Róg rosyjski
Róg rosyjski – instrument muzyczny dęty z grupy aerofonów ustnikowych[1]. Koniczna, sierpowato zagięta rura wykonana z mosiądzu lub spiżu i zakończona ruchomą czarą głosową umożliwiającą strojenie[2]. Przystosowany do wydawania tylko jednego dźwięku[1] (nie stosowano techniki przedęcia[3]) – drugiego z szeregu harmonicznego[2][3]. Wprowadzony w 1751 przez marszałka dworu Piotra Fiodorowicza – Siemiona Naryszkina (później Wielkiego Łowczego) w Petersburgu[2].
| |
| Klasyfikacja naukowa | |
| 423.121.21 | |
| Klasyfikacja popularna | |
| instrument dęty | |
| Podobne instrumenty | |
|
róg naturalny, róg myśliwski, ligawka, trombita, bazuna, cynk, olifant, szofar, alboka, pepa, pibgorn |
Budowano go w różnych wielkościach i używano w wieloosobowych zespołach[2] – orkiestrach złożonych z chłopów pańszczyźnianych (tzw. muzyka jegrów)[1]. Każdy waltornista dął w jeden, nastrojony w takiej samej tonacji róg, razem z innymi tworząc akordowe współbrzmienia podobne do organowych[2].
Nadworny kapelmistrz Naryszkina – Jan Antonín Mareš – opracował specjalną notację pozwalającą dyrygować zespołem niewykwalifikowanych instrumentalistów: wskazywał nazwę instrumentu oraz oktawę, a określeni muzycy wykonywali melodię wg zapisanego w notacji rytmu. Pierwszy raz taka „orkiestra rogowa” wykorzystana była do akompaniowania orkiestrze dętej złożonej z dwunastu rogów myśliwskich, dwóch puzonów i dwóch trąbek pocztowych[3].
Róg rosyjski używany był do połowy XIX wieku[2].
W XXI wieku tradycję gry na rogu rosyjskim popularyzuje Rosyjska Orkiestra Waltorniowa[4].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c róg rosyjski, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2024-01-25].
- ↑ a b c d e f Baculewski et al. 2006 ↓, s. 768.
- ↑ a b c Ricks 1969 ↓, s. 364.
- ↑ Российский роговой оркестр выступил на сцене Рязанского кремля [online], Filharmonia Riazańska [dostęp 2024-01-26] (ros.).
Bibliografia
edytuj- Krzysztof Baculewski et al.: Encyklopedia muzyki. Andrzej Chodkowski (red.). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-13410-0.
- Robert Ricks. Russian Horn Bands. „The Musical Quarterly”. 55 (3), s. 364-371, 1969. Oxford: Oxford University Press. JSTOR: 741006.
Zobacz też
edytuj- Arkady Shilkloper & The Horn Orchestra of Russia w serwisie YouTube – zespół rogów rosyjskich akompaniujący rogowi alpejskiemu (Arkady Shilkloper)