Paweł Piotr Gojdič

słowacki pisarz

Paweł Piotr Gojdič, słow. Pavol Peter Gojdič (ur. 17 lipca 1888 w Lubócu[a][1], zm. 17 lipca 1960 w Leopoldovie) – rusiński bazylianin (OSBM), administrator apostolski, biskup tytularny (łac. Ecclesiae Harpasenae) eparchii preszowskiej Kościoła katolickiego obrządku bizantyjsko-słowackiego, męczennik chrześcijański i błogosławiony Kościoła katolickiego, Sprawiedliwy wśród Narodów Świata.

Błogosławiony
Paweł Piotr Gojdič OSBM
Pavol Peter Gojdič
biskup tytularny
męczennik
Sprawiedliwy wśród Narodów Świata
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

17 lipca 1888
Lubóc (dzis. L'ubovec k. Preszowa, Słowacja)

Data i miejsce śmierci

17 lipca 1960
Leopoldov (Czechosłowacja)

Czczony przez

Kościół katolicki

Beatyfikacja

11 listopada 2001
plac Świętego Piotra
przez Jana Pawła II

Wspomnienie

17 lipca

Ilustracja
Data urodzenia

17 lipca 1888

Data śmierci

17 lipca 1960

Miejsce pochówku

Katedra greckokatolicka św. Jana Chrzciciela w Preszowie

Biskup preszowski
Okres sprawowania

1940–1960

Administrator apostolski Preszowa
Okres sprawowania

1926–1940

Wyznanie

katolicyzm

Kościół

Kościół katolicki obrządku bizantyjsko-słowackiego

Prezbiterat

27 sierpnia 1911

Nominacja biskupia

7 marca 1927

Sakra biskupia

25 marca 1927

Odznaczenia
Order Tomáša Garrigue Masaryka II Klasy Krzyż Pribiny I Klasy (Słowacja)
Sprawiedliwy wśród Narodów Świata
Sukcesja apostolska
Data konsekracji

25 marca 1927

Konsekrator

Dionizije Njaradi

Współkonsekratorzy

Konstantyn Bohaczewski
Jozafat Kocyłowski

Życiorys

edytuj

Na chrzcie otrzymał imię Piotr. 20 lipca 1922 wstąpił do zakonu Bazylianów Świętego Jozafata, gdzie przyjął imię Paweł. 14 września 1926 objął urząd administratora apostolskiego eparchii preszowskiej, a 25 marca 1927, w bazylice św. Klemensa w Rzymie, otrzymał nominację na biskupa tytularnego. 13 kwietnia 1939 został również administratorem apostolskim Mukaczewa.

Od 1939 roku sprzeciwiał się polityce nazistowskiej, z tego powodu sympatyzujący z ruchem nacjonalistycznym duchowni ze Słowacji napisali memorandum krytykującego jego działania[2]. W listopadzie 1939 roku zrezygnował ze stanowiska administratora apostolskiego Mukaczewa, jego rezygnacja została przyjęta przez papieża sześć miesięcy później. Następnie został mianowany biskupem preszowskim. Protestował przeciwko deportacji słowackich Żydów, apelując m.in. do Watykanu, by papież wpłynął na Jozefa Tiso, by ten zaprzestał prześladowań Żydów lub chociaż ustąpił ze stanowiska, by nie angażować Kościoła w tę działalność[2]. Udzielał także chrztów słowackim Żydom chcącym uniknąć deportacji[2].

W kwietniu 1950 władze komunistyczne Czechosłowacji uznały działalność Kościoła greckokatolickiego za nielegalną (w przeciwieństwie do prawosławia), a biskup Gojdič został aresztowany i oskarżony o zdradę. Pozbawiono go praw publicznych i skazano najpierw na dożywotnie więzienie, następnie zamieniono mu karę na 25 lat pozbawienia wolności.

Paweł Piotr Gojdič nie wyparłszy się wiary katolickiej zmarł w czechosłowackim więzieniu.

W 1990 roku został zrehabilitowany.

 
Sarkofag Gojdiča w kaplicy preszowskiej katedry

Od 1990 roku jego relikwie spoczywają w sarkofagu w jednej z kaplic greckokatolickiej katedry św. Jana Chrzciciela w Preszowie. Paweł Piotr Gojdič został beatyfikowany w dniu 4 listopada 2001 przez papieża Jana Pawła II na placu św. Piotra w Rzymie[3].

Jego wspomnienie liturgiczne obchodzone jest w dzienną rocznicę śmierci[3].

Odznaczenia

edytuj

27 stycznia 2008 bł. Paweł Piotr Gojdič został ogłoszony Sprawiedliwym wśród Narodów Świata. Jego imię zostało umieszczone na murze w Instytucie Pamięci Męczenników i Bohaterów Holocaustu Jad Waszem w Jerozolimie[2][4].

W 1991 roku został pośmiertnie odznaczony Orderem Tomáša Garrigue Masaryka II klasy[5]. W 1999 roku został także pośmiertnie odznaczony Krzyżem Pribiny I klasy[6].

Zobacz też

edytuj
  1. Dzisiejszy (słow.) L'ubovec. Między innymi w latach 1863–1913 Lubóc, od 1920 Ľubovec, Ruské Pekľany i 1927–1964 Ruské Pekľany (za źr. Geanalogy Slovakia).

Przypisy

edytuj
  1. Ruské Pekľany. Geanalogy Slovakia. [dostęp 2012-09-02]. (słow.).
  2. a b c d Paweł Piotr Gojdič - Jad Waszem (ang.)
  3. a b BEATIFICAZIONI DEL SANTO PADRE GIOVANNI PAOLO II. [dostęp 2012-08-16]. (wł.).
  4. Bł. bp. Pavol Gojdič „Sprawiedliwym wśród narodów świata". e-KAI, 2008-01-29. [dostęp 2012-08-16].
  5. List of Honoured [online], Prague Castle [dostęp 2022-01-15] (ang.).
  6. Cabinet selects 12 candidates for state orders [online], spectator.sme.sk, 13 grudnia 1999 [dostęp 2022-01-15] (ang.).

Bibliografia

edytuj
  NODES
admin 5
INTERN 1