Rousseaceae

*Rousseaceae*
	; Roussea simplex
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	astropodobne
Rząd	astrowce
Rodzina	Rousseaceae
	Nazwa systematyczna
	Rousseaceae DC.; Prodr. 7(2): 521. late Dec 1839
	Typ nomenklatoryczny
	Roussea Sm. (1789)
	Multimedia w Wikimedia Commons

Rousseaceae – rodzina roślin z rzędu astrowców. Obejmuje cztery rodzaje i 13 gatunków. Występują one na wyspie Mauritius (endemitem jest tu Roussea simplex), poza tym we wschodniej Australii (Abrophyllum i Cuttsia) oraz na wyspach południowo-zachodniej Oceanii od Nowej Gwinei do Nowej Zelandii (Carpodetus)^[2]^[4]. Są to niskie drzewa i krzewy występujące w lasach w strefie ciepłego klimatu umiarkowanego i w klimacie podzwrotnikowym^[5]. Abrophyllum ornans i Carpodetus serratus bywają uprawiane jako rośliny ozdobne. Wykorzystywane jest drewno gatunku Carpodetus serratus (twarde, ale przyciągające owady je drążące)^[4].

Morfologia

Owoce Abrophyllum ornans

Kwiaty Cuttsia viburnea

Carpodetus serratus

Pokrój: Niewielkie (do 8 m wysokości), zimozielone drzewa i krzewy ze wspinającymi się pędami (Roussea). W pędach rodzaju Abrophyllum występuje sok mleczny^[5].
Liście: Skrętoległe, tylko u Roussea naprzeciwległe^[6] lub okółkowe^[2], pojedyncze, na brzegu płytko piłkowane^[6]. Liście są krótkoogonkowe (ogonek do 4 cm długości) i średnich rozmiarów (długości 10–20 cm i szerokości 4–10 cm). Blaszka ma kształt od lancetowatego do owalnego^[5].
Kwiaty: Promieniste i obupłciowe. U Roussea są okazałe, pojedyncze i 4-krotne^[6]^[2], u pozostałych rodzajów drobne (do 5 mm długości), zebrane w wiechy^[6], także baldachokształtne^[5] i 5(-6)-krotne. Kielich niepozorny, bardzo krotki, rurkowaty, z odpadającymi ząbkami (u Roussea okazały^[2]). Korona zwykle żółtej lub żółtawej barwy, z całobrzegimi płatkami^[5]^[6]. Pręcików jest 5, rzadko 4 lub 6. Są wolne i mają równą długość, pylniki osadzone są na krótkich nitkach^[5]. Zalążnia jest górna, powstaje z 5 owocolistków i posiada 5 komór, w których znajduje się od 10 do wielu zalążków. Słupek jest pojedynczy i na szczycie rozdzielony na 5 łatek^[6]^[2].
Owoce: Czarne jagody o średnicy do ok. 12 mm^[5] lub torebki^[2]^[6], zawierające liczne, drobne nasiona^[5].

Systematyka

Rodzaj Carpodetus i spokrewnione z nim rodzaje Cuttsia i Abrophyllum tradycyjnie włączane były do skalnicowatych Saxifragaceae lub twardziczkowatych Escalloniaceae, ew. sytuowane obok nich jako rodzina Carpodetaceae. Pokrewieństwo z rodzajem Roussea, którego pozycja systematyczna była przez długi czas niejasna, odkryto w wyniku analiz molekularnych. One też pozwoliły całą grupę określić jako siostrzaną dla dzwonkowatych Campanulaceae^[4].

W obrębie rodziny pozycję bazalną zajmuje rodzaj Roussea, wyodrębniany jako podrodzina Rousseoideae. Rodzaj Carpodetus jest siostrzany z kolei wobec kladu obejmującego rodzaje Cuttsia i Abrophyllum^[2].

Pozycja systematyczna według Angiosperm Phylogeny Website (aktualizowany system APG IV z 2016)

Rodzina zaliczona do rzędu astrowców Asterales reprezentującego klad astrowych w obrębie okrytonasiennych w systemie APG III (2009)^[2]. Jest rodziną siostrzaną dla dzwonkowatych (Campanulaceae), wraz z którą stanowi klad bazalny w rzędzie astrowców^[2].

astrowce

	Rousseaceae

	Campanulaceae – dzwonkowate

Pentaphragmataceae

Alseuosmiaceae

	Phellinaceae

	Argophyllaceae

Stylidiaceae

Menyanthaceae – bobrkowate

Goodeniaceae

	Asteraceae – astrowate

	Calyceraceae

Podział rodziny^[2]

podrodzina Rousseoideae Horaninow
- Roussea Smith

podrodzina Carpodetoideae J. Lundberg
- Cuttsia Mueller
- Carpodetus Forster
- Abrophyllum J. D. Hooker

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-05] (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-03-05] (ang.).
↑ ^a ^b Indices Nominum Supragenericorum Plantarum Vascularium – R. Cornell University. [dostęp 2015-08-16].
↑ ^a ^b ^c Maarten J.M. Christenhusz, Michael F. Fay, Mark W. Chase: Plants of the World. Richmond UK, Chicago USA: Kew Publishing, Royal Botanic Gardens, The University of Chicago Press, 2017, s. 589–590. ISBN 978-1-842466346.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h L. Watson, M. J. Dallwitz: Rousseaceae Hook. f. ex Benth.. [w:] The families of flowering plants [on-line]. delta-intkey.com. [dostęp 2015-08-15].
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Heywood V. H., Brummitt R. K., Culham A., Seberg O.: Flowering plant families of the world. Ontario: Firely Books, 2007, s. 284. ISBN 1-55407-206-9.

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-05] (ang.).

[apweb-2] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-03-05] (ang.).

[reveal-3] Indices Nominum Supragenericorum Plantarum Vascularium – R. Cornell University. [dostęp 2015-08-16].

[christenhusz-4] Maarten J.M. Christenhusz, Michael F. Fay, Mark W. Chase: Plants of the World. Richmond UK, Chicago USA: Kew Publishing, Royal Botanic Gardens, The University of Chicago Press, 2017, s. 589–590. ISBN 978-1-842466346.

[watson-5] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h L. Watson, M. J. Dallwitz: Rousseaceae Hook. f. ex Benth.. [w:] The families of flowering plants [on-line]. delta-intkey.com. [dostęp 2015-08-15].

[heywood-6] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Heywood V. H., Brummitt R. K., Culham A., Seberg O.: Flowering plant families of the world. Ontario: Firely Books, 2007, s. 284. ISBN 1-55407-206-9.

[2]

[4]

[5]

[1]

[3]

[6]