Nicolás Maduro
Nicolás Maduro Moros (ur. 23 listopada 1962 w Caracas) – wenezuelski polityk, minister spraw zagranicznych w latach 2006–2013, wiceprezydent Wenezueli (2012–2013). Od 5 marca do 19 kwietnia 2013 pełniący obowiązki prezydenta Wenezueli, zaprzysiężony na ten urząd 19 kwietnia 2013, zaś 10 stycznia 2019 zaprzysiężony na drugą kadencję[1].
 Nicolás Maduro (2023) | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Prezydent Wenezueli | |
| Okres |
od 5 marca 2013[a] |
| Przynależność polityczna | |
| Poprzednik | |
| Wiceprezydent Wenezueli | |
| Okres |
od 13 października 2012 |
| Przynależność polityczna | |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Minister spraw zagranicznych | |
| Okres |
od 8 sierpnia 2006 |
| Przynależność polityczna | |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| |
| Odznaczenia | |
      
| |
Od 24 stycznia 2019 nieuznawany za prezydenta przez USA oraz większość państw Ameryki Łacińskiej i kilkanaście państw Europy, które uznały Juana Guaidó za tymczasową głowę państwa[2].
Życiorys
edytujDziałalność związkowa i początek kariery
edytujNicolás Maduro urodził się w 1962 w Caracas, gdzie po ukończeniu szkoły średniej, rozpoczął pracę jako kierowca miejskich autobusów. Jednocześnie, w latach 70. i 80. angażował się w działalność związkową. Należał do władz związku zawodowego stołecznego metra[3][4][5].
Pod koniec lat 80. rozpoczął działalność polityczną, związując się ze środowiskiem Hugo Cháveza. Został członkiem Boliwariańskiego Ruchu Rewolucyjnego-200, a w latach 1994–1997 wchodził w skład jego Biura Narodowego. W 1997, razem z Chavezem, współtworzył Ruch Piątej Republiki (MVR). Z ramienia tej partii w styczniu 1999 został deputowanym do Izby Deputowanych. W sierpniu 1999 objął mandat w Zgromadzeniu Konstytucyjnym, wyłonionym na drodze specjalnych wyborów powszechnych i mającego opracować nową konstytucję kraju. Po przyjęciu konstytucji i przeprowadzeniu w 2000 kolejnych wyborów, został deputowanym do Zgromadzenia Narodowego. W wyborach w 2005 uzyskał reelekcję, dwa lata później wszedł w skład nowo utworzonej Zjednoczonej Partii Socjalistycznej Wenezueli (PSUV)[4][5].
Członkostwo w rządzie i wiceprezydent
edytujOd stycznia 2005 do stycznia 2006 zajmował stanowisko przewodniczącego Zgromadzenia Narodowego[4]. 8 lipca 2006 został mianowany przez prezydenta Cháveza ministrem spraw zagranicznych[6]. 10 października 2012, trzy dni po zwycięstwie Cháveza w wyborach prezydenckich, został mianowany wiceprezydentem Wenezueli[3][7]. Urząd ten objął uroczyście 13 października, zachowując jednocześnie stanowisko szefa dyplomacji[8], które zajmował jeszcze do 15 stycznia 2013. Po nominacji uważany był przez wielu komentatorów politycznych za potencjalnego sukcesora urzędującego prezydenta, który od 2011 zmagał się z chorobą nowotworową[9].
8 grudnia 2012 prezydent Chávez poinformował w orędziu do narodu o wznowieniu swojej choroby i konieczności podjęcia ponownego leczenia na Kubie. Jednocześnie po raz pierwszy zasygnalizował możliwość przeprowadzenia wyborów w kraju w przypadku pogorszenia się jego stanu zdrowia i wezwał do głosowania w takiej sytuacji na Nicolása Maduro[10].
Po przejściu niezbędnych operacji na Kubie, prezydent nie był jednakże w stanie powrócić do kraju i przez ponad dwa miesiące przebywał za granicą. Ostatecznie 18 lutego 2013 został przetransportowany do szpitala wojskowego w Caracas, gdzie 5 marca zmarł. Po jego śmierci wiceprezydent Maduro przejął obowiązki szefa państwa do czasu organizacji nowych wyborów prezydenckich – 8 marca został zaprzysiężony na tymczasowego prezydenta Wenezueli.
Prezydent
edytujGłównym zadaniem Maduro jako tymczasowego prezydenta było rozpisanie wyborów prezydenckich[11]. 9 marca komisja wyborcza Wenezueli poinformowała o rozpisaniu wyborów na 14 kwietnia. Maduro został wybrany przez Zjednoczoną Partię Socjalistyczną jako jej kandydat w wyborach. Jego głównym rywalem był Henrique Capriles Radonski z opozycyjnego ugrupowania[12]. W przeprowadzonych 14 kwietnia wyborach Maduro uzyskał 50,7% głosów[13]. 19 kwietnia 2013 został oficjalnie zaprzysiężony na prezydenta Wenezueli[14].
