Sammu-ramat

Stela Sammu-ramat odnaleziona w mieście Aszur
Na steli tej umieszczona jest następująca inskrypcja: „Stela Sammu-ramat, żony (dosł. kobiety pałacu) Szamszi-Adada, króla wszystkiego, króla Aszur, matki Adad-nirari, króla wszystkiego, króla Aszur, synowej Salmanasara, króla czterech stron świata”

Sammu-ramat – asyryjska królowa, żona Szamszi-Adada V (823-811 p.n.e.), matka Adad-nirari III (810-783 p.n.e.). Według współczesnych jej źródeł asyryjskich osiągnęła znaczną pozycję i wielkie wpływy, ale nigdy oficjalnie nie rządziła jako władczyni. Możliwe jest, że przez kilka lat po śmierci swego męża pełniła funkcję regentki rządząc w imieniu swego małoletniego syna. Jej władza i wpływy jako królowej matki były większe niż jako żony króla.

W centrum ceremonialnym w mieście Aszur odkryto stelę z jej imieniem pośród stel poświęconych asyryjskim władcom i najważniejszym dostojnikom państwowym. Poza nią tego zaszczytu dostąpiły tylko dwie inne królowe: Naqi'a (żona Sennacheryba) i Aszur-szarrat (żona Aszurbanipala).

Według inskrypcji Adad-nirari III ze steli z Pazarcık jego matka towarzyszyła mu podczas jednej z jego wypraw wojennych, przekraczając wraz z nim Eufrat i biorąc wraz z nim udział w wyznaczeniu granicy pomiędzy wasalnymi królestwami Gurgum i Kummuhu. Jest to jedyny znany przypadek w całej historii Asyrii aby królowa brała udział w wyprawie wojennej.

W latach pięćdziesiątych XIX w. w trakcie wykopalisk w Kalchu odkryto w świątyni boga Nabu dwa posągi bóstwa, powstałe ok. 800 r. p.n.e. z inicjatywy Bel-tarsi-ilumy, gubernatora Kalchu, który kazał umieścić na nich inskrypcje z modlitwami za pomyślność króla Adad-nirari III i Sammu-ramat.

Postać Sammu-ramat uważana jest przez wielu badaczy za pierwowzór znanej z tradycji hellenistycznej legendarnej Semiramidy.

Bibliografia

• Andrae W., Die Stelenreihen in Assur, Leipzig 1913.
• Bernbeck R., Sex/Gender/Power and Šammuramat: A View from the Syrian Steppe, w: Bonatz D., Czichon R.M., Kreppner F.J. (red.), Fundstellen: gesammelte Schriften zur Ärchäologie und Geschichte Altvorderasiens ; ad honorem Hartmut Kühne, Otto Harrassowitz Verlag, 2008.
• hasło Semiramis, w: Bienkowski P., Millard A. (wyd.), Dictionary of the Ancient Near East, British Museum Press, London 2000, s. 259.
• hasło Semiramis, w: Leick G., Historical Dictionary of Mesopotamia, The Scarecrow Press, Inc., Plymouth 2010, s. 155.
• hasło Semiramis, w: Leick G., Who's Who in the Ancient Near East, Routledge, London and New York 2002, s. 89.
• Tetlow E.M., Women, Crime and Punishment in Ancient Law and Society, tom 1 (The Ancient Near East), Continuum 2004.