Referendum w Irlandii w 2015 roku

Referendum w Irlandii w 2015 roku – odbyło się 22 maja^[1]^[2] i dotyczyło wprowadzenia w irlandzkiej konstytucji zmian w dwóch kwestiach: wprowadzenia małżeństw osób tej samej płci oraz obniżenia wieku uprawniającego do kandydowania w wyborach prezydenckich^[3].

Rząd nie wykluczał, że uwzględni w referendum dodatkowe pytania, np. dotyczące zmian w prawie patentowym^[3], jednak w styczniu 2015 zaproponował tylko dwie kwestie^[4], porzucając również tę dotyczącą obniżenia wieku czynnego prawa wyborczego do 16 lat^[5].

Konwencja Konstytucyjna

W lipcu 2012 parlament Irlandii przyjął na wniosek rządu rezolucję powołującą do życia Konwencję Konstytucyjną. Konwencja została zobligowana do rozpatrzenia następujących kwestii^[6]:

skrócenia kadencji prezydenta do 5 lat;
obniżenia wieku wyborczego do 17 lat (później zamienione na 16^[7]);
zmian w systemie wyborczym do Dáil Éireann;
udzielenia obywatelom Irlandii zamieszkałym za granicą prawa głosowania w wyborach prezydenckich;
małżeństw osób tej samej płci;
poprawki w przepisie o roli kobiet w domu i zachęty do zwiększenia udziału kobiet w życiu publicznym;
zwiększenia udziału kobiet w polityce;
wykreślenia z konstytucji przepisu głoszącego, że bluźnierstwo jest przestępstwem;
po ukończeniu dyskusji nad wspomnianymi sprawami, także innych istotnych poprawek do konstytucji, które mogłaby zarekomendować.

W skład 100-osobowej Konwencji Konstytucyjnej weszli^[6]:

przewodniczący, wskazany przez rząd,
66 obywateli i obywatelek z czynnym prawem wyborczym wybranych losowo tak, aby zasadniczo odzwierciedlać skład irlandzkiego społeczeństwa,
po jednym przedstawicielu tych partii reprezentowanych w Zgromadzeniu Irlandii Północnej, które przyjęły zaproszenie do udziału w Konwencji,
posłowie i senatorowie, reprezentujący ponadpartyjnie obie izby irlandzkiego parlamentu.

Kwestia wieku wyborczego

W pierwszym sprawozdaniu Konwencji z 26 marca 2013 zawarte były rekomendacje dotyczące obniżenia czynnego prawa wyborczego do 16 lat oraz obniżenia wieku uprawniającego do kandydowania w wyborach prezydenckich z 35 do 21 lat, a także zmian w regułach nominowania kandydatów na prezydenta. Konwencja nie poparła rządowej propozycji skrócenia kadencji prezydenta do 5 lat. W odpowiedzi na rekomendacje Konwencji rząd zapowiedział rozpisanie referendum w sprawie wieku wyborczego i wieku uprawniającego do kandydowania na urząd prezydenta^[8].

Kwestia małżeństw jednopłciowych

Konwencja Konstytucyjna dyskutowała nad kwestią małżeństw jednopłciowych na sesji 13–14 kwietnia 2013. Członkowie Konwencji opowiedzieli się za wprowadzeniem do konstytucji przepisu dotyczącego małżeństw osób tej samej płci, jak również za tym, aby regulacja ta nie tylko umożliwiała, lecz również wprost obligowała do wprowadzenia takich małżeństw. Konwencja postulowała ponadto przyjęcie odpowiednich zmian w prawie rodzinnym i opiekuńczym^[9].

Rząd odpowiedział na rekomendacje Konwencji Konstytucyjnej pozytywnie, zapowiadając rozpisanie referendum w tej sprawie i „aktywne poparcie” dla proponowanych zmian^[10]. Wiceminister Allan Shatter, prezentujący stanowisko rządu na forum parlamentu, zadeklarował przy tym, że zmiany w prawie rodzinnym i opiekuńczym regulujące sytuację dzieci wychowywanych przez pary jednopłciowe rząd uznaje za niezbędne niezależnie od rozstrzygnięcia kwestii małżeństw^[9].

Wyniki

Uznanie małżeństw osób tej samej płci

Poprawka została przyjęta.

Głosy	Liczba głosów^[11]	%
Tak	1 201 607	62,07%
Nie	724 300	37,93%
Głosy nieważne	13 818	0,71%
Razem	1 949 725	100%
Frekwencja	60,52%

Obniżenie wieku wyborczego

Poprawka została odrzucona.