Od początku lutego 2014 w kraju trwają antyrządowe protesty. Przyczyną negatywnych społecznych nastrojów była niska skuteczność rządu prezydenta w walce z przestępczością, korupcją oraz rosnącą inflacją[15]. W trwających zamieszkach zginęły jak dotąd 42[16] osoby, około 800[17] zostało rannych a ponad 3000 aresztowanych. Pomimo chęci ze strony opozycji do rozmów, nie udało się osiągnąć porozumienia, demonstrujący chcą aby Maduro ustąpił ze stanowiska.
Wyrazy poparcia dla prezydenta Maduro w związku z sytuacją w kraju wyrazili m.in. prezydent Boliwii Evo Morales[18] i prezydent Syrii Baszszar al-Asad[19].
22 sierpnia 2015 prezydent Nicolás Maduro wprowadził stan wojenny na obszarach przygranicznych z Kolumbią i zamknął na trzy doby przejścia graniczne z tym krajem. Powodem takich decyzji były zamieszki i starcia przemytników z wenezuelskimi żołnierzami w tamtym regionie[20][21].
Fatalna sytuacja ekonomiczna kraju odbiła się na wynikach wyborów parlamentarnych, jakie odbyły się w Wenezueli 6 grudnia 2015 – Zjednoczona Partia Socjalistyczna Wenezueli przegrała z opozycyjną Koalicją na rzecz Jedności Demokratycznej i uzyskała jedynie 55 miejsc w parlamencie liczącym 167 członków.
W kwietniu 2016 rząd wprowadził zmiany w prawie pracy, by jak najbardziej ograniczyć zużycie prądu w kraju. Pierwszym krokiem było wprowadzenie w sektorze publicznym piątków wolnych od pracy, jednak już trzy tygodnie później prezydent powiększył pulę dni wolnych również o środę i czwartek[22]. Wkrótce potem nakazano podniesienie minimalnego wynagrodzenia o 30%[23], była to już 12. sztuczna podwyżka od momentu objęcia prezydentury przez Maduro. W tym okresie kraj zaczął się mierzyć z największym kryzysem ekonomicznym od objęcia władzy przez socjalistów w 1999, radykalnie zwiększył się poziom przestępczości, powszechne są braki leków oraz brak funduszy nawet na dodrukowanie waluty[24][25].
W maju 2018 Maduro został wybrany w przedterminowych wyborach prezydenckich na drugą kadencję z wynikiem 68% poparcia. Przyspieszone wybory przeprowadzono 20 maja; nie wzięła w nich udziału większość opozycji, a główni potencjalni jej kandydaci zostali pozbawieni praw wyborczych bądź uwięzieni – głównym kontrkandydatem był gubernator Henri Falcon deklarujący przejście do opozycji[26][1]. Stany Zjednoczone uznały wybory za sfałszowane i nałożyły sankcje na Wenezuelę[27][28].
Do zaprzysiężenia doszło 10 stycznia 2019 w Caracas. Na uroczystość nie przybyli ani przedstawiciele rządu USA ani Unii Europejskiej, uznając wybory za nieuczciwe. Prezydentura Maduro uzyskała jednak wsparcie części krajów, w tym Rosji, Chińskiej Republiki Ludowej, Turcji, czy Iranu[1]. Uznanie większości państw zachodnich zyskał natomiast Juan Guaido, ogłoszony pełniącym obowiązki prezydenta przez Zgromadzenie Narodowe.
Odznaczenia
edytuj- Wielki Łańcuch Orderu Oswobodziciela (2013)[29]
- Wielki Mistrz Orderu Francisco de Mirandy (ex offico)
- Łańcuch Orderu Wyzwoliciela San Martina (Argentyna, 2013)[30]
- Wielki Łańcuch Narodowego Orderu Kondora Andów (Boliwia, 2013)[31]
- Order Gwiazdy Palestyny (Palestyna, 2014)[32]
- Order Augusto Césara Sandino I klasy (Nikaragua, 2015)[33]
- Order Joségo Martí (Kuba, 2016)[34]
Uwagi
edytuj- ↑ Do 19 kwietnia 2013 pełniący obowiązki.
Przypisy
edytuj- ↑ a b c Maduro rozpoczął drugą kadencję jako prezydent Wenezueli [online], TVN24.pl, 10 stycznia 2019 [dostęp 2019-01-13] [zarchiwizowane z adresu 2019-01-14] (pol.).
- ↑ Patryk Osowski (oprac.), Polska uznała Juana Guaido za tymczasowego prezydenta Wenezueli [online], wiadomosci.wp.pl, 4 lutego 2019 [dostęp 2019-02-10] (pol.).
- ↑ a b Venezuela’s Chavez names Maduro vice-president. Reuters, 11 października 2012. [dostęp 2012-10-11]. (ang.).
