Półbajt

Półbajt (ang. half-byte) a. tetrada (ang. tetrade) a. nibble (ang. nibble, nybble, nyble) – połowa bajtu. W polskiej literaturze nazwy angielskie są równie często używane jak polskie.

Przy najczęściej spotykanym bajcie ośmiobitowym (oktecie) półbajt ma długość 4 bitów, czyli może przybierać jedną z 16 różnych wartości. Pozwala to na zapisanie pojedynczej cyfry z szesnastkowego systemu liczbowego, co przedstawia poniższa tabela.

	0hex	=	0dec	=	0oct		0	0	0	0
	1hex	=	1dec	=	1oct		0	0	0	1
	2hex	=	2dec	=	2oct		0	0	1	0
	3hex	=	3dec	=	3oct		0	0	1	1
	4hex	=	4dec	=	4oct	0	1	0	0
	5hex	=	5dec	=	5oct	0	1	0	1
	6hex	=	6dec	=	6oct	0	1	1	0
	7hex	=	7dec	=	7oct	0	1	1	1
	8hex	=	8dec	=	10oct	1	0	0	0
	9hex	=	9dec	=	11oct	1	0	0	1
	Ahex	=	10dec	=	12oct	1	0	1	0
	Bhex	=	11dec	=	13oct	1	0	1	1
	Chex	=	12dec	=	14oct	1	1	0	0
	Dhex	=	13dec	=	15oct	1	1	0	1
	Ehex	=	14dec	=	16oct	1	1	1	0
	Fhex	=	15dec	=	17oct	1	1	1	1

Z tej własności wynika również, że półbajt umożliwia przechowywanie jednej cyfry dziesiętnej, co jest wykorzystywane w systemie kodowania liczb BCD, stosowanym szeroko w księgowości i bankowości.

W każdym bajcie można wyróżnić dwa półbajty, które nazywane są starszym i młodszym (odp. bity 4–7 oraz 0–3, bez względu na kolejność bajtów). W języku C wydzielenie obu półbajtów można wykonać następująco:

starszy = (bajt >> 4) & 0b1111;
mlodszy = bajt & 0b1111;

Bibliografia

• AndrzejA. Markowski AndrzejA., AndrzejA. Rydzewski AndrzejA., HenrykH. Kruszyński HenrykH., Leksykon techniki mikrokomputerowej, seria: Mikrokomputery, Warszawa: Wydawnictwo Czasopism i Książek Technicznych Sigma-NOT, 1989, ISBN 83-85001-28-X .