Polaryzacja grupowa

Polaryzacja grupowa – to tendencja grup do podejmowania decyzji, które są bardziej skrajne niż początkowe upodobania czy skłonności członków. Jej działanie można zaobserwować np. w decyzjach ławy przysięgłych, którzy po dyskusji byli skłonni wydać wyrok znacznie wyższy lub znacznie niższy, niż którykolwiek z nich proponował przed debatą.

Autorem pojęcia jest James Stoner, który zauważył, że grupy są skłonne bardziej ryzykować niż jej pojedynczy członkowie. Jest to odkrycie sprzeczne z intuicją, która podpowiada, że dwie osoby powinny podejmować decyzje bardziej racjonalne i wyważone niż jedna ("co dwie głowy to nie jedna").

Objawy

Polaryzacja grupowa objawia się na trzy sposoby:

Grupy podejmują decyzje bardziej krańcowe niż pojedynczy jej członkowie
Jeśli opinie członków grupy na początku są podobne, to pod wpływem dyskusji i wymiany zdań wewnątrz grupy stają się bardziej ekstremalne
Rywalizacja między grupami jest silniejsza niż rywalizacja pomiędzy pojedynczymi jej członkami (np. grupy kibiców posuwają się do bardziej chuligańskich działań, niż zrobiłby to każdy z członków grupy z osobna).

Interpretacja

Polaryzacja grupowa była różnie wyjaśniana. Początkowo (lata sześćdziesiąte i siedemdziesiąte XX w.) odwoływano się do mechanizmu rozpraszania odpowiedzialności. Ludzie w grupie czują się bardziej anonimowi, toteż pozwalają sobie na mniej odpowiedzialne, mniej moralne i bardziej skrajne działania. Eksperymenty pokazały jednak, że ta interpretacja jest błędna. Nie tłumaczyła ona także, dlaczego w pewnych warunkach grupy podejmują bardziej asekuracyjne działania, niż zrobiliby to ich członkowie.

Odwoływano się także do mechanizmu zaangażowania. Członkowie grupy mieli (np. pod wpływem dyskusji i wymiany informacji) coraz bardziej angażować się w pierwotną postawę, co przesuwało ją ku skrajności. Okazało się jednak, że i ta hipoteza nie jest poparta przez eksperymenty. Wystarczy bowiem, aby członkowie grupy jedynie wysłuchali tego, co mają do powiedzenia inni, aby podejmować bardziej krańcowe decyzje.

Obecnie tłumaczy się zjawisko polaryzacji grupowej w ramach teorii:

Porównań społecznych i autowaloryzacji. Zwykle ludzie są przekonani, że ich poglądy są słuszne (powszechnie przyjmowane) i jednocześnie nieco lepsze niż reszty ludzi (zobacz szerzej: autowaloryzacja). Poznając poglądy innych ludzi przekonują się, że niektórzy z nich są bardziej radykalni, co prowadzi do przekonania, że nie jest się "dość dobrym" i w efekcie do przesunięcia własnego poglądu ku skrajności. Na przykład gdy jest się raczej za usunięciem obcokrajowców z kraju (lub artykułu na SdU), to bardziej radykalny pogląd (np. wydalmy obcokrajowców w tym roku!) prowadzi do poczucia, że się jest nie dość określonym i w efekcie do radykalizacji własnej postawy.
Perswazji. W trakcie wymiany informacji badani uzyskują nowe argumenty do wsparcia swoich pierwotnych przekonań i jednocześnie wzajemnego utwierdzania się w słuszności (zobacz też: społeczny dowód słuszności). To ekstremizuje postawy. Ten mechanizm wyjaśnia większą ilość danych empirycznych.

Zobacz też

myślenie grupowe

Bibliografia

Moscovici, S., & Zavalloni, M. (1969). The group as a polarizer of attitudes. Journal of Personality and Social Psychology 12, 125-135
Bray, R. M., & Noble, A. M. (1978). Authoritarianism and decisions of mock juries: Evidence of jury bias and group polarization. Journal of Personality and Social Psychology, 36, 1424-1430.
MacCoun, R. J.; Kerr, N. L. (1988). Asymmetric influence in mock jury deliberation: Jurors' bias for leniency. Journal of Personality and Social Psychology, 54, 21-33.
Sia, C. L., Tan, B. C. Y. and Wei, K. K. (2002). Group Polarization and Computer-Mediated Communication: Effects of Communication Cues, Social Presence, and Anonymity. Information Systems Research 13, 1, 70-90.