Paul Verhoeven
Paul Verhoeven (ur. 18 lipca 1938 w Amsterdamie) – holenderski reżyser i scenarzysta filmowy[1].
Data i miejsce urodzenia |
18 lipca 1938 |
---|---|
Zawód |
reżyser, scenarzysta |
Współmałżonek |
Martine Tours |
Lata aktywności |
od 1960 |
Życiorys
edytujWczesne lata
edytujUrodził się w Amsterdamie[2] jako syn Nel van Schaardenburg, która zajmowała się kapelusznictwem, i Willema „Wima” Hendrika Verhoevena, nauczyciela[3]. W 1943 wraz z rodziną przeprowadził się do Hagi, gdzie mieściła się niemiecka siedziba w Holandii w okresie II wojny światowej. Dom Verhoevena znajdował się w pobliżu niemieckiej bazy wojskowej z wyrzutniami rakiet V1 i V2, która była wielokrotnie bombardowana przez siły alianckie. Dom ich sąsiadów został trafiony, a rodzice Verhoevena omal nie zginęli, gdy na skrzyżowaniu ulic spadły bomby. Z tego okresu, jak wspominał w wywiadach Verhoeven, pamięta obrazy przemocy, płonących domów, trupów na ulicy i ciągłego niebezpieczeństwa. Jako małe dziecko przeżywał wojnę jako ekscytującą przygodę i porównuje się z postacią Billa Rowana z filmu Nadzieja i chwała (1987)[4]. Uczęszczał do publicznej szkoły średniej Gymnasium Haganum w Hadze. Później, począwszy od 1955, studiował na Uniwersytecie w Lejdzie na wydziałach matematyki i fizyki. Ukończył studia doktoranckie z podwójnym kierunkiem, z matematyki i fizyki[5].
Kariera
edytujPo opuszczeniu uczelni wstąpił do Królewskiej Marynarki, gdzie otrzymał polecenie zrealizowania kilku dokumentów dla potrzeb wojska, w tym Één hagedis teveel (1960), a później telewizji - Het Korps Mariniers (1965)[6].
W 1969 wyreżyserował serial Floris, który okazał się dużym sukcesem. Serial ten był również debiutem aktora Rutgera Hauera, który pojawił się później w wielu filmach Verhoevena.
W 1971 kinowy debiut reżysera Biznes to biznes przeszedł bez echa. Dopiero jego drugi obraz, Tureckie owoce (1973), przyniósł mu popularność i nominację do Oscara dla najlepszego filmu nieanglojęzycznego[7].
Kiedy jego filmy stały się znane na świecie (Żołnierz Orański, Czwarty człowiek), Verhoeven przeniósł się do USA, gdzie w 1985 nakręcił pierwszy film w Hollywood pt. Ciało i krew. Światowy rozgłos zyskał erotycznym thrillerem Nagi instynkt (1992) z Sharon Stone i Michaelem Douglasem[8]. Jego pozycję w Ameryce potwierdziły także takie wcześniejsze obrazy jak RoboCop (1987) i Pamięć absolutna (1990)[9].
Następnym filmem Verhoevena była słabo przyjęta, oceniana przez NC-17 Showgirls (1995), o striptizerce z Las Vegas, która próbuje zrobić karierę jako tancerka. Film zdobył siedem nagród Złotej Maliny, w tym najgorszy film i najgorszy reżyser; Verhoeven został pierwszym reżyserem, który osobiście odebrał nagrodę. Potem film odniósł sukces na rynku domowych nagrań wideo, generując ponad 100 mln dolarów z wypożyczeń wideo i stał się jednym z 20 największych bestsellerów wszech czasów MGM.
Zasiadał w jury konkursu głównego na 64. MFF w Wenecji (2007). Był przewodniczącym analogicznego jury na 67. MFF w Berlinie (2017)[10]. 1 kwietnia 2010 wydał książkę pt. Jezus z Nazaretu[11].
W kwietniu 2017 ogłosił prace nad nowym filmem francuskojęzycznym Benedetta, biografii zakonnicy Benedetty Carlini[12] z Virginie Efirą i Charlotte Rampling w rolach głównych[13], do którego zdjęcia rozpoczęły się w sierpniu tego samego roku[14]. Obraz miał swoją premierę w konkursie głównym na 74. MFF w Cannes w 2021[15].
Życie prywatne
edytuj7 kwietnia 1967 poślubił Martine Tours, z którą ma dwie córki, Claudię (ur. 1972) i Helen (ur. 1974).
