Nikolaus Harnoncourt

Nikolaus Harnoncourt
	; Nikolaus Harnoncourt (1980)
Imię i nazwisko	Johann Nicolaus hrabia de la Fontaine und d’Harnoncourt-Unverzagt
Data i miejsce urodzenia	6 grudnia 1929 ; Berlin
Pochodzenie	austriackie
Data i miejsce śmierci	5 marca 2016 ; St. Georgen im Attergau
Instrumenty	wiolonczela, viola da gamba
Gatunki	muzyka poważna, muzyka dawna
Zawód	dyrygent, wiolonczelista, gambista
	Zespoły
	Concentus Musicus Wien
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Strona internetowa

Nikolaus Harnoncourt, właśc. Johann Nicolaus hrabia de la Fontaine und d’Harnoncourt-Unverzagt (ur. 6 grudnia 1929 w Berlinie, zm. 5 marca 2016 w St. Georgen im Attergau^[1]^[2]) – austriacki dyrygent specjalizujący się w wykonawstwie muzyki dawnej, przedstawiciel autentyzmu, wiolonczelista, gambista, także autor książek o muzyce.

Życiorys

Pochodził z arystokratycznej rodziny (po kądzieli przez arcyksięcia Jana był potomkiem cesarzowej Marii Teresy). Dzieciństwo spędził w Grazu, a wykształcenie muzyczne otrzymał w Wiedniu. Był wiolonczelistą w Wiedeńskiej Orkiestrze Symfonicznej (1952-1969). W 1953 roku założył zespół muzyki barokowej Concentus Musicus Wien wykonujący muzykę przedklasycystyczną na oryginalnych instrumentach z epoki lub ich kopiach. Oprócz kierownictwa artystycznego i dyrygentury, grał w tym zespole na wiolonczeli i violi da gamba. Po kilku latach intensywnej pracy zespół zadebiutował w 1957 r., wywołując sensację swoim nowatorskim podejściem do dawnej muzyki.

Jako dyrygent operowy debiutował w 1971 r. w Powrocie Ulissesa do ojczyzny Claudio Monteverdiego.

W latach 1971–1990 razem z Gustavem Leonhardtem zarejestrował wszystkie kantaty Johanna Sebastiana Bacha. Współpracował także z innymi europejskimi orkiestrami, m.in. z Orkiestrą Concertgebouw w Amsterdamie.

W grudniu 2015 r. wycofał się z czynnej działalności jako dyrygent.

Jest też autorem książek, m.in. Muzyka mową dźwięków, Warszawa 1995; Dialog muzyczny, Warszawa 2011.

Jego brat Philipp Harnoncourt (1931-2020), wraz z którym był ministrantem w katedrze w Grazu, był księdzem i teologiem katolickim.

Repertuar

Purcell, Vivaldi, Bach, Händel, Monteverdi, Rameau, Mozart, Schubert, Beethoven, Wagner, Verdi, Offenbach, Brahms, Dvořák, Bruckner, Berg, Bartók.

Nagrody

Nagroda Fundacji Muzycznej Léonie Sonning (1993)
Nagroda Grammy (2001)
Order Pour le Mérite (2001)^[3]
Nagroda Kioto (2005)^[4]
Lipski medal bachowski (2007)
Odznaka Honorowa za Naukę i Sztukę (2008)^[5]

Przypisy

↑ Nicholas Anderson: Harnoncourt, Nikolaus. [w:] Oxford Music Online. Grove Music Online [on-line]. 2002-02-28. [dostęp 2018-08-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-08-01)]. via Oxford University Press. (ang.).
↑ James R.J.R. Oestreich James R.J.R., Nikolaus Harnoncourt, Conductor and Early-Music Specialist, Dies at 86 [online], nytimes.com, 6 marca 2016 [dostęp 2016-03-07] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-07] (ang.).
↑ Nikolaus Harnoncourt. Orden Pour le Mérite für Wissenschaften und Künste. [dostęp 2019-12-28]. (niem.).
↑ Nikolaus Harnoncourt. Kyoto Prize. [dostęp 2018-10-03]. (ang.).
↑ Anfragebeantwortung. parlament.gv.at. s. 1840. [dostęp 2020-01-28]. (niem.).

Bibliografia

Mertl M. Alice et Nikolaus Harnoncourt: une biographie, l’intelligence du coeur. Louvain-la-Neuve: Versant Sud, 2002
Mertl M. Nikolaus Harnoncourt: vom Denken des Herzens. Salzburg: Residenz, 2004

Linki zewnętrzne

Strona internetowa artysty. styriarte.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-06-26)].
Strona poświęcona artyście
Nikolaus Harnoncourt w bazie AllMusic (ang.)
Dyskografia. perso.orange.fr. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-03-20)].
Dyskografia Nikolaus Harnoncourt w bazie MusicBrainz (ang.)
Nikolaus Harnoncourt w bazie Discogs.com (ang.)

[Oxford_Music_Online-1] Nicholas Anderson: Harnoncourt, Nikolaus. [w:] Oxford Music Online. Grove Music Online [on-line]. 2002-02-28. [dostęp 2018-08-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-08-01)]. via Oxford University Press. (ang.).

[NYT-2] James R.J.R. Oestreich James R.J.R., Nikolaus Harnoncourt, Conductor and Early-Music Specialist, Dies at 86 [online], nytimes.com, 6 marca 2016 [dostęp 2016-03-07] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-07] (ang.).

[3] Nikolaus Harnoncourt. Orden Pour le Mérite für Wissenschaften und Künste. [dostęp 2019-12-28]. (niem.).

[4] Nikolaus Harnoncourt. Kyoto Prize. [dostęp 2018-10-03]. (ang.).

[5] Anfragebeantwortung. parlament.gv.at. s. 1840. [dostęp 2020-01-28]. (niem.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]