Półwysep Skandynawski

Półwysep Skandynawski
Państwo	Norwegia, Szwecja, Finlandia
Rodzaj obiektu	półwysep
	Położenie na mapie Europy Półwysep Skandynawski
	63°N 14°E/63,000000 14,000000
	Multimedia w Wikimedia Commons

Półwysep Skandynawski (szw. Skandinaviska halvön, norw. Den skandinaviske halvøy, fiń. Skandinavian niemimaa; 11) – półwysep w Europie Północnej stanowiący zachodnią część Półwyspu Fennoskandzkiego, a także jedna z trzech prowincji fizycznogeograficznych megaregionu o tej samej nazwie.

Powierzchnia Półwyspu Skandynawskiego wynosi ok. 800 tys. km², długość dochodzi do 1900 km, a szerokość – do 800 km. Otaczają go morza: Bałtyckie, Norweskie, Północne i Barentsa. Charakteryzuje się wybrzeżami fiordowymi i szkierowymi. Linia brzegowa jest silnie rozwinięta^[1].

Na półwyspie leżą Szwecja, Norwegia i częściowo Finlandia. Jego północny obszar wchodzi w skład Laponii – regionu geograficznego i kulturowego z rdzenną ludnością lapońską^[1].

Geologia i ukształtowanie

Pod względem geologicznym Półwysep Skandynawski stanowi jedną z najstarszych części kontynentu europejskiego. Obejmuje tarczę fennoskandzką oraz pas fałdowań kaledońskich. W czwartorzędzie był ośrodkiem wielkiego zlodowacenia. Na zachodzie wybrzeża Oceanu Atlantyckiego ciągną się Góry Skandynawskie w pasie do szerokości 550 km. Od wschodu sąsiadują z nimi wyżyny: Lapońska (wysokość 300–400 m) i Północnoszwedzka (wysokość 400–700 m). Na południe od wyżyn leżą: Pojezierze Środkowoszwedzkie i wyżyna Smålandu. Na południe od nich niziny: Hallandu, Kalmarska i Pobrzeże Zachodniobotnickie^[1].

Klimat

Półwysep charakteryzuje się klimatem umiarkowanym, na krańcach północno-wschodnich przechodzący w subpolarny, na zachodnich stokach gór nad oceanem morski, za barierą Gór Skandynawskich na wschodzie kontynentalny^[1].

Hydrografia

Region odznacza się bardzo dobrze rozwiniętą siecią hydrograficzną. Rzeki są zasobne w wodę, z licznymi progami i wodospadami. Najdłuższe z nich to: Glomma, Klar i Dalälven. Największymi jeziorami są: Wener, Wetter, Melar oraz Hjälmar^[1].

Regionalizacja fizycznogeograficzna

Ta sekcja od 2022-04 wymaga zweryfikowania podanych informacji.

Należy podać wiarygodne źródła w formie przypisów bibliograficznych.
Część lub nawet wszystkie informacje w sekcji mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte.
Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary)
Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tej sekcji.
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tej sekcji.

Regionalizacja fizycznogeograficzna Półwyspu Skandynawskiego w uniwersalnej klasyfikacji dziesiętnej (UKD) Międzynarodowej Federacji Dokumentacji (FID):

Zobacz też

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e Skandynawski, Półwysep, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2022-04-23] .

[p1-1] Skandynawski, Półwysep, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2022-04-23] .

[1]