Głosy	Liczba głosów^[12]	%
Tak	520 898	26,94%
Nie	1 412 602	73,06%
Głosy nieważne	15 938	0,82%
Razem	1 949 438	100%
Frekwencja	60,51%

Zobacz też

Przypisy

↑ Date for same-sex marriage referendum set for 22 May. thejournal.ie, 15 marca 2015. (ang.).
↑ Niall O'Dowd: Will Ireland vote for gay marriage? Historic vote coming up. Irish Central, 1 października 2014. [dostęp 2014-12-13]. (ang.).
↑ ^a ^b Olivia Kelly: Government to hold up to half a dozen referendums next year. Irish Times, 14 sierpnia 2014. [dostęp 2014-12-13]. (ang.).
↑ Steven Collins: Wording of same-sex marriage referendum published. Raidió Teilifís Éireann, 15 stycznia 2015. [dostęp 2015-05-21]. (ang.).
↑ Coalition abandons plan for poll on younger voting age. The Irish Times, 21 stycznia 2015. [dostęp 2015-05-21]. (ang.).
↑ ^a ^b Constitutional Convention: Motion. Oireachtas, 10 lipca 2012. [dostęp 2014-12-13]. (ang.).
↑ Nine Good Reasons. [dostęp 2015-05-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (9 maja 2015)]. (ang.).
↑ Phil Hogan, wiceminister środowiska, społeczności lokalnych i samorządu: Report of the Convention on the Constitution: Statements. Oireachtas, 18 lipca 2013. [dostęp 2014-12-13]. (ang.).
↑ ^a ^b Alan Shatter, wiceminister sprawiedliwości i równości: Third Report of the Constitutional Convention - Same-Sex Marriage: Statements. Oireachtas, 17 grudnia 2013. [dostęp 2014-12-13]. (ang.).
↑ Govt will 'actively support' same-sex marriage referendum in 2015. RTÉ, 6 listopada 2013. [dostęp 2014-12-13]. (ang.).
↑ referendum.ie: Results received at the Central Count Centre for the referendum on the Thirty-fourth Amendment of the Constitution (Marriage Equality) Bill 2015.. [dostęp 2015-05-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (1 czerwca 2015)]. (ang.).
↑ referendum.ie: Results received at the Central Count Centre for the referendum on the Thirty-fifth Amendment of the Constitution (Age of Eligibility for Election to the Office of President) Bill 2015.. [dostęp 2015-05-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (29 lipca 2015)]. (ang.).

Linki zewnętrzne

Results received at the Central Count Centre for the referendum on the Thirty-fourth Amendment of the Constitution (Marriage Equality) Bill 2015. referendum.ie. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-06-01)].
Results received at the Central Count Centre for the referendum on the Thirty-fifth Amendment of the Constitution (Age of Eligibility for Election to the Office of President) Bill 2015. referendum.ie. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-07-29)].

[1] Date for same-sex marriage referendum set for 22 May. thejournal.ie, 15 marca 2015. (ang.).

[centr-2] Niall O'Dowd: Will Ireland vote for gay marriage? Historic vote coming up. Irish Central, 1 października 2014. [dostęp 2014-12-13]. (ang.).

[times-3] Olivia Kelly: Government to hold up to half a dozen referendums next year. Irish Times, 14 sierpnia 2014. [dostęp 2014-12-13]. (ang.).

[4] Steven Collins: Wording of same-sex marriage referendum published. Raidió Teilifís Éireann, 15 stycznia 2015. [dostęp 2015-05-21]. (ang.).

[5] Coalition abandons plan for poll on younger voting age. The Irish Times, 21 stycznia 2015. [dostęp 2015-05-21]. (ang.).

[oire1-6] Constitutional Convention: Motion. Oireachtas, 10 lipca 2012. [dostęp 2014-12-13]. (ang.).

[7] Nine Good Reasons. [dostęp 2015-05-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (9 maja 2015)]. (ang.).

[oire3-8] Phil Hogan, wiceminister środowiska, społeczności lokalnych i samorządu: Report of the Convention on the Constitution: Statements. Oireachtas, 18 lipca 2013. [dostęp 2014-12-13]. (ang.).

[oire2-9] Alan Shatter, wiceminister sprawiedliwości i równości: Third Report of the Constitutional Convention - Same-Sex Marriage: Statements. Oireachtas, 17 grudnia 2013. [dostęp 2014-12-13]. (ang.).

[10] Govt will 'actively support' same-sex marriage referendum in 2015. RTÉ, 6 listopada 2013. [dostęp 2014-12-13]. (ang.).

[11] referendum.ie: Results received at the Central Count Centre for the referendum on the Thirty-fourth Amendment of the Constitution (Marriage Equality) Bill 2015.. [dostęp 2015-05-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (1 czerwca 2015)]. (ang.).

[12] referendum.ie: Results received at the Central Count Centre for the referendum on the Thirty-fifth Amendment of the Constitution (Age of Eligibility for Election to the Office of President) Bill 2015.. [dostęp 2015-05-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (29 lipca 2015)]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]