Orientalistyka

Orientalistyka – nauka o kulturach orientalnych: językach, literaturze, sztuce, historii, społeczeństwie, życiu codziennym i obyczajach, polityce, religii, filozofii itp. Na ogół przyjmuje się, że odnosi się do kultur (ludów, cywilizacji) Orientu, czyli Azji, Bliskiego Wschodu, Maghrebu, ale często w obręb jej zainteresowania włącza się także kultury obszaru Sahelu i tzw. Czarnej Afryki, a w interpretacjach skrajnych (np. francuska, zob. INALCO) także kultury Oceanii, a nawet Europy Środkowo-Wschodniej.

Dziedziny orientalistyki

Orientalistyka nie jest dziedziną jednorodną. Ze względu na bogactwo jej przedmiotu wyróżnia się w niej następujące dziedziny określone geograficznie czy cywilizacyjnie:

• afrykanistyka
• arabistyka i islamistyka
• armenistyka
• birmanistyka
• buddologia
• drawidologia (w tym tamilistyka)
• etiopistyka (inaczej abisynistyka)
• filipinistyka (inaczej filipinologia)
• hebraistyka, biblistyka, qumranistyka i judaistyka
• iranistyka (w tym afganologia, kurdologia i tadżykologia)
• indologia (inaczej indianistyka) i cyganologia
• japonistyka (inaczej japonologia), ajnologia i riukiuanistyka
• kartwelistyka (inaczej kartwelologia)
• kaukazologia
• karaimoznawstwo
• khmerologia
• koreanistyka
• laotanistyka
• mongolistyka
• malaistyka, indonezystyka, jawanologia, austronezystyka
• sinologia (inaczej chinoznawstwo)
• semitystyka (inaczej semitologia)
• syberystyka
• syrologia
• taistyka (inaczej tajologia)
• turkologia i turkmenistyka
• tybetologia
• wietnamistyka
• filologia starożytnego Bliskiego Wschodu, na którą składają się sumerologia, asyrologia, hetytologia, egiptologia, nubiologia, koptologia
• dziedziną słabo zorganizowaną i nie posiadającą swoistej nazwy jest filologia i kulturoznawstwo ludów Indochin.

Organizacja instytucjonalna orientalistyki

Nauczanie w Polsce

Obecnie prowadzące kierunki studiów orientalistycznych:

• Uniwersytet Jagielloński w Krakowie – Instytut Orientalistyki
• Uniwersytet Warszawski – Wydział Orientalistyczny
• Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu – Instytut Orientalistyki oraz Zakład Języka Koreańskiego, Zakład Hebraistyki, Arameistyki i Karaimoznawstwa i Zakład Badań nad Językami i Kulturami Tajwanu oraz Wietnamu (w Instytucie Etnolingwistyki)
• Uniwersytet Wrocławski – Zakład Filologii Indyjskiej (w Instytucie Studiów Klasycznych, Śródziemnomorskich i Orientalnych)

Pozostałe ośrodki (obecnie):

• Uniwersytet Mikołaja Kopernika
• Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
• Uniwersytet Jagielloński w Krakowie – Instytut Bliskiego i Dalekiego Wschodu
• Uniwersytet Gdański
• Uniwersytet Łódzki
• Uniwersytet Wrocławski – Szkoła Języków Antycznych i Orientalnych, wchodzi w skład Instytutu Studiów Klasycznych, Śródziemnomorskich i Orientalnych, umożliwia naukę języków orientalnych bez podejmowania studiów orientalistycznych, oferuje naukę także tych języków orientalnych, które nie są specjalnościami studiów w Instytucie
• Uniwersytet Szczeciński

Historycznie:

• Uniwersytet Jana Kazimierza we Lwowie – Instytut Orientalistyczny
• Uniwersytet Stefana Batorego w Wilnie
• Instytut Wschodni w Warszawie – szkoła wschodoznawcza

Nauczanie na świecie

• Francja
  • Institut national des langues et civilisations orientales (INALCO) – Paryż
  • Instituts d’Asie Collège de France – Paryż
  • École des hautes Études orientales – Paryż
  • École française d’Extrême-orient – Sajgon, Indochiny Francuskie, potem Paryż
• Anglia
  • School of Oriental and African Studies University of London (SOAS) – Londyn

Prezentacja wyników badań

Stowarzyszenia naukowe w Polsce:

• Polskie Towarzystwo Orientalistyczne
• Polska Akademia Umiejętności
• Komisja Orientalistyczna Polskiej Akademii Nauk

Polskie czasopisma orientalistyczne oraz serie wydawnicze (wymieniane w każdej kategorii w kolejności powstania):

• ogólnoorientalistyczne (obejmujące wszystkie dziedziny orientalistyki):
  • naukowe:
    • „Rocznik Orientalistyczny”
    • „Przegląd Orientalistyczny”
    • „Polski Biuletyn Orientalistyczny”
    • „Folia Orientalia”
    • „Collectanea Orientalia”
    • „Acta Asiatica Varsoviensia”
    • „Orientalia Cracoviensia”
    • „Studia Etymologica Cracoviensia”
  • popularne:
    • „Wschód”
    • „Orient”
    • „Kontynenty”
  • dotyczące tylko pojedynczych dziedzin orientalistyki:
    • „Japonica”
    • „Studia Indologiczne”
    • „Cracow Indological Studies”
    • „Studia Arabistyczne i Islamistyczne”
    • „Studia Turcologica Cracoviensia”
    • „The Qumran Chronicle”
    • „The Polish Journal of Biblical Research”
    • „Silva Iaponicarum”

Zagraniczne czasopisma orientalistyczne (tylko ważniejsze czasopisma naukowe):

• „Zeitschrift der deutschen Morgenländischen Gesellschaft” ZDMG (Niemcy)
• „Journal asiatique” JA (Francja)
• „Journal of the Royal Asiatic Society” JRAS (Wielka Brytania)
• „Études asiatiques – Asiatische Studien” EA/AS (Szwajcaria)
• „Wiener Zeitschrift für Kunde Morgenlandes” WZKM (Austria)
• Bulletin de l’École française d’Extrême-orient” BEFEO (Francja-Wietnam)
• „Journal of the American Oriental Society” JAOS (USA)
• „Bulletin of the School of Oriental and African Studies” BSAAS (Wielka Brytania)

Zobacz też

• Michel van Esbroeck – orientalista wczesnego chrześcijaństwa.
• Centrum Studiów Polska-Azja – polski think-thank zajmujący się Dalekim Wschodem, Azją Południową i Południowo-Wschodnią.

Bibliografia

• Szkice z dziejów polskiej orientalistyki, t. 1:1957, Warszawa: PWN, red. Jan Reychman; t. 2: 1966, Warszawa: PWN, red. Stefan Strelcyn; t. 3: 1969, Warszawa: PWN, red. Stefan Strelcyn; t. 4: 2007, Warszawa: Wyd. UW, red. Tadeusz Majda.
• Oriental Studies in the sixty years of independent Poland, Warszawa: PWN, 1983.
• Indie w Warszawie, Warszawa: DW Elipsa, 2006.
• „Przegląd Orientalistyczny”, kwartalnik, od 1949.
• „Rocznik Orientalistyczny”, rocznik, od 1912.