujPrezesi Zarządu Miejskiego Ogrodu Zoologicznego w Łodzi
edytujObiekty
edytuj- Orientarium – pawilon hodowlano-wystawienniczy poświęcony faunie Azji Południowo-Wschodniej. Budynek o powierzchni użytkowej 33 000 m² posiada trzy kondygnacje (w tym jedną podziemną)[22]. Obiekt składa się z 4 części:
- słoniarni – wyposażonej w duży wybieg z basenem, w którym zamontowano okno umożliwiające obserwację kąpiących się słoni przez widzów znajdujących się poniżej poziomu lustra wody.
- Strefa świątynna – zamieszkują tu takie zwierzęta jak: makaki wanderu, tapir malajski, wyderki orientalne. Część tej ekspozycji zaaranżowana została na ruinę buddyjskie świątyni[2].
- Strefa Oceaniczna – składające się z 7 zbiorników mieszczących ponad 3 miliony litrów wody. W tej części Orientarium znajduje się podwodny tunel dla zwiedzających o długości 26 m. W basenach pływa ponad 1300 przedstawicieli różnych zwierząt wodnych, należących do 180 gatunków[23].
- Strefa dżungli – spotkamy tu krokodyle gawialowe, orangutany sumatrzańskie, niedźwiedzia malajskiego, binturongi i inne[2].
- Orientarium
-
Wybieg pokazowy słoni -
Kąpiel słoni w basenie -
Podwodny tunel -
Wybieg zaaranżowany na ruinę świątyni
- małpiarnia – pawilon, w którym prezentowane są naczelne, m.in. zagrożony wyginięciem makak wanderu, tamaryna cesarska.
- akwarium – obiekt wraz z 22 zbiornikami (20 dla ryb słodkowodnych i 2 dla ryb morskich) udostępniono zwiedzającym po remoncie w kwietniu 2015[24].
- wiwarium – budynek, w którym prezentowane są płazy i gady.
- motylarnia – pawilon, w którym oprócz egzotycznych motyli prezentowane są także dikdiki żwawe oraz ptaki, m.in. paw kongijski i toko[25].
- pawilon małych ssaków – w 2014 oddano do użytku wyremontowany pawilon, w którym prezentowany jest m.in. binturong, galidia kasztanowata oraz jeżozwierz indyjski[26].
- pawilon „Świat Ptaków” – udostępniony zwiedzającym w 2003[4], prezentowane są w nim m.in. korońce.
Zwierzęta
edytujWśród kolekcji zwierząt w ogrodzie można zobaczyć m.in.:
- ssaki: lwy azjatyckie, zebry Chapmana, tygrysy amurskie, oryksy szablorogie, żyrafy Rothschilda, pandy małe
- ptaki: żurawie rajskie, żurawie białoszyje, sępy płowe, pawie kongijskie, muszkatela dwubarwna, bocian czarnodzioby. Od 25 czerwca 2015 w ogrodzie zoologicznym prezentowana jest grupa pingwinów przylądkowych[27].
Osiągnięcia hodowlane
edytuj- 7 lipca 2014 w łódzkim ogrodzie wykluł się narażony na wyginięcie kazuar hełmiasty[28]; ponownie w maju 2016 w zoo, wykluły się trzy kazuary hełmiaste[29]
- narodziny tamaryny dwubarwnej (pod koniec 2014 roku)[30]
- w maju 2015 w zoo urodził się samiec rysia nizinnego[31]
- w lutym 2019 w zoo urodził się binturong[32]
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Warszawie: Wykaz ogrodów zoologicznych w Polsce. [dostęp 2015-11-14].
- ↑ a b c d Marcin Kieliszek, Orientarium ZOO Łódź – wyjątkowa atrakcja Łodzi [online], PLN Design, 6 lipca 2022 [dostęp 2022-07-29] (pol.).
- ↑ a b O nas [online], Orientarium Łódź [dostęp 2022-07-29] (ang.).
- ↑ a b c Miejski Ogród Zoologiczny w Łodzi; przewodnik 2010, ISBN 83-907571-6-8.
- ↑ EAZA Member List [online], EAZA [dostęp 2016-01-26] [zarchiwizowane z adresu 2015-10-22] (ang.).
- ↑ a b Miejski Ogród Zoologiczny w Łodzi, [w:] rejestr.io [online].
- ↑ Waldemar Pilniak, Zwierzęta łódzkiego ZOO, Krajowa Agencja Wydawnicza, 1976.
- ↑ ei24: Maurycy i Hawranek stanęli przy zoo. [w:] Express Ilustrowany [on-line]. Polska Press Sp. z o.o., 18 maja 2013. [dostęp 2016-01-26].