Filmografia
edytujRok | Tytuł | Reżyser | Scenarzysta |
---|---|---|---|
1960 | Een Hagedis teveel (film krótkometrażowy) | ||
1961 | Nic specjalnego (Niets bijzonders, film krótkometrażowy) | ||
1962 | De lifters (film krótkometrażowy) | ||
1963 | Urządźmy zabawę! (Feest!, film krótkometrażowy) | ||
1965 | Het Korps Mariniers (dokumentalny film krótkometrażowy) | ||
1969 | Floris (serial telewizyjny) | ||
1970 | Portret van Anton Adriaan Mussert (telewizyjny film dokumentalny) | ||
1971 | Biznes to biznes (Wat zien ik!?) | ||
1971 | Zapaśnik (De Worstelaar, film krótkometrażowy) | ||
1973 | Tureckie owoce (Turks fruit) | ||
1975 | Namiętność Kate (Keetje Tippel) | ||
1977 | Żołnierz Orański (Soldaat van Oranje) | ||
1980 | Ślepy traf (Spetters) | ||
1981 | Wszystko minęło (Voorbij, voorbij, TV) | ||
1983 | Czwarty człowiek (De Vierde man) | ||
1985 | Ciało i krew (Flesh & Blood) | ||
1986 | Autostopowicz (The Hitchhiker, serial telewizyjny) - odc. Last Scene | ||
1987 | RoboCop | ||
1990 | Pamięć absolutna (Total Recall) | ||
1992 | Nagi instynkt (Basic Instinct) | ||
1995 | Showgirls | ||
1997 | Żołnierze kosmosu (Starship Troopers) | ||
2000 | Człowiek widmo (Hollow Man) | ||
2006 | Czarna księga (Zwartboek) | ||
2012 | Steekspel (Tricked ) | ||
2013 | Lotgenoten | ||
2016 | Elle | ||
2021 | Benedetta |
Przypisy
edytuj- ↑ Paul Verhoeven Pictures. FanPix.Net. [dostęp 2021-07-11]. (ang.).
- ↑ Paul Verhoeven, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2021-07-11] (ang.).
- ↑ Andrew: Paul Verhoeven - What Nationality Ancestry Race. Ethnicity of Celebs, 3 września 2017. [dostęp 2021-07-11]. (ang.).
- ↑ Rob Testelmans: De cinema van Paul Verhoeven: voorbij de controverse. Ethesis, 2003. [dostęp 2021-07-11]. (niderl.).
- ↑ Paul Verhoeven - Director - Films as Director:, Publications. Film Reference. [dostęp 2021-07-11]. (ang.).
- ↑ Paul Verhoeven. Rotten Tomatoes. [dostęp 2021-07-11]. (ang.).
- ↑ Paul Verhoeven Awards. AllMovie. [dostęp 2021-07-11]. (ang.).
- ↑ Paul Verhoeven: Sa biographie. AlloCiné. [dostęp 2021-07-11]. (fr.).
- ↑ Rovi: Paul Verhoeven Biography. AllMovie. [dostęp 2021-07-11]. (ang.).
- ↑ BERLINALE 2017: Maggie Gyllenhaal i Diego Luna wybiorą laureata Złotego Niedźwiedzia. Filmweb, 2017-02-01. [dostęp 2017-05-31]. (pol.).
- ↑ Paul Verhoeven: Jesus of Nazareth. Seven Stories Press, 2011. ISBN 978-1583229057.
- ↑ Virginie Efira retourne chez Paul Verhoeven. Ecran Noir, 6 marca 2018. [dostęp 2021-07-11]. (fr.).
- ↑ Andreas Wiseman: Charlotte Rampling Set To Join Paul Verhoeven's Erotic Thriller 'Blessed Virgin'. Deadline, 1 maja 2018. [dostęp 2021-07-11]. (ang.).
- ↑ Robert Mitchell: Paul Verhoeven to Direct 'Blessed Virgin,' Based on True Story of Lesbian Nun. „Variety”, 26 kwietnia 2017. [dostęp 2021-07-11]. (ang.).
- ↑ Brent Lang: ‘Benedetta’ Director Paul Verhoeven on Sex, His Jesus Fascination and Hollywood Puritanism. „Variety”, 7 lipca 2021. [dostęp 2021-07-11]. (ang.).
Linki zewnętrzne
edytuj- Paul Verhoeven w bazie IMDb (ang.)
- Paul Verhoeven w bazie Filmweb
- Paul Verhoeven w bazie Notable Names Database (ang.)
- ISNI: 0000000114508006
- VIAF: 85874744
- LCCN: n92060950
- GND: 123165660
- NDL: 01083461
- LIBRIS: c9psx1kw0p22vh7
- BnF: 121820640
- SUDOC: 033065578
- NLA: 36032945
- NKC: xx0086559
- DBNL: verh047
- BNE: XX978496
- NTA: 070240760
- BIBSYS: 8008832
- CiNii: DA10338557
- PLWABN: 9810585004005606
- NUKAT: n2008058107
- J9U: 987007450265105171
- CONOR: 40467555
- KRNLK: KAC201008795
- LIH: LNB:8LQ;=BB