Mustafa I

Mustafa I Szalony, ar. مصطفى الأول (ur. 1592, zm. 20 stycznia 1639) – sułtan z dynastii Osmanów, panował w okresie 1617–1618 i 1622–1623.

Mustafa I

Tugra Mustafy I
Sułtan Imperium Osmańskiego
Okres	od 1617 do 1618
Poprzednik	Ahmed I
Następca	Osman II
Sułtan Imperium Osmańskiego
Okres	od 1622 do 1623
Poprzednik	Osman II
Następca	Murad IV
Dane biograficzne
Dynastia	Osmanowie
Data urodzenia	1592
Data śmierci	20 stycznia 1639
Ojciec	Mehmed III
Matka	Halime
Rodzeństwo	Ahmed I Sehzade Selim Şehzade Mahmud Sehzade Sultan Yahya Sehzade Cihangir Sehzade Sulejman Hatice Sultan Sah Sultan Ayse Sultan Dilruba Sultan

Syn Mehmeda III, brat Ahmeda I, niedorozwinięty umysłowo lub chory psychicznie. Za panowania Ahmeda I kilkanaście lat spędził w areszcie domowym (tzw. Złotej klatce), pozostawał pod wpływem politycznym kliki dworskiej. Po raz pierwszy zasiadł na tronie po śmierci brata, rok później został odsunięty od władzy na rzecz bratanka. Gdy jego szaleństwo wyszło na jaw (wojsko zaniepokoiło się, a lud dowiedział się o jego chorobie) zorganizowano przewrót, który wyniósł na tron jego bratanka Osmana II. Gdy ten został zamordowany przez janczarów podczas trwającego siedem dni buntu, został posadzony na tronie po raz drugi. Władzę w jego imieniu sprawowała jego matka Halime i wielki wezyr Kara Davud Pasza. W międzyczasie zorganizowano przewrót, by pozbyć się „szalonego sułtana”; stało się tak w wyniku manipulacji sułtanki Kösem. W roku 1623 ostatecznie zrzekł się tronu na rzecz drugiego bratanka, a zarazem syna Kösem – Murada IV. Mustafa następnie został zamknięty przez niego w lochu i żył w nim aż do swojej śmierci w 1639 roku.

W kulturze i sztuce

Mustafa I jest jedną z głównych postaci w popularnym tureckim serialu Wspaniałe stulecie: Sułtanka Kösem. W jego rolę wcielili się kolejno Alihan Türkdemir, Boran Kuzum i Emin Gürsoy.

Bibliografia

• Małgorzata Hertmanowicz-Brzoza, Kamil Stepan, Słownik władców świata, Wyd. Zielona Sowa, 2005 r.