Nerw strzałkowy wspólny

Nerw strzałkowy wspólny (łac. nervus peroneus communis) – w anatomii człowieka nerw kończyny dolnej będący jedną z dwóch gałęzi końcowych nerwu kulszowego. Składa się z włókien pochodzących z nerwów rdzeniowych L4, L5, S1 i S2. Najczęściej rozpoczyna się w dole podkolanowym.

Przebieg i główne odgałęzienia

Nerw strzałkowy wspólny swój początek bierze zwykle w dole podkolanowym. Biegnie po przyśrodkowym brzegu mięśnia dwugłowego uda, następnie przewija się dookoła szyjki strzałki. Następnie wchodzi pomiędzy przyczepy mięśnia strzałkowego długiego i dzieli się na dwie końcowe gałęzie: nerw strzałkowy głęboki i nerw strzałkowy powierzchowny. W przebiegu oddaje odgałęzienia unerwiające staw kolanowy, staw piszczelowo-strzałkowy oraz nerw skórny boczny łydki – unerwiający skórę na strzałkowej powierzchni łydki, aż do kostki bocznej. Gałąź tylna nerwu skórnego bocznego łydki współtworzy nerw łydkowy.

Nerw strzałkowy głęboki

Po odejściu od nerwu strzałkowego wspólnego, biegnie przykryty przez prostowniki goleni wraz z tętnicą i żyłami piszczelowymi przednimi po przedniej stronie błony międzykostnej goleni, w kierunku grzbietu stopy. Biegnie pod troczkiem górnym i dolnym prostowników. W końcowym odcinku wychodzi pod skórę i dzieli się na nerw grzbietowy palucha boczny i nerw grzbietowy palca drugiego przyśrodkowy. Nerw strzałkowy głęboki w przebiegu oddaje gałęzie unerwiające wszystkie mięśnie grupy przedniej (prostowniki) podudzia, mięśnie grzbietowe stopy i stawy: skokowo-goleniowy, stępu, stępowo-śródstopne oraz śródstopno-paliczkowe.

Nerw strzałkowy powierzchowny

Po odejściu od nerwu strzałkowego wspólnego, biegnie po powierzchni mięśnia prostownika długiego palców, następnie wychodzi pod skórę (na około ⅓ wysokości podudzia) i dzieli się na gałęzie końcowe: nerw skórny grzbietowy przyśrodkowy i nerw skórny grzbietowy pośredni. W przebiegu nerw strzałkowy powierzchowny oddaje gałęzie mięśniowe do obu mięśni strzałkowych.

Unerwienie ruchowe

grupa boczna podudzia,
grupa przednia mięśni podudzia i grzbietu stopy (prostowniki).

Unerwienie czuciowe

powierzchnia boczna podudzia,
powierzchnia grzbietowa stopy,
powierzchnie grzbietowe palców.

Porażenie

Nerw strzałkowy wspólny przewija się dookoła szyjki kości strzałkowej, leżąc najbardziej powierzchownie. W tym miejscu najczęściej ulega mechanicznemu uszkodzeniu. Uraz nerwu strzałkowego wspólnego uniemożliwia zgięcie grzbietowe i ruch nawracania stopy (objaw stopy opadającej). Uwidacznia się to szczególnie w trakcie chodzenia, które jest mocno utrudnione (występuje chód ptasi lub koguci, z wysokim unoszeniem kończyny porażonej i upuszczaniem jej na palce, jak przy brodzeniu, brak możliwości stanięcia na pięcie). Wtórny przykurcz zginaczy powoduje powstanie stopy końsko-szpotawej.

Objawy porażenia

porażenie mięśni prostowników (brak możliwości zginania grzbietowego stopy i palców),
porażenie mięśni strzałkowych (opadnięcie brzegu bocznego stopy),
pojawienie się tzw. chodu ptasiego lub koguciego,
zaburzenie czucia powierzchni grzbietowej stopy i palców.

Bibliografia

Adam Bochenek, Michał Reicher: Anatomia człowieka tom V. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 1998. ISBN 83-200-1230-9.

Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.