Park Krajobrazowy Łuk Mużakowa
Park Krajobrazowy Łuk Mużakowa (niem. Muskauer Faltenbogen) – park krajobrazowy i geopark w województwie lubuskim, założony w celu ochrony szczególnego tworu geologicznego – moreny czołowej powstałej podczas zlodowacenia środkowopolskiego (Odry).
| |
| park krajobrazowy | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Położenie | |
| Mezoregion |
Wzniesienia Żarskie, |
| Data utworzenia |
27 września 2001 |
| Akt prawny |
Rozporządzenie Nr 20 Wojewody Lubuskiego z dnia 27 września 2001 r. |
| Powierzchnia |
187,14 km² |
| Obszary chronione | |
Położenie na mapie województwa lubuskiego  | |
Położenie na mapie Polski  | |
 51°35′N 14°49′E/51,583333 14,816667
| |
| Strona internetowa | |
Morena ma kształt podkowy o długości 40 km i szerokości 3–5 km (krańce oparte Tuplice i Klein Kölzig w Niemczech. Przez środek łuku płynie Nysa Łużycka. Na terenie parku występują deniwelacje rzędu ok. 100 m. Najwyższym punktem po stronie polskiej jest bezimienne wzgórze na północny wschód od Żarek Wielkich 178,8 m n.p.m. i drugie w obszarze na północ od Nowych Czapli 182,8 m n.p.m.[1]
Obszar parku był w przeszłości terenem silnej działalności człowieka. Jej efektem są liczne jeziorka pochodzenia antropogenicznego oraz pozostałości po eksploatacji węgla brunatnego.
Łuk Mużakowa jest uważany za jedyną na Ziemi morenę czołową widoczną z kosmosu.
17 września 2011 roku Łuk Mużakowa uzyskał certyfikat Geoparku Europejskiego, obejmujący zarówno polską, jak i niemiecką część geoparku. Od 2011 roku, geopark – jako jedyny w Polsce – należy do Światowej Sieci Geoparków (ang. Global Geoparks Network, GGN) zrzeszającej geoparki narodowe o statusie Światowego Geoparku UNESCO (ang. UNESCO Global Geopark)[2][3].
Podstawa prawna
edytuj- Rozporządzenie nr 20 Wojewody Lubuskiego z dnia 27 września 2001 roku w sprawie utworzenia Parku Krajobrazowego o nazwie „Łuk Mużakowa”. (Dz. Urz. Województwa Lubuskiego nr 96, poz. 689).
- Rozporządzenie Nr 24 Wojewody Lubuskiego z dnia 15 listopada 2004 r. o zmianie rozporządzenia Nr 20 Wojewody Lubuskiego z dnia 27 września 2001r. w sprawie utworzenia Parku Krajobrazowego o nazwie „Łuk Mużakowa” (uchylone wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wielkopolskim z dnia 24 czerwca 2015 r.)[4]
- Uchwała Nr XXXI/471/17 Sejmiku Województwa Lubuskiego z dnia 24 maja 2017 r. w sprawie Parku Krajobrazowego „Łuk Mużakowa” (Dz. Urz. Województwa Lubuskiego z 2017 r. poz. 1267)
Położenie
edytujPark krajobrazowy położony jest na terenie powiatu żarskiego w:
- gmina Brody
- gmina Tuplice
- gmina Trzebiel
- gmina miejska Łęknica
- gmina Przewóz
Powierzchnia z podziałem na gminy
edytuj- powierzchnia parku ogółem – 18 714,00 ha w tym:[5]
- gm. Brody – 651,40 ha – 3,48%
- gm. Tuplice – 3471,70 ha – 18,55%
- gm. Trzebiel – 11 574,60 ha – 61,85%
- gm. Łęknica – 1305,60 ha – 6,98%
- gm. Przewóz – 1710,70 ha – 9,14%
Park nie posiada otuliny.
Opis obiektu poddanego pod ochronę
edytuj
Park obejmuje tereny położone w południowej części województwa lubuskiego, w strefie pogranicza z Niemcami o cennych wartościach przyrodniczych, historycznych i kulturowych. Obszar Parku pokrywa się z zasięgiem Łuku Mużakowskiego, formy geologicznej, znanej też jako Łużycki Wał Graniczny. Łuk ten ma kształt podkowy otwartej ku północy, o długości ok. 40 km i szerokości 3–4 km. Nysa Łużycka dzieli Łuk na dwie części w jednym z piękniejszych parków przypałacowych w Europie w m. Łęknica[4].
Na obszarze Parku występuje znaczna liczba stawów w wyrobiskach po odkrywkowej eksploatacji węgla brunatnego oraz stawów pożwirowych. Historycznie, omawiany teren leży na pograniczu Górnych i Dolnych Łużyc[4].
Formy ochrony przyrody
edytuj
Na terenie Parku znajduje się jeden rezerwat przyrody – „Nad Młyńską Strugą”, 4 użytki ekologiczne oraz 17 pomników przyrody[6]. Ponadto znajdują się tu obszary sieci Natura 2000 – obszar specjalnej ochrony ptaków PLB020005 „Bory Dolnośląskie” oraz 3 specjalne obszary ochrony siedlisk: PLH080038 „Łęgi nad Nysą Łużycką”, PLH080044 „Wilki nad Nysą” i PLH080060 „Uroczyska Borów Zasieckich”[6].
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Park Mużakowski i atrakcje geoturystyczne okolic Łęknicy. s. 43.
- ↑ Muskau Arch Geopark. [w:] Global Geoparks Network [on-line]. [dostęp 2017-08-08]. (niem.).
- ↑ MUSKAUER FALTENBOGEN / ŁUK MUŻAKOWA UNESCO GLOBAL GEOPARK (Germany & Poland). [w:] Global Geoparks Network [on-line]. [dostęp 2017-08-08]. (niem.).
- ↑ a b c Rejestr parków krajobrazowych województwa lubuskiego, stan na 11 maja 2018 r.. [dostęp 2019-02-07].
- ↑ Uchwała Nr XXXI/471/17 Sejmiku Województwa Lubuskiego z dnia 24 maja 2017 r. w sprawie Parku Krajobrazowego „Łuk Mużakowa”. [w:] Dz. Urz. Województwa Lubuskiego poz. 1267 [on-line]. 2017-05-30. [dostęp 2018-09-30].
- ↑ a b Inne formy ochrony przyrody. [w:] Park Krajobrazowy „Łuk Mużakowa” [on-line]. Zespół Parków Krajobrazowych Województwa Lubuskiego. [dostęp 2018-09-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-09-30)].
Bibliografia
edytuj- Park Mużakowski i atrakcje geoturystyczne okolic Łęknicy. ŁĘKNICA: „Chroma” Drukarnia Krzysztof Raczkowski, 2008. ISBN 978-83-922412-2-5.
Linki zewnętrzne
edytuj- Park Krajobrazowy Łuk Mużakowa. [w:] Centralny Rejestr Form Ochrony Przyrody [on-line]. Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska. [dostęp 2018-06-13].