Wikipedia

Połonicznik

Połonicznik (Herniaria L.) – rodzaj roślin jednorocznych, dwuletnich i rzadziej bylin z rodziny goździkowatych z rodziny (Caryophyllaceae). Należą tu ok. 52 gatunki[4]. Występują one głównie w obszarze śródziemnomorskim, poza tym w pozostałych częściach Europy, w Azji zachodniej (3 gatunki rosną w Chinach), w Afryce[5] oraz w Andach w Ameryce Południowej. Dwa gatunki zostały introdukowane do Ameryki Północnej[6]. W Polsce gatunkiem rodzimym jest tylko połonicznik nagi H. glabra, zadomowionym przybyszem jest połonicznik kosmaty H. hirsuta. Przejściowo dziczeje połonicznik siwy H. incana i wonny H. polygama[7].

Połonicznik
Ilustracja
Połonicznik nagi
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

goździkopodobne

Rząd

goździkowce

Rodzina

goździkowate

Rodzaj

połonicznik

Nazwa systematyczna
Herniaria L.
Sp. Pl. 218. 1753
Typ nomenklatoryczny

Herniaria glabra L.[3]

Synonimy
  • Heterochiton Graebn. & Mattf.
  • Plottzia Arn.[4]
Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons
Połonicznik kosmaty
Herniaria alpina

Morfologia

edytuj
Pokrój
Drobne rośliny, zwykle o pędach wiotkich, płożących, czasem podnoszących się, u nasady czasem drewniejących[8]. Pędy są zwykle silnie rozgałęzione[6][5].
Liście
Naprzeciwległe, ale ponieważ jeden z pary liści w górnej części łodygi zwykle zanika – są pozornie skrętoległe. Przylistki są drobne i błonkowate[8], szybko odpadające[5]. Liście są siedzące lub krótkoogonkowe. Blaszka jednożyłkowa, lancetowata do eliptycznej lub nawet zaokrąglonej i z nasadą nieco sercowatą. Na szczycie zaostrzone lub tępe[6][5].
Kwiaty
Drobne, zebrane są w gęste lub luźne wierzchotkowate kwiatostany lub w kłębiki wyrastające naprzeciw liści na odgałęzieniach pędów. Wsparte są drobnymi, błoniastymi przysadkami. Kwiaty są 4- lub 5-krotne. Działki są trwałe, zielonkawe do białawych, osiągają do 1,5 mm długości. Płatki są jeszcze bardziej drobne lub są całkiem zredukowane. U nasady 4–5 pręcików znajdują się miodniki, poza tym w kwiecie obecnych jest 5 prątniczków oraz jednokomorowa, owalna zalążnia z krótką szyjką słupka, rozwidloną na końcu[6][5].
Owoce
Opisywane jako torebki[8] lub niełupki[6][5]. Osadzone są w trwałych działkach i częściowo w kubeczkowatym dnie kwiatowym. Zwykle 1-nasienne. Nasiona są drobne, kuliste lub nieco spłaszczone, brązowe lub czarne, błyszczące[8][6][5].

Systematyka

edytuj

Rodzaj jest najbliżej spokrewniony z podgatunkiem Anoplonychia (Fenzl) Chaudhri z rodzaju paronychia Paronychia (48 gatunków występujących w Europie, Azji i Afryce) w związku z czym oczekiwana jest jego rewizja taksonomiczna[9].

Pozycja systematyczna

Rodzaj należy do rodziny goździkowatych (Caryophyllaceae), rzędu goździkowców (Caryophyllales) w obrębie dwuliściennych właściwych[2]. W obrębie goździkowatych należy do podrodziny Paronychioideae plemienia Paronychieae[10].

Wykaz gatunków[4][11][7]

Przypisy

edytuj
  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. ↑ a b Peter F. Stevens, Caryophyllales, [w:] Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-02-12] (ang.).
  3. ↑ Index Nominum Genericorum. [dostęp 2009-02-04].
  4. ↑ a b c Herniaria Tourn. ex L.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-08-27].
  5. ↑ a b c d e f g Lu Dequan; Michael G. Gilbert: Herniaria Linnaeus. [w:] Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2013-08-02]. (ang.).
  6. ↑ a b c d e f John W. Thieret, Ronald L. Hartman, Richard K. Rabeler: Herniaria Linnaeus. [w:] Flora of North America [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2013-08-02]. (ang.).
  7. ↑ a b Zbigniew Mirek i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 93, ISBN 978-83-62975-45-7.
  8. ↑ a b c d Adam Jasiewicz (red.): Flora Polski. Rośliny naczyniowe. T. III. Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera, PAN, 1992, s. 306. ISBN 83-85444-06-8.
  9. ↑ Oxelman B Ahlgren B Thulin M 2002. Circumscription and phylogenetic relationships of Gymnocarpos (Caryophyllaceae-Paronychioideae). Edinburgh Journal of Botany 59: 221-237 cytowane za Ronald L. Hartman, John W. Thieret, Richard K. Rabeler: Paronychia. [w:] Flora of North America [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2013-08-02]. (ang.).
  10. ↑ Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-02-05].
  11. ↑ Ludmiła Karpowiczowa (red.): Słownik nazw roślin obcego pochodzenia łacińsko-polski i polsko-łaciński. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 1973.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Połonicznik&oldid=72986632”
  NODES
Idea 2
idea 2
INTERN 1