Monaster Studenica

Monaster Studenica^[a]
	Obiekt z listy światowego dziedzictwa UNESCO
Państwo	Serbia
Typ	kulturowy
Spełniane kryterium	I, II, IV, VI
Numer ref.	389
Region	Europa i Ameryka Północna
	Historia wpisania na listę
Wpisanie na listę	1986; na 10. sesji
	Położenie na mapie Serbii Monaster Studenica
	43°29′11,6″N 20°31′53,8″E/43,486556 20,531611
	Multimedia w Wikimedia Commons
	↑ Oficjalna nazwa wpisana na listę UNESCO ; ↑ Oficjalny podział dokonany przez UNESCO ;

Monaster Studenica (serb. Манастир Студеница, Manastir Studenica) – średniowieczny klasztor prawosławny koło Kraljeva w Serbii. Jeden z najstarszych zabytków tzw. szkoły raszkańskiej^[1].

Ufundowany w końcu XII wieku przez wielkiego żupana Raszki Stefana Nemanię (1166–1196). W 1183 r. rozpoczęto trwającą do lat 90. budowę pierwszej cerkwi monasteru – pod wezwaniem Zaśnięcia Bogurodzicy. Była to zadužbina Stefana Nemanii, czyli cerkiew, w której po śmierci chciał być pochowany^[2]. Cerkiew została wykończona już po śmierci Stefana przez jego synów: Wukana, Stefana i Rastka, kiedy to w latach 1208–1209 wnętrze świątyni ozdobili artyści greccy^[3]. W latach 1228–1234 na polecenie króla Stefana Radosława dobudowano do jej fasady zachodniej narteks (przedsionek) w stylu gotyckiej architektury cysterskiej^[1].

Studenica stała się nekropolą Nemaniczów^[3]. Klasztor prężnie się rozwijał – na przestrzeni kolejnych stuleci wzniesiono cerkiew św. Mikołaja (ok. 1240), cerkiew św. Jana (XIII w.), cerkiew św. Anny i św. Joachima (pocz. XIV w.) oraz cerkiew królewską (1314)^[3]. Zarówno cerkiew Bożej Bogurodzicy jak i cerkiew królewska zbudowane są z białego marmuru, ich wnętrza zdobią freski w stylu bizantyjskim z XIII i XIV wieku^[3].

W 1986 obiekt został wpisany na listę światowego dziedzictwa kulturowego UNESCO^[4].

Freski

Cerkiew Bożej Bogurodzicy: ukrzyżowanie Chrystusa, XII w.
Cerkiew królewska: portret fundatora, XIV w.
Cerkiew Bożej Bogurodzicy: Święty German, pocz. XIII w.

Przypisy

↑ ^a ^b Wacław Felczak, Tadeusz Wasilewski: Historia Jugosławii. Wrocław: Ossolineum, 1985, s. 126. ISBN 83-04-01638-9.
↑ Wacław Felczak, Tadeusz Wasilewski: Historia Jugosławii. Wrocław: Ossolineum, 1985, s. 108. ISBN 83-04-01638-9.
↑ ^a ^b ^c ^d UNESCO: Advisory Body Evaluation. [dostęp 2011-11-25].
↑ UNESCO: Decision – 10COM VIII – Inscription: Studenica Monastery (Yugoslavia). [dostęp 2011-11-25]. (ang.).

Linki zewnętrzne

Monastyr Studenica: Манастир Студеница. manastirstudenica.org.rs. [dostęp 2011-11-18]. (serb.).
Kraljevo: Manastir Studenica…. kraljevo.com. [dostęp 2011-11-18]. (serb.).

[1] Oficjalna nazwa wpisana na listę UNESCO

[2] Oficjalny podział dokonany przez UNESCO

[HJ126-3] Wacław Felczak, Tadeusz Wasilewski: Historia Jugosławii. Wrocław: Ossolineum, 1985, s. 126. ISBN 83-04-01638-9.

[4] Wacław Felczak, Tadeusz Wasilewski: Historia Jugosławii. Wrocław: Ossolineum, 1985, s. 108. ISBN 83-04-01638-9.

[UNESCO-5] UNESCO: Advisory Body Evaluation. [dostęp 2011-11-25].

[UNESCO2-6] UNESCO: Decision – 10COM VIII – Inscription: Studenica Monastery (Yugoslavia). [dostęp 2011-11-25]. (ang.).

[1]

[a]

[b]

[2]

[3]

[4]