- ↑ a b c Maduro Moros, Nicolás. asambleanacional.gob.ve. [dostęp 2012-10-11]. (hiszp.).
- ↑ a b Nicolás Maduro Moros. embavenez-turquia.com. [dostęp 2012-10-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-08-24)]. (ang.).
- ↑ August 2006. rulers.org. [dostęp 2012-10-11]. (ang.).
- ↑ Hugo Chavez names Nicolas Maduro as his vice-president. BBC News, 11 października 2012. [dostęp 2012-10-11]. (ang.).
- ↑ Chavez’s heir apparent, a favorite of Cuba. AFP, 15 października 2012. [dostęp 2013-03-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-03-02)]. (ang.).
- ↑ Chavez misses key speech, but names new foreign minister, Venezuelan VP says. cnn.com, 16 stycznia 2013. [dostęp 2013-03-06]. (ang.).
- ↑ Venezuela’s Chavez says cancer back, plans surgery. usatoday.com, 9 grudnia 2012. [dostęp 2013-03-06]. (ang.).
- ↑ Nicolas Maduro zaprzysiężony prezydentem Wenezueli. Opozycja: To pogwałcenie konstytucji. Polska The Times. [dostęp 2013-04-15]. (pol.).
- ↑ W Wenezueli rozpoczęły się wybory prezydenckie. Duże szanse „polskiego” kandydata. Gazeta.pl. [dostęp 2013-04-15]. (pol.).
- ↑ Maduro narrowly wins Venezuela’s presidential poll. Euronews. [dostęp 2013-04-15]. (ang.).
- ↑ Nicolas Maduro sworn in as new Venezuelan president. BBC World. [dostęp 2013-04-19]. (ang.).
- ↑ Antyrządowe protesty w Wenezueli. Pojawiła się szansa na przełom?. Polskie Radio. [dostęp 2014-06-05]. (pol.).
- ↑ Policeman shot dead in Venezuela protests. Yahoo. [dostęp 2014-06-05]. (ang.).
- ↑ Al menos 80 jóvenes detenidos por la GNB en la Av. Francisco de Miranda (Fotos). lapatilla. [dostęp 2014-06-05]. (hiszp.).
- ↑ Bolivia acusa de golpismo a la oposición venezolana. DW. [dostęp 2014-06-05]. (hiszp.).
- ↑ Al Assad expresa su solidaridad a Maduro ante el intento de «sembrar el caos» que se produce en Siria y Venezuela. La Razon. [dostęp 2014-06-05]. (hiszp.).
- ↑ Venezuela state under martial law against smugglers, BBC News, 2015-08-22.
- ↑ Przemytnicy ranili żołnierzy. Prezydent zamyka granicę, tvn24.pl, 2015-08-22.
- ↑ Wenezuela: rząd wprowadza dwudniowy tydzień pracy, by oszczędzać prąd, bankier.pl, 2016-04-28.
- ↑ Wenezuela: prezydent Maduro podniósł minimalne wynagrodzenie o 30%, bankier.pl, 2016-05-01.
- ↑ Wenezueli nie stać na dodruk pieniędzy, wp.pl, 2016-05-02.
- ↑ Wenezuela: brakuje 85% leków, rynekaptek.pl, 2016-04-25.
- ↑ Wybory w czasach kryzysu. Chce wygrać, choć naród ma go dość [online], TVN24.pl, 20 maja 2018 [dostęp 2019-01-13] [zarchiwizowane z adresu 2019-01-14] (pol.).
- ↑ Maduro ogłoszony zwycięzcą. Opozycja nie uznaje wyniku wyborów [online], TVN24.pl, 21 maja 2018 [dostęp 2019-01-13] [zarchiwizowane z adresu 2019-01-14] (pol.).
- ↑ Wenezuela po sfałszowanych wyborach. USA nakładają kolejne sankcje – tvp.info [online], www.tvp.info [dostęp 2018-05-31] (pol.).
- ↑ Nicolás Maduro asume Presidencia en Venezuela, „El Economista” (hiszp.) [dostęp 2016-03-26].
- ↑ Maduro es condecorado en Argentina con la Orden Libertador de San Martín, Gobierno Bolivariano de Venezuela (hiszp.) [dostęp 2016-03-26].
- ↑ Presidente Maduro fue condecorado con la orden Cóndor de los Andes en Bolivia, AVN (hiszp.) [dostęp 2016-03-26].
- ↑ Mahmud Abbas condecoró al Presidente Maduro con la Estrella Palestina, VTV (hiszp.) [dostęp 2016-03-26].
- ↑ Presidente Maduro fue condecorado con orden Augusto Sandino. minci.gob.ve. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-04-02)]., Gobierno Bolivariano de Venezuela (hiszp.) [dostęp 2016-03-26].
- ↑ Condecorado Nicolás Maduro con la Orden José Martí, cubadebate.cu (hiszp.) [dostęp 2016-03-26].