- ↑ Orientarium [online], Urząd Miasta Łodzi [dostęp 2018-09-06] [zarchiwizowane z adresu 2018-09-01].
- ↑ Orientarium Łódź. urbanity.pl. [dostęp 2018-09-06].
- ↑ a b c d Zmarła słonica Magda. [w:] Fakt.pl [on-line]. Ringier Axel Springer Polska, 24 stycznia 2016. [dostęp 2016-01-26].
- ↑ Jacek Losik: Słonica Magda nie żyje. Odeszła najstarsza mieszkanka łódzkiego zoo. [w:] Dziennik Łódzki [on-line]. Polska Press Sp. z o.o., 2016-01-24. [dostęp 2016-01-26].
- ↑ Agnieszka Wyderka: Padła słonica Magda. Była najstarszą mieszkanką łódzkiego ZOO. [w:] fakty.interia.pl [on-line]. Grupa Interia.pl, 25 stycznia 2016. [dostęp 2016-01-26].
- ↑ Anna Kotecka, Łódzkie zoo ma 100 lat [online], Urząd Miasta Łodzi, 4 lipca 2008 [dostęp 2016-01-26] [zarchiwizowane z adresu 2016-01-26].
- ↑ BIP | Miejski Ogród Zoologiczny w Łodzi Sp. z o.o. – Strona główna. bip.zoo.lodz.pl. [dostęp 2017-11-25].
- ↑ http://www.krs-online.com.pl/miejski-ogrod-zoologiczny-w-lodzi-sp-z-o-krs-6520320.html.
- ↑ a b c Ewa Żuchowska, Łódzki Ogród Zoologiczny, „Kronika Miasta Łodzi” (2), 2002.
- ↑ Jan Leon Landowski, syn dekarza, ojciec lekarzy... [online], web.archive.org, 25 grudnia 2018 [dostęp 2020-06-09] [zarchiwizowane z adresu 2018-12-25].
- ↑ a b Michał Meksa, Joanna Barczykowska, Ryszard Topola nie jest już dyrektorem zoo w Łodzi, złożył rezygnację [online], Łódź Nasze Miasto.
- ↑ Tomasz Jóźwik nowym naczelnikiem łódzkiego ZOO [online], DDLodz.pl, 8 stycznia 2015 [dostęp 2016-01-26] [zarchiwizowane z adresu 2016-01-26].
- ↑ n, Arkadiusz Jaksa [online], Koalicja Obywatelska, 29 kwietnia 2024 [dostęp 2024-10-25] (pol.).
- ↑ Orientarium Łódź Konstantynowska 8/10 [online], www.urbanity.pl [dostęp 2022-07-29].
- ↑ Orientarium ZOO Łódź [online], Orientarium Łódź [dostęp 2022-07-29] (ang.).
- ↑ Adam Tubilewicz: Akwarium w łódzkim zoo jak łódź podwodna. Nasze Miasto Łódź. [dostęp 2015-05-23].
- ↑ mr: Nowy sezon w łódzkim zoo. Motylarnia dla owadów, ptaków i antylop. [w:] Express Ilustrowany [on-line]. Polska Press Sp. z o.o, 14 marca 2015. [dostęp 2016-01-26].
- ↑ Pawilon małych ssaków w łódzkim zoo wyremontowany. TVP Łódź. [dostęp 2015-05-23].
- ↑ Pingwiny zwodowały [online], Miejski Ogród Zoologiczny w Łodzi [dostęp 2015-09-02] [zarchiwizowane z adresu 2016-05-09].
- ↑ Wakacyjny przychówek w łódzkim ZOO [online], ZOO w Łodzi [dostęp 2014-10-09] [zarchiwizowane z adresu 2014-10-13].
- ↑ Jacek Losik, ZOO w Łodzi ma nowych mieszkańców. Wykluły się trzy kazuary hełmiaste [online], Dziennik Łódzki, 14 czerwca 2016 [dostęp 2016-08-14] [zarchiwizowane z adresu 2016-06-15].
- ↑ Koniec roku na bogato. zoo.lodz.pl. [dostęp 2015-01-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-10-19)].[martwy link]
- ↑ Wyborcza.pl. lodz.wyborcza.pl. [dostęp 2015-09-22].
- ↑ Matylda Witkowska: Mały binturong w łódzkim zoo. Urodził się dokładnie w walentynki. Dziennik Łódzki, 2019-04-06. [dostęp 2019-12-03].
Bibliografia
edytuj- Zoo – Miejski Ogród Zoologiczny w Łodzi; przewodnik 2010, Łódź: Miejski Ogród Zoologiczny, 2010, ISBN 83-907571-6-8, OCLC 837587665.