Order Słońca (Persja)
Order Słońca (pers. Nešān-e Āftāb نشان آفتاب)[1] – order kobiecy ustanowiony w rosyjskim Sankt Petersburgu przez szacha perskiego Nasira z dynastii Kadżarów, podczas jego podróży po Europie w 1873 roku[2][3]. Zniesiony w 1930[1].
 Awers gwiazdy I klasy | |
 Awers insygniów II klasy | |
 Baretka | |
| Ustanowiono |
1873 |
|---|---|
| Wycofano |
1930 |
| Kruszec | |
| Powiązane | |
Podział orderu i przeznaczenie
edytujOdznaczenie nadawane było w dwóch klasach:
- I klasa – przeznaczona do odznaczania królowych,
- II klasa – przeznaczona do odznaczania księżniczek i dam wysokiej rangi[2][3].
Wygląd insygniów
edytujOdznaka
edytujOdznaka (godło) symbolizowała słońce o kobiecej twarzy (Āftāb) i wykonana była z platyny. W I klasie w centrum odznaki umieszczono emaliowany dysk z wizerunkiem kobiecej twarzy w naturalnych kolorach (khawrshid khanum – pani słońce), obramowany pierścieniem wysadzonym 18-oma diamentami, wokół którego rozchodziły się 32 promienie, które zakończone były naprzemiennie raz wklęśle (w kształcie ogona jaskółki), a raz wypukle (w kształcie gotyckiego łuku). Do górnej części przymocowana była zawieszka mocująca odznakę do wstęgi. Wszystkie promienie i zawieszka inkrustowane były diamentami. W II klasie odznaka miała 17 promieni otaczających tylko górną połowę dysku w kształcie półokręgu opartego na dwóch poziomych ramionach-promieniach. W latach 1896–1907 zamiast platyny używano srebra[2][3][4].
Gwiazda
edytujGwiazda orderowa I klasy wykonana była z platyny i była bardzo podobna do odznaki, lecz większa i bez zawieszki. Miała wygląd okręgu składającego się z 32 promieni wysadzanych diamentami. Promienie zakończone były na przemian raz ostro, a raz wklęśle. W środku gwiazdy umieszczono dysk z emaliowaną ilustracją kobiecej twarzy w naturalnych kolorach, otoczoną pierścieniem inkrustowanym diamentami. W II klasie gwiazda miała 17 promieni otaczających jedynie górną połowę dysku z ilustracją. W latach 1896–1907 zamiast platyny używano srebra[2][3].
Wstęga
edytujWstęga orderowa w obu klasach miała wygląd szerokiej szarfy wieszanej z prawego ramienia do lewego boku, na którym związana była w dużą kokardę z powieszoną na niej odznaką. Uszyta była z różowego jedwabiu z trzema paskami: zielonym, różowym i zielonym, wzdłuż każdej z obu bocznych krawędzi[3].
Odznaczeni
edytuj- I klasa
- Wiktoria Hanowerska, królowa Wielkiej Brytanii – 1873[2]
- Ludwika Maria Orleańska, królowa Belgii – 1873[4]
- Augusta Wiktoria von Schleswig-Holstein, cesarzowa Niemiec – 1873[2]
- Anīs-al-Dawla, królowa Persji – 1888[2][4]
- Amin Aqdas, królowa Persji – 1889[4]
- Wilhelmina Oranje-Nassau, królowa Holandii
- Aleksandra Fiodorowna, cesarzowa Rosji – 1900[4]
- Helena Petrowić-Niegosz, królowa Włoch – 1903
- Aleksandra Duńska, królowa Wielkiej Brytanii – 1902[4]
- II klasa
- Hariot Rowan-Hamilton, żona gubernatora brytyjskiego w Indiach – 1887[4]
- Refia Sultan lub Fatima Aliye Hanımsultan, córka Abdülhamida II, księżniczka turecka – 1900[4]
- Victoria Mary Augusta Louise Olga Pauline Claudine Agnes, księżna Walii – 1904[4]
- nieznana z imienia żona ambasadora tureckiego Šams-al-Dīn Bega – 1907[2][4]
Przypisy
edytuj- ↑ a b Wiesław Bończa-Tomaszewski: Kodeks orderowy. Przepisy obowiązujące posiadaczy orderów, odznaczeń, medali i odznak. Warszawa-Kraków: 1939, s. 379-380
- ↑ a b c d e f g h Decorations. [w:] Encyclopædia Iranica [on-line]. iranicaonline.org. [dostęp 2014-10-21]. (ang.).
- ↑ a b c d e Christopher Buyers: Nishan-i-Aftab (The Imperial Order of the Sun for Ladies). [w:] The Qajar Dynasty Orders & Decorations [on-line]. 2002-08. [dostęp 2014-10-30]. (ang.).
- ↑ a b c d e f g h i j Afsaneh Najmabadi: Women with mustaches and men without beards. Gender and sexual anxieties of Iranian modernity. University of California Press, 2005, s. 78-85, 265.
Linki zewnętrzne
edytuj- The Qajar Order of Aftab. islamicpersia.org, 2012-09-05. [dostęp 2014-10-30]. (ang.).
- Qajar (Kadjar) Orders and Decorations. qajarpages.org. [dostęp 2014-10-30]. (ang.).